Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN COMPULSIVE BUYING BEHAVIOR AND EXPERIENTIAL AVOIDANCE AND VALUATION

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 46, 621 - 646, 30.06.2024

Öz

Experiential avoidance and values, which are the main concepts of Acceptance and Commitment Therapy, were thought to be predictors of compulsive buying behavior. This study aimed to examine the relationship between compulsive buying behavior and experiential avoidance, valuing and other variables. Research data were collected from 550 people aged 18-45 with an online survey. When the findings were examined, a moderately strong relationship emerged between the CBBQ total score and experiential avoidance. A positive and significant relationship between the MEAQ behavioral avoidance and distress endurance sub-dimensions and the CBBQ total score; It was concluded that the MEAQ distress aversion sub-dimension and the CBBQ total score had a negative significant relationship. A moderately strong relationship was found between the CBBQ and the VQ; It has been determined that the VQ progress sub-dimension positively predicts the total scores of the CBBQ, and the VQ obstruction sub-dimension negatively predicts the total scores of the CBBQ.

Kaynakça

  • Abramowitz, J. S., Lackey, G. R., ve Wheaton, M. G. (2009). Obsessive–Compulsive Symptoms: The Contribution of Obsessional Beliefs and Experiential Avoidance. Journal of Anxiety Disorders, 23(2), 160-166.
  • Acarlar, İ. (2011). Varyansın Sağlam Tahmin Edicilerin Dayalı Cook Uzaklığı İstatistiği’nin İncelenmesi.Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(1), 8-14.
  • Adamczyk, G., Capetillo-Ponce, J. ve Szczygielski, D. (2022) Links between Types of Value Orientations and Consumer Behaviours. An Empirical Study. PLoS ONE, 17(2), e0264185.
  • Akagün Ergin, E. (2010). Compulsive Buying Behavior Tendencies: The Case of Turkish Consumers. African Journal of Business Management, 4 (3), 333-338.
  • Akgün, N. (2022). Ortaöğretim Kademesindeki Ergenlerde Yaşantısal Kaçınma, Akademik Mükemmeliyetçilik ve Duygusal Yeme İlişkisinde Duygu Düzenlemenin Aracı Rolü. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Albayrak, A.S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde En Küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1(1), 105-126.
  • Aliçavuşoğlu, Ç. ve Boyraz, E. (2019). Takıntılı Tüketim: Tek Ürüne Yönelik Kompulsif Satın Alma Davranışı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1800-1814.
  • Alpar, R. (2003). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Arıcı, H. (1990). İstatistik: Yöntemler ve Uygulamalar. Ankara: Meteksan.
  • Armağan, E. ve Temel, E. (2018). Türkiye’de Online Kompulsif Alışveriş Davranışı Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 621-653.
  • Aslanoğlu, S. ve Korga, S. (2017). Kredi Kartı Kullanımı ve Kompulsif Satın Alma: Kırıkkale İlinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 148-165.
  • Aydın, Y. ve Aydın, G. (2017). Değer Verme Ölçeği (DVÖ)’ni Türk Kültürüne Uyarlama Çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 64-77.
  • Baltacı, A. ve Eser, Z. (2021a). Genişletilmiş Alternatif Bir Kompulsif Satın Alma Davranışı Ölçme Aracı Önerisi/An Extended Alternative Compulsive Buying Behavior Assessment Tool Proposal. Yüksek İhtisas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, 39-48.
  • Baltacı, A. ve Eser, Z. (2021b). Tüketicilerin Kompulsif Satın Alma Davranışlarının Ürün Kategorisi ve Demografik Değişkenler Çerçevesinde İncelenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40(2), 1-16.
  • Bardeen, J. R. ve Fergus, T. A. (2016). The Interactive Effect of Cognitive Fusion and Experiential Avoidance on Anxiety, Depression, Stress and Posttraumatic Stress Symptoms. Journal of Contextual Behavioral Science, 5(1), 1-6.
  • Begotka, A. M., Woods, D. W., ve Wetterneck, C. T. (2004). The Relationship between Experiential Avoidance and The Severity of Trichotillomania in A Nonreferred Sample. Journal of Behavior Therapy, 35, 17–24.
  • Berman, N. C., Wheaton, M. G., McGrath, P., ve Abramowitz, J. S. (2010). Predicting Anxiety: The Role of Experiential Avoidance and Anxiety Sensitivity. Journal of Anxiety Disorders, 24(1), 109-113.
