Almanya Ulusal Kimliği Modeli: Yoğun Göçmen Nüfusun Sisteme Uyumu

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 116 - 149, 28.09.2025

Sıddık Arslan

https://doi.org/10.53306/klujfeas.1707319

Öz

Bu çalışma, 21. yüzyılda küresel göç hareketlerinin yoğunlaştığı dönemde Almanya'nın Frankfurt (%42,7), Offenbach (%50) ve Hanau (%50) kentlerinde yüksek göçmen oranlarına rağmen toplumsal parçalanma dinamiklerinin neden ortaya çıkmadığını incelemektedir. Araştırma, 26 Aralık 2024-13 Ocak 2025 tarihleri arasında 19 günlük katılımlı gözlem metodolojisi kullanılarak yürütülmüş ve Habermas'ın anayasal yurtseverlik, Soysal'ın post-ulusal üyelik ve Esser'in çok boyutlu entegrasyon teorilerini ampirik verilerle test etmiştir. Çalışma, çok kültürlü toplumsal uyumun altında yatan kurumsal ve sosyal mekanizmaları sistematik olarak analiz etmiş; kamu hizmetlerinde çok dilli yaklaşımlar, katılımcı yönetişim modelleri, sivil toplum katılımı ve ekonomik entegrasyon süreçlerini detaylı biçimde incelemiştir. Bulgular, göçmenlerin sadece sisteme uyum sağlayan pasif alıcılar değil, sistemin kendisini dönüştüren aktif özneler olduklarını ortaya koymuştur. Araştırma sonuçları, Almanya'nın kurumsal kapsayıcılık, çok dilli kamu hizmetleri ve karşılıklı adaptasyon mekanizmalarına dayalı özgün bir sosyal model geliştirdiğini göstermiştir. Sonuçlar, toplumsal uyumun kültürel hoşgörüden ziyade yapısal faktörler ve sistematik kurumsal tasarımla sağlandığını kanıtlamış; "kamusal sosyallik", "duygusal vatandaşlık" ve "karşılıklı sistemik uyum" kavramlarını literatüre kazandırmıştır. Çalışma, diğer göç alan ülkeler için bağlam-duyarlı politika transferi imkânları sunarken, entegrasyon politikalarının tasarımında ampirik temelli öneriler geliştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göç , Uyum , Çok Kültürlülük , Anayasal Vatandaşlık , Almanya

Proje Numarası

Proje yok

Germany's Multicultural Integration Model: Adaptation Of Dense Immigrant Population To The System

Öz

This study investigates the absence of social fragmentation dynamics in the German cities of Frankfurt (42.7%), Offenbach (50%), and Hanau (50%) despite high immigrant population ratios, during a period marked by intensified global migration flows in the 21st century. Employing a 19-day participant observation methodology between December 26, 2024, and January 13, 2025, the research systematically explores the institutional, cultural, and interactional mechanisms that underpin multicultural social cohesion. Through an ethnographic lens, the study empirically engages with and evaluates key theoretical frameworks, namely Habermas’s concept of constitutional patriotism, Soysal’s theory of post-national membership, and Esser’s multidimensional model of integration. The study systematically analyzed the institutional and social mechanisms underlying multicultural social harmony, examining multilingual approaches in public services, participatory governance models, civil society participation, and economic integration processes in detail. Findings reveal that immigrants are not merely passive recipients adapting to the system, but active agents transforming the system itself. The research results demonstrate that Germany has developed a unique social model based on institutional inclusiveness, multilingual public services, and mutual adaptation mechanisms. The results prove that social cohesion is achieved through structural factors and systematic institutional design rather than cultural tolerance, contributing the concepts of "civic sociability", "emotional citizenship", and "mutual systemic adaptation" to the literature. While offering context-sensitive policy transfer opportunities for other immigration-receiving countries, the study develops empirically-based recommendations for the design of integration policies.

