Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü ile Alternatif Gümrük Birliği Öncesinde Rekabet Gücünün Analizi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 319 - 335, 30.12.2021

Taner Tümer

Öz

Ülkeler arasında gerçekleşen ticaretin her iki tarafa da kazanç getireceği klasik anlayışı, ülkelerin hangi malların üretiminde uzmanlaşması gerektiği konusuna farklı açıklamalar getirmiştir. Karşılaştırmalı Üstünlük temelinde gelişen rekabet gücü kavramı, farklı ölçüm yöntemleri ile geniş bir inceleme alanı sunmuştur. Türkiye ile Avrupa Birliği arasında oluşturulan Gümrük Birliği, tarafların karşılaştırmalı üstünlükleri dikkate alınmadan, sanayi mallarını kapsayan bir yapıdadır. Türkiye’nin Şanhay İşbirliği Örgütü ile alternatif bir Gümrük Birliği imzalaması varsayımı altında, hangi ürünlerde gümrük oranlarının sıfırlanmasının Türkiye için daha kazançlı olacağı, Balassa (1965)’nın geliştirmiş olduğu Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Endeksi yardımıyla araştırılmıştır. 2010-2015 ve 2020 verilerini kullanarak yapılan analiz sonucunda, Türkiye’nin emek yoğun ve sermaye yoğun malların ihracatında bölge ülkelerine karşı açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu ve olası bir GB tesis edilmesi durumunda, bu ürünlere uygulanan gümrük vergisi ve eş etkili önlemlerin kaldırılmasının Türkiye’nin kazancına olacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Gücü, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler, Gümrük Birliği, Şanghay İşbirliği Örgütü

Kaynakça

• Altay, H. (2008), “Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi Kapsamında Türk Endüstrilerinin Avrupa Birliği(15) Pazarındaki Rekabet Gücü Düzeylerinin incelenmesi: 1995-2007”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, s.215-240.
• Altıntaş, N. ve Akpolat, A. (2013), “Tekstil Sektöründe Avrupa Birliği ile Türkiye Arasındaki Rekabet Analizi” Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(6): s.33-42
• Bağcı E. (2016), ‘’Türkiye’nin İmalat Sanayi Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü Analizi’’, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 38 , Sayı 1, Haziran 2016, ISSN: 2149-1844, s. 73-92 DOI: 10.14780/iibd.46308
• Balassa, B. (1965), “Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage”, The Manchester School of Economic and Social Studies, 33(2), s. 99-123.
• Çelik, A . (2019), “Ülkelerin Faktör Yoğunlukları Bakımından Rekabet Gücünün Ölçümü: BRICS-T Özelinde Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi , 14 (55) , s. 339-357 . DOI: 10.19168/jyasar.512727
• Ekmen Özçelik, S. ve Erlat, G. (2013), “Turkey’s Comparative Advantages and Dynamic Market Positioning in the EU market, Topics in Middle Eastern and African Economies”, 15 (2), s. 42-70.
• Erlat, G. ve Erlat, H. (2005), “Do Turkish Exports have a Comparative Advantage with Respect to the European Union Market, 1999-2000”, Department of Economics Middle East Technical University, s. 1-17.
• Greenaway, D. (1985), International Trade Policy, London: ELBS Macmillan Publisher Ltd.
• Güneş, S , Tan, M . (2017), “Static and Dynamic Revealed Comparative Advantage: A Comparative Analysis of Turkey and Russia”, İktisadi Yenilik Dergisi , 4 (3) , s. 22-38 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/iy/issue/30465/329113
• Hinloopen, Jeroen, (2001), “On the empirical distribution of the Balassa Index”, Review of World Economics, Vol:137, No:1
• Hinloopen, J. Ve Marrewijk, C. V. (2004). “Dynamics Of Chinese Comparative Advantage”, Tinbergen Institute, Discussion Paper, No: Tı 2004-034/2, Rotterdam Hufbauer, C.G., Chilas J.C. (1974), “Specialization by Industrial Countries: Extent and Consequences” in H. Giersch (ed.): The International Division of Labour: Problems and Perspectives. International Symposium. Tubingen, Germany: J.C.B. Mohr, s. 3-38.
• Kalaycı, C. (2017), “Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türkiye’nin Dış Ticaretine Etkileri: Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi Uygulaması”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi , 3 (2) , s. 133-147 . DOI: 10.20979/ueyd.337299
• Karaalp H. S. (2011), “Competitiveness of Turkey in Eurasia: A Comparison with CIS Countries. China-USA”, Business Review, 10, 9: s. 727-744.
• Liesner, H.H. (1958), “The European Common Market and British Industry”, Economic Journal, 68(270), s. 302-316.
• Salvatore, D. (1990). International Economics, Third Edition, New York: Macmillian Publishing Company
• Serin, V. ve Civan, A. (2008), “Revealed Comparative Advantage and Competitiveness: A Case Study for Turkey towards the EU”, Journal of Economic and Social Research, Vol:10, No:2.
• Seyidoğlu, H. (2020). Uluslararası İktisat, Teori Politika Ve Uygulama, 22. Baskı, İstanbul: Güzem Can Yayınları
• Şahin D. (2015), ‘’Türkiye’nin Emek Yoğun Mallarda Rekabet Gücünün Ölçümü: BRIC Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Analiz’’, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2
• Şahin, D . (2016), “Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Yöntemi İle Türkiye Ve Çin’in Sektörel Rekabet Gücünün Karşılaştırmalı Analizi”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1) , s. 127-148 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kusbd/issue/19382/205697
• T.C Dışişleri Bakanlığı, www.mfa.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.07.2021)
• TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/diticaretapp/menu.zul, (Erişim Tarihi: 15.07.2021)
• UN Comtrade Database, http://comtrade.un.org/data/. (Erişim Tarihi: 10.07.2021)
• Yalçınkaya H., Çılbant C., Erataş Filiz, Hartoğlu, D. (2014), “Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Ekseninde Rekabet Gücünün Analizi: Türk-Çin Dış Ticareti Üzerine Bir Uygulama”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı:24, Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER294
• Yılmaz B. (2002), “Turkey‟s Competitiveness in the European Union. A Comparison of Greece, Portugal, Spain and the EU/12/15”, Russian and East European Finance and Trade, 38(3), s. 54-72.