  • Billieux, J., Rochat, L., Rebetez, M. M. ve Van der Linden, M. (2008). Are All Facets of Impulsivity Related to Self- reported Compulsive Buying Behavior? Personality and Individual Differences, 44 (6), 1432-1442.
  • Black, D. W. (2001). Compulsive Buying Disorder: Definition, Assessment, Epidemiology and Clinical Management. CNS Drugs, 15 (1), 17-27.
  • Black, D. W. (2007). A Review of Compulsive Buying Disorder. World Psychiatry, 6(1), 14-18.
  • Bleuler, E. (1924). Textbook of Psychiatry. New York: McMillan
  • Bozdağ Türker, Y. (2019). Parayla Saadet Olur Mu?: Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Davranışıyla İlgili Değişkenlerin İncelenmesi ve Bergen Alışveriş Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçe Uyarlanması. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Bozbay, Z. ve Karakuş Başlar, E. (2019). Kişilik Özellikleri, Materyalizm ve Statü Tüketiminin Kompulsif Satın Alma Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 333-345.
  • Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Chapman, A. L., Gratz, K. L. ve Brown, M. Z. (2006). Solving The Puzzle of Deliberate Self-harm: The Experiential Avoidance Model. Behaviour Research and Therapy, 44(3), 371-394.
  • Chawla, N. ve Ostafin, B. (2007). Experiential Avoidance as A Functional Dimensional Approach to Psychopathology: An Empirical Review. Journal of Clinical Psychology, 63 (9), 871- 890.
  • Christenson, G. A., Faber, R. J., de Zwaan, M., Raymond, N. C., Specker, S. M., Ekern, M. D., Mackenzie, T. B., Crosby, R. D., Crow, S. J., ve Eckert, E. D. (1994). Compulsive Buying: Descriptive Characteristics and Psychiatric Comorbidity. The Journal of Clinical Psychiatry, 55(1), 5–11.
  • Claes, L., Bijttebier, P., Mitchell, J. E., de Zwaan, M., ve Mueller, A. (2011). The Relationship between Compulsive Buying, Eating Disorder Symptoms, and Temperament in A Sample of Female Students. Comprehensive Psychiatry, 52(1), 50-55.
  • Coşgun, M. (2012). Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 837- 850.
  • Cresswell, W. J. (2017). Eğitim Araştırmaları. İstanbul: Edam Yayınları.
  • Çetin, B., Zengin, A. Y. ve Yüksel, A. (2022). Covid-19 Sürecinde Kompulsif Satın Alma ve Ruhsal Travma Belirtilerinin Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12 (1), 413-426.
  • Çolakoğlu, E. ve Seyrek, İ. H. (2022). COVID-19 Korkusunun Kompulsif Satın Alma Üzerindeki Etkisinde Yaygın Anksiyetenin Aracı Rolü. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 614-633.
  • Dahl, J. (2015). Valuing in ACT. Current Opinion in Psychology, 2, 43-46.
  • d'Astous, A. (1990). An Inquiry into The Compulsive Side of “Normal” Consumers. Journal of Consumer Policy, 13 (1), 15-31.
  • Den Ouden, L., Tiego, J., Lee, R. S., Albertella, L., Greenwood, L. M., Fontenelle, L., Yücel, M. ve Segrave, R. (2020). The Role of Experiential Avoidance in Transdiagnostic Compulsive Behavior: A Structural Model Analysis. Addictive Behaviors, (108), 106464.
  • Dittmar, H. (2004). Understanding and Diagnosing Compulsive Buying. Coombs R. H. (Ed). Handbook of Addictive Disorders: A Practical Guide to Diagnosis and Treatment içinde (s.411-450). New Jersey: John Wiley & Sons
  • Donahue, J. J., Huggins, J., ve Marrow, T. (2017). Posttraumatic Stress Symptom Severity and Functional Impairment in A Trauma-exposed Sample: A Preliminary Examination into The Moderating Role of Valued Living. Journal of Contextual Behavioral Science, 6(1), 13-20.
  • Edwards, E.A.(1993). Development of a New Scale For Measuring Compulsive Buying Behavior. Financial Counselling and Planning, 4, 67–84.