Anahtar Kelimeler

Migration , Adaptation , Multiculturalism , Constitutional Citizenship , Germany

Proje Numarası

Proje yok

Kaynakça

• Alba, R. ve Nee, V. (1997). Rethinking assimilation theory for a new era of immigration. International Migration Review, 31(4), 826–874.
• Alba, R. ve Nee, V. (2003). Remaking the American mainstream: Assimilation and contemporary immigration. Harvard University Press.
• Anadolu Ajansı. (2025, January 23). Almanya’nın nüfusu 2024’te sadece 100 bin kişi arttı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/almanyanin-nufusu-2024te-sadece-100-bin-kisi-artti/3460135
• Anderson, B. (1991). Imagined communities: Reflections on the origin and spread of nationalism. Verso.
• Başkurt, İ. (2009). Almanya'da yaşayan Türk göçmenlerin kimlik problemi. HAYEF Journal of Education, 6(2), 81-94.
• Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation, and adaptation. Applied Psychology, 46(1), 9-25.
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (pp. 241-258). Greenwood.
• Braun, V. and Clarke, V. (2019). Reflecting on reflexive thematic analysis. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 11(4), 589–597. https://doi.org/10.1080/2159676X.2019.1628806
• Brubaker, R. (1992). Citizenship and nationhood in France and Germany. Harvard University Press. Brubaker, R. (2004). Ethnicity without groups. Harvard University Press.
• Bundesamt für Migration und Flüchtlinge. (2025, February 7). Statistik – Asylzahlen im Januar 2025. https://bamf.de/SharedDocs/Meldungen/DE/2025/250207-am-asylzahlen-januar-2025.htm
• Bundesamt für Migration und Flüchtlinge. (2025, January 15). Migration Report 2023. https://bamf.de/SharedDocs/Anlagen/EN/Forschung/Migrationsberichte/migrationsbericht-2023.html
• Camia Haber. (2025, January 23). Almanya’nın nüfusu 83,6 milyona yükseldi. Camia Haber. https://camiahaber.com/2025/01/23/almanyanin-nufusu-836-milyona-yukseldi/
• Castles, S. ve Miller, M. J. (2009). The age of migration: International population movements in the modern world (4. edition). Palgrave Macmillan.
• Ceylan, Y. (2016). Çokkültürlülük Avrupa modelleri (Almanya örneği). Journal of International Social Research, 9(43), 1207-1215.
• City Population. (2022, May 15). Hanau (Germany). City Population. https://www.citypopulation.de/en/germany/census/hessen/06435014__hanau/
• City Population. (2025, January). Frankfurt am Main. CityPopulation.de. https://www.citypopulation.de/en/germany/hessen/hessen/06412000__frankfurt_am_main/
• Countrymeters.info. (2025). Germany population (2025) live – Countrymeters. https://countrymeters.info/en/Germany
• Creswell, J. W. ve Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (4. edition). Sage Publications.
• Crul, M. ve Schneider, J. (2010). Comparative integration context theory: Participation and belonging in new diverse European cities. Ethnic and Racial Studies, 33(7), 1249–1268. https://doi.org/10.1080/01419871003624068
• Çağlar, A. ve Onay, A. (2015). Entegrasyon/uyum: Kavramsal ve yapısal bir analiz. In B. D. Şeker, İ. Sirkeci and M. M. Yüce (Ed.), Göç ve Uyum (ss. 33–76). Transnational Press London.
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 67-91.
• Demirağ, H. ve Kakışım, C. (2018). Almanya'daki Türklerin göç ve entegrasyon süreci: Birinci ve üçüncü kuşak karşılaştırması. Journal of Social Policy Conferences, 75, 123-152.
• Esser, H. (2006). Migration, language and integration (AKI Research Review 4). Social Science Research Center Berlin (WZB). https://bibliothek.wzb.eu/pdf/2006/iv06-akibilanz4b.pdf
• Esser, H. (2010). Assimilation, ethnic stratification, or selective acculturation? Recent theories of the integration of immigrants and the model of intergenerational integration. Sociologica, 4(1), 1-29.
• Gayırnal, A. ve Gündoğmuş, B. (2021). Almanya’da yaşayan Türkiyeli göçmen kadınların kimlik değişimlerine yönelik bir alan araştırması. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 189–222.
• Gençoğlu, M. ve Yol, F. (2022). Fransız sömürgeciliğinin temelleri: "Medenileştirme Misyonu" ve "Asimilasyon Doktrini". Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 9(1), 221-247.
• Gordon, M. M. (1964). Assimilation in American life. Oxford University Press.
• Green, S. (2004). The politics of exclusion: Institutions and immigration policy in contemporary Germany. Manchester University Press.
• Habermas, J. (1992). Citizenship and national identity. In R. Beiner (Ed.), Theorizing citizenship (pp. 255-276). State University of New York Press.
