The Evaluation of the Sustainability Level of the Tax Farming System in the Framework a Repeated Game Theoretical Model

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 45, 727 - 741, 29.12.2023

Mehmet Emin Yardımcı Ümran Gümüş Bengü Doğangün Yasa

Öz

Taxes are the most important source of public revenue. Therefore tax policies have great importance for public economy. Despite the modern tax theories and policies of 20th century, no permanant success has yet been achieved in solving the problems related to tax collection. For this reason, problems related to this field remain current on the agenda. Examining the substainability of the tax farming system, has great importance in terms of solving the tax problems of the 20th century. The main aim of this study is to examine the substainability of this tax system. For this aim, analysis is realized by a repeated game theoretical model. The findings of the repeated game theoretical model reveals that this tax system has an unsustainable structure.

Anahtar Kelimeler

History, Applied Economics, Tax Policies, Repeated Games

İltizam Sisteminin Sürdürülebilirlik Düzeyinin Tekrarlanan Bir Oyun Teorik Model Çerçevesinden Değerlendirilmesi

Öz

Vergiler, en önemli kamu gelir kaynağıdır. Bu nedenle vergi politikaları kamu ekonomisi açısından büyük bir önem taşımaktadır. 20. yüzyıl modern vergi teorem ve politikalarına rağmen verginin toplanmasıyla ilgili problemlerin çözülmesi hususunda henüz kalıcı bir başarı sağlanamamıştır. Bu nedenle de bu alanla ilgili problemler, gündemdeki güncelliğini korumaktadır. İltizam sisteminin sürdürülebilirliğinin incelenmesi, 20. yüzyıl vergi problemlerinin çözülmesi hususunda büyük önem teşkil etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, bu vergi sisteminin sürdürülebilirliğinin incelenmesidir. Bu amaçla tekrarlanan bir oyun teorik model vasıtasıyla analiz gerçekleştirilmektedir. Tekrarlanan oyun teorik modelin bulguları, bu vergi sisteminin sürdürülemez bir niteliğe sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tarih, Uygulamalı Ekonomi, Vergi Politikaları, Tekrarlanan Oyunlar