  • Ekşi, H., Kaya, Ç. ve Kuşcu, B. (2018, 9-11 Mayıs). Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire-30: Adaptation and Psychometric Properties of the Turkish Version [Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği- 30’un Türkçeye uyarlanması ve psikometrik Özellikleri] 8th International Conference on Research in Education- - ICRE, May, 9-11, Manisa, Turkey (s. 483-487).
  • Erdoğan, A. (2016). Türkiye’nin İhracatını Etkileyen Faktörler: Çoklu Regresyon Analizi. Social Sciences Research Journal, 5(2), 1-8.
  • Eroğlu, F. (2015) Kompulsif Satın Alma Eğiliminde Kişisel Faktörlerin, Postmodern Tüketim Şekillerinin ve Bir Pazarlama Çabası Olarak Reklamın Rolü. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Faber, R. J. ve O’Guinn, T. C. (1989). Classifying Compulsive Consumers: Advances İn The Development Of A Diagnostic Tool. Srull T. K. [Ed], Advances in consumer research (Vol. 16) içinde. (s. 738-744) UT: Association for Consumer Research.
  • Gallagher, C. E., Watt, M. C., Weaver, A. D. ve Murphy, K. A. (2017). “I Fear, Therefore, I Shop!” Exploring Anxiety Sensitivity in Relation to Compulsive Buying. Personality and Individual Differences, 104, 37-42.
  • Gençer, A. G., Karadere, M. E., Okumuş, B. ve Hocaoğlu, Ç. (2018). DSM-5’e Giremeyen Tanılar (Kompulsif Satın Alma, Misophonia, Facebook Kıskançlığı, Pagofaji, Siberkondria, İnternet Bağımlılığı). Hocaoğlu Ç, (Ed.), DSM- 5’in Yeni Tanıları içinde (s. 87-96) Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Grégoire, S., Doucerain, M., Morin, L., ve Finkelstein-Fox, L. (2021). The Relationship between Value-based Actions, Psychological Distress and Well-being: A Multilevel Diary Study. Journal of Contextual Behavioral Science, 20, 79-88.
  • Hayes, S., Wilson, K., Gifford, E., Follette, V. ve Strosahl, K. (1996). Experiential Avoidance and Behavioral Disorders: A Functional Dimensional Approach to Diagnosis and Treatment. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64 (6), 1152-1168.
  • Hayes, S. C., Strosahl, K. D. ve Wilson, K. G. (1999). Acceptance and Commitment Therapy: An Experiential Approach to Behavior Change. New York: Guilford Press.
  • Hayes, S. C., Strosahl, K., Wilson, K. G., Bissett, R. T., Pistorello, J., Toarmino, D., Polusny, M. A., Dykstra, T. A., Batten, S. V., Bergan, J., Stewart, S. H., Zvolensky, M. J., Eifert, G. H., Bond, F. W., Forsyth, J. P., Karekla, M. ve McCurry, S. M. (2004). Measuring Experiential Avoidance: A Preliminary Test of A Working Model. The Psychological Record, 54 (4), 553-578.
  • He, H., Kukar-Kinney, M. ve Ridgway, N. M. (2018). Compulsive Buying in China: Measurement, Prevalence, and Online Drivers. Journal of Business Research, 91, 28-39.
  • İpek, H., (2022) Pandemi Döneminde Başa Çıkma Tutumları ile Kompulsif Satın Alma ve İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. İstanbul: Nobel Yayın.
  • Khare, A. (2013). Credit Card Use and Compulsive Buying Behavior. Journal of Global Marketing, 26(1), 28-40.
  • Kılıç, S. (2013a). Örnekleme Yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1) 44-46.
  • Kılıç, S. (2013b). Doğrusal Regresyon Analizi. Journal of Mood Disorders, 3(2), 90-92.
  • Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. London: Guilford.
  • Koh, Y., Tang, C., Gan, Y. ve Kwon, J. (2020). Depressive Symptoms and Self-efficacy as Mediators between Life Stress and Compulsive Buying: A Cross-Cultural Comparison. Journal of Addiction and Recovery, 3(1), 1017.
  • Koo, D. M., Kim, J. J. ve Lee, S. H. (2008). Personal Values as Underlying Motives of Shopping Online. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics. 20 (2), 156-173.
