EVOLUATION OF FRANCHISING CONCEPT: SOCIAL FRANCHISING

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 38 - 45, 16.11.2017

Gülnur Eti İçli Nihat Kamil Anıl

Öz

Purpose: Franchising is a popular way of doing business in recent
years. Today, it is possible to see franchising through "social"
franchising applications, unlike the "commercial" we know. The purpose of this study is to develop a
theoretical framework  for  commercial franchising and social franchising
concepts and the differences between these concepts.

Method:
In this study, literature
review method was used;
commercial and social franchising concepts were examined in detail and
comparisons were made between these concepts.

Results: Social and commercial
franchising are basically similar, but there are differences between them. In
commercial franchising, commercial concerns are at the forefront while in
social franchising, commercial concerns are balanced by social missions and
targets. In the context of social franchising,
there is a third party, donor, that provides funding for the franchisee, unlike
the structure of commercial franchising. Although the words
"social" and "franchising" are initially thought of as two
contradictory or opposite concepts, the benefit of a social entrepreneur
through social franchising is at least as much as the level of commercial
franchising and even more.

Anahtar Kelimeler

Franchising, social franchising, commercial franchising

FRANCHISING KAVRAMININ DÖNÜŞÜMÜ: SOSYAL FRANCHISING

Öz

Amaç: Franchising; son yılların popüler iş yapma
yöntemlerindendir. Günümüzde franchising’i bildiğimiz “ticari” halinden farklı
olarak “sosyal” franchising uygulamalarıyla da görmek mümkündür. Bu çalışmada; ticari
franchising ve sosyal franchising kavramlarını ve bu kavramlar arasındaki
farkları teorik çerçevede ele almak amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışmada literatür taraması yapılmış,
ticari ve sosyal franchising kavramları detaylı şekilde incelenmiş ve kavramlar
karşılaştırılmıştır.

Bulgular:
Daha çok ticari haliyle
bildiğimiz franchising;  günümüz dünyasının sosyal ihtiyaçlarına
cevap olacak şekilde dönüşerek literatürde 
sosyal franchising  kavramıyla
karşımıza çıkmaktadır. Sosyal ve ticari
franchising temelde birbirlerine benzese de aralarında farklılıklar bulunmaktadır.
Sosyal franchising'te ticari kaygılar sosyal misyon ve hedeflerle dengede
tutulurken, ticari franchising'te ticari kaygılar ön plandadır. Sosyal franchising'in yapısında ticari
franchising’in yapısından farklı olarak franchisee için finansman sağlayan
üçüncü taraf yani donör (bağışçı) bulunmaktadır. “Sosyal” ve “franchising” kelimeleri başlangıçta
her ne kadar çelişkili ya da zıt iki kavram gibi düşünülse de aslında sosyal
franchising yolu ile bir sosyal girişimcinin sağladığı fayda en az ticari
franchising kadardır ve hatta daha fazladır.

Anahtar Kelimeler

Franchising, sosyal franchising, ticari franchising

Kaynakça

• Abdullaev, B. (2011). Franchising Uygulamalarında Franchise Alanların Memnuniyetine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ahlert, D., Ahlert, M., Dinh, H. V. D., Fleisch, H., Heubler, T., Kilee, L. ve Meuter, J. (2008). Social Franchising A way of Systematic Replication to Increase Social Impact. Bundersverband Deutscher Stiftungen, Germany.
• Beckmann, M., Zeyen, A. (2013). Franchising as a Strategy for Combining Small and Large Group Advantages (Logics) in Social Enterpreneurship: A Hayekian Perspective. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, January, 1-21.
• Bleyer, S., D. Gwinnell, M. Kamikawa, ve E. Maurice (2009). “International Social Franchising A New Pathway to Independence for INGO’s” [http://www.communitywealth.com/CWV%20Capstone%20Team20Findings%20Report%20--FINAL%20--2024%20Apr%2009.pdf] Erişim Tarihi: 10/03/2015
• Cebeci, R. (2005). Franchising Rehberi. KOSGEB Girişimciliği Geliştirme Merkezi: Ankara.
• Du Toit, A. (2014). Social Franchising as Organizational Format – An Overview. Social Franchising, Ed. Ilan Alon, Palgrave Macmillan.
• European Social Franchising Network (ESFN). [http://www.socialfranchising.coop/] Erişim Tarihi: 2015.
• Eti İçli, G., Anıl, N. K. (2016). Sosyal Franchising¬ - Bir Sosyal Girişimcilik Yöntemi. Türkmen Kitabevi, ISBN: 978-605-4749-59-1
• Nart, S. (2005). Türkiye’de Franchising Sisteminin Gelişimi ve Franchise Alan Girişimcilerin İş Memnuniyeti Belirleyicilerinin Analizi Üzerine Bir Araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 2005 / 2, 123-149.
• Pinnell, N. (2008). Best Practices in Social and Private Enterprise Franchising. Canadian Centre for Community Renewal (CCCR), Alberta, Canada.
• Social Enterprise Coalition (SEC) (2011). The Social Franchising Manual. Erişim Tarihi: 29/01/2013, [http://www.socialenterprise.org.uk/uploads/files/2011/11/social_franchising_manual.pdf].
• Sivakumar, A., Schoormans, Jan P. L. (2011). “Franchisee Selection for Social Franchising Success”, Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 23(3), 213-225.
• Smith, E. (1997). “Social Franchising For EU Member States Experts Meeting On HIV/AIDS” [http://ps4h.org/SF_docs/Smith%20EUFRANCH%201997.doc] Erişim Tarihi: 02/02/2014.
• UFRAD. (2001-2002). UFRAD Franchise Rehberi: Ufrad Yayınları.
• UKSFN Guide (2013). European Social Franchising Network, Inspire. Erişim Tarihi: 2015 [www.socialfranchising.coop/the-benefit-of-social-franchising].
• Zafeiropoulou, F.A., Koufopoulos, D.N. (2013). The Influence of Relational Embeddedness on the Formation and Performance of Social Franchising. Journal of Marketing Channels, 20 (1-2), 73-98.