Tavlama İşleminin Al7075-T6 Sac Malzemesinin Mekanik Özellikleri ve Bükme ile Şekillendirilebilirliğine Etkisinin Deneysel Araştırılması

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 108 - 119, 31.12.2019

Mehmet Okan Kabakçı İbrahim Karaağaç Mehmet Yasin Demirel

Öz

Al7075-T6 alaşımları, oda sıcaklığında yüksek mekanik ve düşük süneklik özellikleri nedeniyle kısıtlı miktarda şekillendirilebilirlik kabiliyetine sahip malzemelerdir. Yapılan çalışmada, farklı parametrelerde uygulanan tavlama işlemlerinin; Al7075-T6 malzemesinin mekanik özelliklerine ve bükme ile şekillendirilebilirliğine etkileri deneysel olarak araştırılmıştır. Deney numuneleri, RT – 100°C – 200°C – 300°C – 400°C sıcaklıklarında ve 6 dk. 30 dk. 60 dk. bekletme sürelerinde tavlama işlemine tabi tutulmuştur. Deney numunelerinin şekillendirilebilirlikleri 30°, 60°, 90°, 120° kalıp açılarında V bükülerek araştırılmıştır. Mekanik özellikleri sertlik ölçme ve çekme testleriyle belirlenmiştir. Tavlama işlemleri ile malzemenin mekanik özelliklerindeki azalmaya bağlı olarak bükme ile şekillendirilebilme kabiliyetinin arttığı gözlemlenmiştir. RT ve 100°C sıcaklıklarda tavlanmış olan numunelerin 30° büküm açılı kalıpta dahi şekillendirilemezken, 400 °C sıcaklık ve 60dk. bekletme süresinde tavlanmış olan numunelerin ise 120° büküm açısında herhangi bir kırılma ya da çatlama kusuru oluşmadan şekillendirilebildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Al7075-T6, Şekillendirilebilirlik, tavlama

Kaynakça

• [1] Polak, S., Kaczyński, P., Gronostajski, Z., Jaskiewicz, K., Krawczyk, J., Skwarski, M., ... & Chorzępa, W., “Warm forming of 7075 aluminum alloys”, Procedia Engineering, 207, 2399-2404, 2017.
• [2] Huo, W., Hou, L., Zhang, Y., & Zhang, J., “Warm formability and post-forming microstructure/property of high-strength AA 7075-T6 Al alloy”, Materials Science and Engineering: A, 675, 44-54, 2016.
• [3] Zheng, K., Politis, D. J., Wang, L., & Lin, J., “A review on forming techniques for manufacturing lightweight complex—shaped aluminium panel components”, International Journal of Lightweight Materials and Manufacture, 1(2), 55-80, 2018
• [4] Ortiz, D., Abdelshehid, M., Dalton, R., Soltero, J., Clark, R., Hahn, M., ... & Stoyanov, P., “Effect of cold work on the tensile properties of 6061, 2024, and 7075 Al alloys”, Journal of Materials Engineering and Performance, 16(5), 515-520, 2007.
• [5] Çetin, M. H., Korkmaz, Ş., Çetin, M. E., & Belrzaeg, M. A. E., “AA7075-T6 Alaşımının Farklı Sıcaklıklardaki Çekme Davranışının Deneysel ve Nümerik Yöntemler ile İncelenmesi”, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(4), 902-915, 2018.
• [6] Kumar, M., “AW-7075-T6 sheet for shock heat treatment forming process”, Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 27(10), 2156-2162, 2017
• [7] Zou, X. L., Hong, Y. A. N., & Chen, X. H., “Evolution of second phases and mechanical properties of 7075 Al alloy processed by solution heat treatment”, Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 27(10), 2146-2155, 2017.
• [8] Yilmaz, R., Özyürek, D., & KİBAR, E., “Yeniden Çözeltiye Alma Parametrelerinin 7075 Alüminyum Alaşimlarinin Sertlik Ve Aşinma Davranişlarina Etkisi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2), 2012.
• [9] KILIÇ, S., & KACAR, İ., “Farkli Isil İşlem Uygulanmiş 7075 Alüminyum Alaşimlarinin Şekillendirilebilme Sinir Diyagraminin Deneysel Olarak Belirlenmesi”, Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 512-520, 2019.
• [10] LeMaster R., Boggs, B., Hubbard, C., Watkins, T., “Grinding induced changes in residual stresses of carburized gears”, Gear Technology, March/April, pp.42-49, 2015.