  • Koran, L. M., Faber, R. J., Aboujaoude, M. A., Large, M. D. ve Serpe, R. T. (2006). Estimate Prevalence of Compulsive Buying Behavior in The United States. American Journal of Psychiatry, 163, 1806–1812.
  • Kraepelin, E. (1915). Psychiatrie. 8th ed. Leipzig: Verlag Von Johann Ambrosius.
  • Kul, A. ve Türk, F., (2020). Kabul ve Adanmışlık Terapisi (ACT) Üzerine Bir Derleme Çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3773-3805.
  • Kyrios, M., Frost, R. O. ve Steketee, G. (2004). Cognitions in Compulsive Buying and Acquisition. Cognitive Therapy and Research, 28 (2), 241-258.
  • Lawrence, L. M., Ciorciari, J. ve Kyrios, M. (2014). Relationships That Compulsive Buying Has with Addiction, Obsessive-Compulsiveness, Hoarding, and Depression. Comprehensive Psychiatry, 55(5), 1137-1145.
  • Lee, S. H., Lennon, S. J. ve Rudd, N. A. (2009). Compulsive Consumption Tendencies among Television Shoppers. Family and Consumer Sciences Research Journal, 28 (4), 463-488.
  • Lee, S., Park, J. ve Bryan Lee, S. (2016). The Interplay of Internet Addiction and Compulsive Shopping Behaviors. Social Behavior and Personality: An International Journal, 44(11), 1901-1912.
  • Lejoyeux, M., Bailly, F., Moula, H., Loi, S. ve Adès, J. (2005). Study of Compulsive Buying in Patients Presenting Obsessive-Compulsive Disorder. Comprehensive Psychiatry, 46(2), 105-110.
  • Lejoyeux, M., Mathieu, K., Embouazza, H., Huet, F. ve Lequen, V. (2007). Prevalence of Compulsive Buying among Customers of A Parisian General Store. Comprehensive Psychiatry, 48(1), 42-46.
  • Litwin, R., Goldbacher, E. M., Cardaciotto, L., ve Gambrel, L. E. (2017). Negative Emotions and Emotional Eating: The Mediating Role of Experiential Avoidance. Eating and Weight Disorders- Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 22(1), 97–104.
  • Manchiraju, S., Sadachar, A. ve Ridgway, J. L. (2017). The Compulsive Online Shopping Scale (COSS): Development and Validation Using Panel Data. International Journal of Mental Health and Addiction, 15 (1),
  • McElroy, S. L., Keck, P. E., Pope, H. G., Smith, J. M. ve Srakowski, S. M. (1994). Compulsive Buying: A Report of 20 Cases. Journal of Clinical Psychiatry, 55, 242–248.
  • Moon, M. A. ve Attiq, S. (2018). Compulsive Buying Behavior: Antecedents, Consequences and Prevalence in Shopping Mall Consumers of An Emerging Economy. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 12 (2), 548-570.
  • Mueller, A., Mueller, U., Albert, P., Mertens, C., Silbermann, A., Mitchell, J. E. ve de Zwaan, M. (2007). Hoarding in A Compulsive Buying Sample. Behaviour Research and Therapy, 45(11), 2754–2763.
  • Mueller, A., Mitchell, J. E., Crosby, R. D., Gefeller, O., Faber, R. J., Martin, A., ... ve de Zwaan, M. (2010). Estimated Prevalence of Compulsive Buying in Germany and Its Association with Sociodemographic Characteristics and Depressive Symptoms. Psychiatry Research, 180(2-3), 137-142.
  • Mueller, A., Mitchell, J. E., Peterson, L. A., Faber, R. J., Steffen, K. J., Crosby, R. D. ve Claes, L. (2011). Depression, Materialism, and Excessive Internet Use in Relation to Compulsive Buying. Comprehensive Psychiatry, 52(4), 420-424.
  • Nicolai, J., Darancó, S. ve Moshagen, M. (2016). Effects of Mood State on Impulsivity in Pathological Buying. Psychiatry Research, 244, 351-356.
  • O'guinn, T. C. ve Faber, R. J. (1989). Compulsive Buying: A Phenomenological Exploration. Journal of Consumer Research, 16 (2), 147-157.
  • Özhan, Ş. ve Akkaya, D. T. (2018). Kişilik Özelliklerinin Kompülsif Satın Alma Eğilimi Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 101-116.