Kaynakça

• Acun, F. (2002). Klasik Dönem Eyalet İdare Tarzı Olarak Tımar Sistemi ve Uygulaması, Türkler, 9, 899-908.
• Aktan, C. (1991). Osmanlı İltizam Sistemi, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 71, 17-79.
• Aktan, C. ve Bahçe, A. B. (2007). Kamu Tercihi Perspektifinden Oyun Teorisi, D. Dileyici (Ed.), Modern Politik İktisat: Kamu Tercihi içinde (ss. 153-176), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Aktan, C. ve Bahçe, A. B. (2015). Kamu Tercihi ve Oyun Teorisi Perspektiflerinden Alturizmin (Hayırseverliğin/ Yardımseverliğin) Eleştirisi, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 7(2), 25-56.
• Aydın, H. V. (2001). Tımar Sisteminin Kaldırılması Süreci ve Bazı Değerlendirmeler, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 12, 65-104.
• Bal, O. (2014). İslam İktisadının Kilometre Taşlarından Ebu Yusuf’un İktisadi Düşüncesi, Türkiye İslam İktisadı Dergisi, 1(2), 1-41.
• Barış, S. ve Özel, U. (2018). Osmanlı Ekonomi ve Finans Sisteminde Banker Bir Aile: Camondolar. Maliye ve Finans Yazıları, 1(109), 107-144.
• Barkan, Ö. L. (1979). Tımar, Millî Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, 12(1), 286-333.
• Batmaz, E. (1996). İltizam Sisteminin XVIII. Yüzyıldaki Boyutları. Tarih Araştırmaları Dergisi, 18(29), 39-50.
• Becker, C. H. (2009). Steuerpacht und Lehnswesen. Eine Historische Studie über die Entstehung des İslamischen Lehnswesens, Der İslam, 5(1), 81-92.
• Beşirli, M. (2004). XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Sivas Eyaleti’nin İdari ve Ekonomik Yapısına Genel Bir Bakış, Akademik Araştırmalar Dergisi, 22, 51-70.
• Cooter, R. ve T. Ulen. (2004). Law and Economics, Boston: Addison Wesley Longman.
• Coşgel M. M. ve Miceli T. J. (2007). Tax Collection in History, Economics Working Papers, 48, 1-31.
• Crain, W. M. ve R. D. Tollison. (1979). Constitutional Change in an Interest-Group Perspective, Journal of Legal Studies, 8(1), 165-175.
• Çalışkan, A., Eryılmaz, Ü. ve Oğlakçı, M. (2021). 19.Yy. Osmanlı Ekonomisinde Galata Bankerlerinin Rolü: Baltazzi Ailesi Örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 969-991.
• Çetin, T. (2010). Anayasanın Ekonomik Analizi: Bir Oyun Teorisi Yaklaşımı, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 101- 122.
• Çetin, T. ve Vural, T. (2009). Anayasanın ve Anayasa Yapmanın Ekonomik Analizi, II. Ulusal Yönetim ve Ekonomi Bilimleri Konferansı, İzmir, 69-80.
• Darling, L. (1996). Revenue-Raising and Legitimacy: Tax Collection and Finance Administration in the Ottoman Empire 1560-1660, Leiden: K. J. Brill.
• Demir, A. (1999). Osmanlı’da Mukataa ve İltizam Usülüyle İlgili Birkaç Belge, Hak-İş Dergisi, 51, 65-67.
• Dixit, A. (1996). The Making of Economic Policy: A Transaction-Cost Perspective, Cambridge: MIT Press.
• Doğan, H. ve Demir A. (2021). Ayntab (Antep) Sancağı’nda Malikâne Sisteminin İşleyişi: Dimosât-ı Ayntab Mukâtaası Örneği (1711-1730), Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 233-256.
• Domar, E. D. (1947). Expansion and Employment. The American Economic Review, 37(1), 34-55.
• Fisahn, A. (2016). Die Staat des Kadmos, Münster: Verlag Westfälisches Dampfboot.
• Fleet, K. (2003). Tax-Farming in the Early Ottoman State. The Medieval History Journal, 6(2), 249-258.
• Genç, M. (2000). İltizam, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 22, 154-158.
• Genschel, P. ve Zangl, B. (2008).  Metamorphosen des Staatesvom Herrschaftsmonopolisten zum Herrschaftsmanager, Leviathan: Baden-Baden, 36(3), 430-454.
• Gölen, Z. (2009). 1857-59 Bosna Hersek İsyânı. Belleten, 73(267), 465-522.
• Greif, A. (2002). Economic History and Game Theory, Handbook of Game Theory, 3, 1988-2024.
• Gümüş, Ü. (2019). Miras Kavgalarının Hukukun Ekonomik Analizi Çerçevesinden Oyun Teorik Modellerle Modellenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Harrod, F. R. (1939). An Essay In Dynamic Theory. The Economic Journal, 49(193), 14-33.
• Harrod, R. F. (1937). Mr. Keynes and Traditional Theory. The Econometric Society, 5(1), 74-86.
• Herzog, C. (2012). Osmanische Herrschaft und Modernisierung im Irak, Die Provinz Bagdad 1817-1917, Bamberg: Unıversıty of Bamberg Press.
• Karta, N. (2014). Sultan III. Selim Döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik Durumu ve Alınan Tedbirler, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 21-50.
• Kaya, P. H. (2021). Âdem-i Merkeziyetçilik-Merkeziyetçilik Tartışmaları Bağlamında Osmanlı
• Devleti ve Fransa’da Savaşlar, Mali Baskılar, Kurumsal Değişim, Sosyoekonomi, 29(50), 433-463.
• Krimsti, F. (2014). Die Unruhen von 1850 in Aleppo Gewalt im Urbanen Raum, Berlin: Klaus Schwarz Verlag.
• Lotz, W. (1935). Studien über Steuerverpachtung, Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 4, 1-33.
• Majone, G. (2001). Non-majoritarian Institutions and the Limits of Democratic Governance: A Political Transaction-Cost Approach, Journal of Institutional and Theoretical Economics, 157(1), 57-78.
• Matuz, J. E. (1991). Contributions to the Ottoman Institution of the İltizam, Osmanlı Araştırmaları, 11, 237- 249.
• Nakiboğlu, A. (2019). İstanbul Vilayetinin 1333 (1917) Yılı Bütçesi, Külliyat Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 9, 39- 106.
• Nienhaus, V. (1999). Kultur und Wirtschaftsstil – Erklärungsansätze für die Systemdynamik und Systemeffizienz in Entwicklungsländern?, D. Cassel (Ed.), Perspektiven der Systemforschung içinde (ss. 89- 113), Berlin: Duncker & Humblot.
• North, D. C. ve Weingast, B. R. (1989). Constitutions and Commitment: The Evolution of Institutional Governing Public Choice in Seventeenth-Century England, Journal of Economic History, 49(4), 803-832.
• Özbay, R. D. (2009). 17. Yüzyılda İltizam Sisteminde Peşin Mukataa Satışlarından, Malikâne Uygulamasına (1656-1658), Uluslararası 7. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul, 2108- 2125.
• Özyüksel, M. (1985). İmparatorluk ve Cumhuriyet Dönemlerinde Gelir, Gider ve Servet Vergileri, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 51-68.
• Pamuk, Ş. (2015). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Posner, R. (1998). Economic Analysis of Law, New York: Aspen Law and Business.
• Salzman, A. (1993). An Ancient Régime Revisited: "Privatization" and Political Economy in the Eighteenth- Century Ottoman Empire, Politics and Society, 21(4), 393-423.
• Suçeska, A. (1959). Die Malikane, Lebenslängliche Pacht der Staatsgüter im Osmanischen Reich, Orijentalni Institut u Sarajevu, 8, 111-142.
• Spiller, P. (1996). Institutions and Commitment, Industrial and Corporate Change, 5(2), 421-452.
• Tabakoğlu, A. (2009). Türkiye İktisat Tarihi, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Uzun, T. (2009). Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Kuramı Üzerine Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 223-246.
• Üstündağ, Ö. N. (2018). Ayanlık Kurumunun Gelişimi ve Anadolu ile Balkan Coğrafyasındaki Farklılıkları Üzerine Bir Değerlendirme. Current Research in Social Sciences, 4(1) , 29-38.
• Veinstein, G. (2010). Çiftlik Tartışması Üzerine, Ç. Keyder ve F. Tabak (Ed), Osmanlı’da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım içinde (ss. 35-56), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Viscusi, W. K., J. M. Vernon ve J. E. Harrington. (1996). Economics of Regulation and Antitrust, Cambridge: MIT Press.
• Weber, M. (1922). Grundriss der Sozialökonomik, Tübingen: Verlag von J. B. Mohr.
• Yardımcı, M. E. Yasa, B. D. ve Ayvaz, E. (2022).Tax Farming Revenues and Accounting in Ottoman Finance: The Case of Kocaeli (1846–1847), Sage Open, 12(2), 1-15.
• Yörük, D. (2019). XVI Yüzyılın Ortalarında İltizam Sisteminin Yaygınlığı: Lârende Kazası Örneği, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 47, 217-238.