• Heckmann, F. (2005). Integration and integration policies. European Forum for Migration Studies.
• Heckmann, F. (2006). Integration von Migranten. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 69-84.
• Hessisches Statistisches Landesamt. (2025, February 1). Bevölkerung in Hessen am 30. Juni 2024 und Bevölkerungsbewegungen im 1. Halbjahr 2024 [Statistikbericht]. https://statistik.hessen.de/sites/statistik.hessen.de/files/2025-02/ai2_aii_aiii_av_24-1hj.pdf
• Howard, M. M. (2009). The politics of citizenship in Europe. Cambridge University Press.
• Joppke, C. (2005). Selecting by origin: Ethnic migration in the liberal state. Harvard University Press.
• Kaya, A. (2022). Türkiye'de entegrasyon tartışmaları: Aktörler ve rolleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(Özel Sayı), 335-359.
• Keeley, B. (2009). International migration: The human face of globalisation. OECD Publications.
• Kırmızı, B. (2016). Göçmen Türklerin Almanya’da Yaşadığı Sorunların Dünü ve Bugünü. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2(3), 145–156. https://doi.org/10.20322/lt.86415
• Kymlicka, W. (1996). Multicultural citizenship. Oxford University Press.
• Lawlor, R. A. (2006). Citizenship and Identity [Doctoral thesis, Stirling University]. https://dspace.stir.ac.uk/bitstream/1893/95/1/FINAL%20long%20document-corrected.pdf
• Levitt, P. (2001). The transnational villagers. University of California Press.
• Mapy.com. (2023, October). Hanau. https://mapy.com/en/?id=1132971616&source=osm
• Marshall, T. H. (1950). Citizenship and social class. Cambridge University Press.
• Okin, S. M. (1999). Is multiculturalism bad for women? Princeton University Press.
• Özensel, E. (2012). Çokkültürlülük uygulaması olarak Kanada çokkültürlülüğü. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), 55-70.
• Park, R. E. (1950). Race and culture. Free Press.
• Patton, M. Q. (2015). Qualitative research and evaluation methods (4. edition). Sage.
• Perşembe, E. (2009). Almanya'da çokkültürlü yapının ayrıştırılan unsuru olarak Müslümanlar ve entegrasyon deneyimleri. Milel ve Nihal, 6(2), 233-263.
• Portes, A. ve Rumbaut, R. G. (2001). Legacies: The story of the immigrant second generation. University of California Press.
• Soysal, Y. N. (1994). Limits of citizenship: Migrants and postnational membership in Europe. University of Chicago Press.
• Stadt Offenbach am Main, Statistik und Wahlen. (2025). Bevölkerung nach Alter am 31.12.2024 in der Stadt Offenbach. https://www.offenbach.de/medien/bindata/of/Statistik_und_wahlen_/dir-18/dir-29/BEV4-Aktuell-Altersstruktur.pdf
• Statistisches Bundesamt (Destatis). (2025, January 23). Bevölkerung im Jahr 2024 um 100 000 Menschen gewachsen. https://destatis.de/DE/Presse/Pressemitteilungen/2025/01/PD25_030_124.html
• Şahin, B. (2010). Almanya'daki Türk göçmenlerin sosyal entegrasyonunun kuşaklar arası karşılaştırması: Kültürleşme. Bilig, 55, 103-134.
• Şan, M. K. ve Haşlak, İ. (2014). Asimilasyon ile Çokkültürlülük Arasında Amerikan Anaakımını Yeniden Düşünmek. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), 29–54.
• Şan, M. K. ve Tzampaz, S. (2021). Asimilasyonculuk sonrası dönemde asimilasyon. Akademik İncelemeler Dergisi, 16(2), 63–81. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.931028
• Topçu, E. ve Büyükbeşe, T. (2020). Göç bağlamında toplumsal uyum göstergeleri. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 23-34.
• Toprak, D. (2015). Uygulamada ortaya çıkan farklı refah devleti modelleri üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 151-175.
• Triadafilopoulos, T. (2012). Becoming multicultural: Immigration and the politics of membership in Canada and Germany. UBC Press.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016–2024). Nüfus ve demografi. TÜİK Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109
• Vertovec, S. (2007). Super-diversity and its implications. Ethnic and Racial Studies, 30(6), 125-139.
• World Population Review. (2025). Frankfurt am Main population 2025. https://worldpopulationreview.com/cities/germany/frankfurt-am-main
• Worldometer. (2025, May 31). World population clock (live). https://www.worldometers.info/world-population/
• Yaylı, H. ve Aslan, Y. Z. (2023). Türkiye'de göçmenlerin uyum sorunu bağlamında bir değerlendirme. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(2-1), 328-345.
• Yıldız, A. (2017). Göç ve entegrasyon politikalarında vatandaşlık. Göç Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-67.