  • Öztürk, M. G. (2022). Algılanan Stres ve Yaşam Doyumu İle Kompulsif Satın Alma İlişkisi. Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Pandey, S. K. (2016). The Effect of Deals and Moods on Compulsive Buying: A Study on Young Indian Consumers. Global Business Review, 17 (2), 438–449.
  • Petersen, J. M., Barney, J. L., Barrett, T. S., Lensegrav-Benson, T., Quakenbush-Roberts, B., ve Twohig, M. P. (2023). Values Engagement as A Predictor of Eating Disorder Severity in A Residential Sample of Female Adolescents with Eating Disorders. Eating Disorders, 31(4), 388-404.
  • Pistorello, J., Boulanger, J.L. ve Hayes, S.C. (2010) Experiential Avoidance as a Functional Contextual Concept. A.M. Kring, D.M. Sloan, (Eds.), Emotion Regulation and Psychopathology: A transdiagnostic approach to etiology and treatment (s. 107-130) içinde. New York: Guilford Press.
  • Poddar, S., Sinha, V. K. ve Mukherjee, U. (2017). Impact of Acceptance and Commitment Therapy on Valuing Behaviour of Parents of Children with Neurodevelopmental Disorders. Psychology and Behavioral Science International Journal, 3(3), 1-5.
  • Ridgway, N. M., Kukar-Kinney, M. ve Monroe, K. B. (2008). An Expanded Conceptualization and A New Measure of Compulsive Buying. Journal of Consumer Research, 35 (4), 622-639.
  • Roberts, J. A. ve Roberts, C. (2012). Stress, Gender and Compulsive Buying among Early Adolescents. Young Consumers, 13 (2), 113-123.
  • Rochefort, C., Baldwin, A. S. ve Chmielewski, M. (2018). Experiential Avoidance: An Examination of The Construct Validity of The AAQ-II and MEAQ. Behavior Therapy, 49(3), 435-449.
  • Rose, S. ve Dhandayudham, A. (2014). Towards An Understanding of Internet-based Problem Shopping Behaviour: The Concept of Online Shopping Addiction and Its Proposed Predictors. Journal of Behavioral Addictions, 3 (2), 83-89.
  • Sahdra, B. K., Ciarrochi, J., Parker, P., & Scrucca, L. (2016). Using Genetic Algorithms in a Large Nationally Representative American Sample to Abbreviate the Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire. Frontiers in Psychology, 7, 189.
  • Serowik, K. L., ve Orsillo, S. M. (2019). The Relationship between Substance Use, Experiential Avoidance, and Personally Meaningful Experiences. Substance Use & Misuse, 54(11), 1834-1844.
  • Singh, R. ve Nayak, J. K. (2015). Life Stressors and Compulsive Buying Behavior among Adolescents in India: Moderating Effect of Gender. South Asian Journal of Global Business Research, 4(2), 251-274.
  • Smout, M., Davies, M., Burns, N., & Christie, A. (2014). Development of the Valuing Questionnaire (VQ). Journal of Contextual Behavioral Science, 3(3), 164-172.
  • Stewart, S. H., Zvolensky, M. J. ve Eifert, G. H. (2002). The Relations of Anxiety Sensitivity, Experiential Avoidance, and Alexithymic Coping to Young Adults’ Motivations for Drinking. Behavior Modification, 26(2), 274-296.
  • Tabak M. Y. ve Kahraman S. (2022) Genç Yetişkinlerde Sosyal Görünüş Kaygının Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Üzerindeki Yordayıcı Etkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 22-29.
  • Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2015). Using Multivariate Statistics. Allyn & Bacon/Pearson Education. (6. Basımdan Çeviri: Mustafa Baloğlu), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Tanrıkulu, E. (2022). Türkiye’de Yaşayan Kadınların Pandemi Sürecinde e-Kompulsif Satın Alma Davranışları. Journal of Research in Business, 7 (1), 1-21.
  • Tavares, H., Lobo, D. S. S., Fuentes, D. ve Black, D. W. (2008). Compulsive Buying Disorder: A Review and A Case Vignette. Brazilian Journal of Psychiatry, 30, 16-23.
  • Traş, Z.ve Yakıcı, H. B. (2023). Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Davranışı ile Depresyon, Anksiyete ve Stres Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 24(3), 316-324.
  • Weeks, S. N., Renshaw, T. L., Galliher, R. V., ve Tehee, M. (2020). The Moderating Role of Psychological Inflexibility in The Relationship between Minority Stress, Substance Misuse, and Suicidality in LGB+ Adolescents. Journal of Contextual Behavioral Science, 18, 276-286.
  • Weinstein, A., Maraz, A., Griffiths, M. D., Lejoyeux, M. ve Demetrovics, Z. (2016). Compulsive Buying—Features and Characteristics of Addiction. Neuropathology of Drug Addictions and Substance Misuse (s. 993-1007) içinde. Cambridge: Academic Press.
  • Williams, A. D. (2012). Distress Tolerance and Experiential Avoidance in Compulsive Acquisition Behaviours. Australian Journal of Psychology, 64 (4), 217-224.
  • Williams, A. D. ve Grisham, J. R. (2012). Impulsivity, Emotion Regulation, and Mindful Attentional Focus in Compulsive Buying. Cognitive Therapy and Research, 36, 451-457.
  • Wilson, K.G. ve Dufrene, T. (2009). Mindfulness for Two: An Acceptance and Commitment Therapy Approach to Mindfulness in Psychotherapy. Oakland, CA: New Harbinger Publications
  • Yakın, V. ve Aytekin, P. (2019) İnternet Bağımlılığının Online Kompulsif ve Online Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 20 (1), 199-222.
  • Yavuz, K. F. (2015). Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT): Genel Bir Bakış. Ankara: Türkiye Klinikleri, 8 (2), 21-27.
  • Yektaş, Ç. (2020). Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT), E.S. Ercan ve ark. (Ed.), Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi: Güncel Yaklaşımlar ve Temel Kavramlar (s.1231-1240) Ankara: Akademisyen Kitapevi
  • Yıldırım, O. Y. (2022). Stres, Obsesyon ve Sosyal Kaygılar Taşıyan İnsanların Kompulsif Satın Alma Davranışlarının İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldırım, N. (2010). En Küçük Kareler, Ridge Regresyon ve Robust Regresyon Yöntemlerinde Analiz Sonuçlarına Aykırı Değerlerin Etkilerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Yigit, A. G. ve Govdere, B. (2021). Kompulsif Satın Alma Davranışına Genel Bir Bakış. Business and Economics Research Journal, 12(3), 717-730.
  • Yurchisin, J. ve Johnson, K. K. (2004). Compulsive Buying Behavior and Its Relationship to Perceived Social Status associated with Buying, Materialism, Self‐esteem, and Apparel‐Product Involvement. Family and Consumer Sciences Research Journal, 32(3), 291-314.
  • Zakiei, A., Khazaie, H., Rostampour, M., Lemola, S., Esmaeili, M., Dürsteler, K., Brühl, A.B., Sadeghi-Bahmani, D. ve Brand, S. (2021). Acceptance and Commitment Therapy (ACT) Improves Sleep Quality, Experiential Avoidance, and Emotion Regulation in Individuals with Insomnia—Results from a Randomized Interventional Study. Life, 11(2), 133.
  • Zheng, Y., Yang, X., Liu, Q., Chu, X., Huang, Q. ve Zhou, Z. (2020). Perceived Stress and Online Compulsive Buying among Women: A Moderated Mediation Model. Computers in Human Behavior, 103, 13-20.

KOMPULSİF SATIN ALMA DAVRANIŞININ YAŞANTISAL KAÇINMA VE DEĞERLER İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 46, 621 - 646, 30.06.2024

Öz

Kabul ve Kararlılık Terapisi’nin ana kavramlarından olan yaşantısal kaçınma ve değerler kavramının, kompulsif satın alma davranışının yordayıcısı olabileceği düşünülmüştür. Bu çalışmada; kompulsif satın alma davranışının yaşantısal kaçınma, değerler ve diğer değişkenler ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri çevrimiçi anket ile 18-45 yaşları arasında olan 550 kişiden toplanmıştır. Bulgular incelendiğinde, Kompulsif Satın Alma Ölçeği (KSAÖ) toplam puanı ve yaşantısal kaçınma arasında orta düzeyde güce sahip bir ilişki ortaya çıkmıştır. Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği (ÇBYKÖ) davranışsal kaçınma ve sıkıntıya katlanma alt boyutları ile KSAÖ toplam puanının pozitif yönde anlamlı ilişki; ÇBYKÖ sıkıntıdan hoşlanmama alt boyutu ile KSAÖ toplam puanının ise negatif yönde anlamlı ilişkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. KSAÖ ile DVÖ arasında orta düzeyde güce sahip bir ilişki bulunmuş; Değer Verme Ölçeği (DVÖ) ilerleme alt boyutunun KSAÖ toplam puanlarını pozitif yönde anlamlı şekilde, DVÖ tıkanma alt boyutunun ise KSAÖ toplam puanlarını negatif yönde anlamlı şekilde yordadığı tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • Abramowitz, J. S., Lackey, G. R., ve Wheaton, M. G. (2009). Obsessive–Compulsive Symptoms: The Contribution of Obsessional Beliefs and Experiential Avoidance. Journal of Anxiety Disorders, 23(2), 160-166.
  • Acarlar, İ. (2011). Varyansın Sağlam Tahmin Edicilerin Dayalı Cook Uzaklığı İstatistiği’nin İncelenmesi.Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(1), 8-14.
  • Adamczyk, G., Capetillo-Ponce, J. ve Szczygielski, D. (2022) Links between Types of Value Orientations and Consumer Behaviours. An Empirical Study. PLoS ONE, 17(2), e0264185.
  • Akagün Ergin, E. (2010). Compulsive Buying Behavior Tendencies: The Case of Turkish Consumers. African Journal of Business Management, 4 (3), 333-338.
  • Akgün, N. (2022). Ortaöğretim Kademesindeki Ergenlerde Yaşantısal Kaçınma, Akademik Mükemmeliyetçilik ve Duygusal Yeme İlişkisinde Duygu Düzenlemenin Aracı Rolü. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Albayrak, A.S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde En Küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1(1), 105-126.
  • Aliçavuşoğlu, Ç. ve Boyraz, E. (2019). Takıntılı Tüketim: Tek Ürüne Yönelik Kompulsif Satın Alma Davranışı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1800-1814.
  • Alpar, R. (2003). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Arıcı, H. (1990). İstatistik: Yöntemler ve Uygulamalar. Ankara: Meteksan.
  • Armağan, E. ve Temel, E. (2018). Türkiye’de Online Kompulsif Alışveriş Davranışı Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 621-653.
  • Aslanoğlu, S. ve Korga, S. (2017). Kredi Kartı Kullanımı ve Kompulsif Satın Alma: Kırıkkale İlinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 148-165.
  • Aydın, Y. ve Aydın, G. (2017). Değer Verme Ölçeği (DVÖ)’ni Türk Kültürüne Uyarlama Çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 64-77.
  • Baltacı, A. ve Eser, Z. (2021a). Genişletilmiş Alternatif Bir Kompulsif Satın Alma Davranışı Ölçme Aracı Önerisi/An Extended Alternative Compulsive Buying Behavior Assessment Tool Proposal. Yüksek İhtisas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, 39-48.
  • Baltacı, A. ve Eser, Z. (2021b). Tüketicilerin Kompulsif Satın Alma Davranışlarının Ürün Kategorisi ve Demografik Değişkenler Çerçevesinde İncelenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40(2), 1-16.
  • Bardeen, J. R. ve Fergus, T. A. (2016). The Interactive Effect of Cognitive Fusion and Experiential Avoidance on Anxiety, Depression, Stress and Posttraumatic Stress Symptoms. Journal of Contextual Behavioral Science, 5(1), 1-6.
  • Begotka, A. M., Woods, D. W., ve Wetterneck, C. T. (2004). The Relationship between Experiential Avoidance and The Severity of Trichotillomania in A Nonreferred Sample. Journal of Behavior Therapy, 35, 17–24.
  • Berman, N. C., Wheaton, M. G., McGrath, P., ve Abramowitz, J. S. (2010). Predicting Anxiety: The Role of Experiential Avoidance and Anxiety Sensitivity. Journal of Anxiety Disorders, 24(1), 109-113.
  • Billieux, J., Rochat, L., Rebetez, M. M. ve Van der Linden, M. (2008). Are All Facets of Impulsivity Related to Self- reported Compulsive Buying Behavior? Personality and Individual Differences, 44 (6), 1432-1442.
  • Black, D. W. (2001). Compulsive Buying Disorder: Definition, Assessment, Epidemiology and Clinical Management. CNS Drugs, 15 (1), 17-27.
  • Black, D. W. (2007). A Review of Compulsive Buying Disorder. World Psychiatry, 6(1), 14-18.
  • Bleuler, E. (1924). Textbook of Psychiatry. New York: McMillan
  • Bozdağ Türker, Y. (2019). Parayla Saadet Olur Mu?: Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Davranışıyla İlgili Değişkenlerin İncelenmesi ve Bergen Alışveriş Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçe Uyarlanması. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Bozbay, Z. ve Karakuş Başlar, E. (2019). Kişilik Özellikleri, Materyalizm ve Statü Tüketiminin Kompulsif Satın Alma Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 333-345.
  • Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Chapman, A. L., Gratz, K. L. ve Brown, M. Z. (2006). Solving The Puzzle of Deliberate Self-harm: The Experiential Avoidance Model. Behaviour Research and Therapy, 44(3), 371-394.
  • Chawla, N. ve Ostafin, B. (2007). Experiential Avoidance as A Functional Dimensional Approach to Psychopathology: An Empirical Review. Journal of Clinical Psychology, 63 (9), 871- 890.
  • Christenson, G. A., Faber, R. J., de Zwaan, M., Raymond, N. C., Specker, S. M., Ekern, M. D., Mackenzie, T. B., Crosby, R. D., Crow, S. J., ve Eckert, E. D. (1994). Compulsive Buying: Descriptive Characteristics and Psychiatric Comorbidity. The Journal of Clinical Psychiatry, 55(1), 5–11.
  • Claes, L., Bijttebier, P., Mitchell, J. E., de Zwaan, M., ve Mueller, A. (2011). The Relationship between Compulsive Buying, Eating Disorder Symptoms, and Temperament in A Sample of Female Students. Comprehensive Psychiatry, 52(1), 50-55.
  • Coşgun, M. (2012). Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 837- 850.
  • Cresswell, W. J. (2017). Eğitim Araştırmaları. İstanbul: Edam Yayınları.
  • Çetin, B., Zengin, A. Y. ve Yüksel, A. (2022). Covid-19 Sürecinde Kompulsif Satın Alma ve Ruhsal Travma Belirtilerinin Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12 (1), 413-426.
  • Çolakoğlu, E. ve Seyrek, İ. H. (2022). COVID-19 Korkusunun Kompulsif Satın Alma Üzerindeki Etkisinde Yaygın Anksiyetenin Aracı Rolü. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 614-633.
  • Dahl, J. (2015). Valuing in ACT. Current Opinion in Psychology, 2, 43-46.
  • d'Astous, A. (1990). An Inquiry into The Compulsive Side of “Normal” Consumers. Journal of Consumer Policy, 13 (1), 15-31.
  • Den Ouden, L., Tiego, J., Lee, R. S., Albertella, L., Greenwood, L. M., Fontenelle, L., Yücel, M. ve Segrave, R. (2020). The Role of Experiential Avoidance in Transdiagnostic Compulsive Behavior: A Structural Model Analysis. Addictive Behaviors, (108), 106464.
  • Dittmar, H. (2004). Understanding and Diagnosing Compulsive Buying. Coombs R. H. (Ed). Handbook of Addictive Disorders: A Practical Guide to Diagnosis and Treatment içinde (s.411-450). New Jersey: John Wiley & Sons
  • Donahue, J. J., Huggins, J., ve Marrow, T. (2017). Posttraumatic Stress Symptom Severity and Functional Impairment in A Trauma-exposed Sample: A Preliminary Examination into The Moderating Role of Valued Living. Journal of Contextual Behavioral Science, 6(1), 13-20.
  • Edwards, E.A.(1993). Development of a New Scale For Measuring Compulsive Buying Behavior. Financial Counselling and Planning, 4, 67–84.
  • Ekşi, H., Kaya, Ç. ve Kuşcu, B. (2018, 9-11 Mayıs). Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire-30: Adaptation and Psychometric Properties of the Turkish Version [Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği- 30’un Türkçeye uyarlanması ve psikometrik Özellikleri] 8th International Conference on Research in Education- - ICRE, May, 9-11, Manisa, Turkey (s. 483-487).
  • Erdoğan, A. (2016). Türkiye’nin İhracatını Etkileyen Faktörler: Çoklu Regresyon Analizi. Social Sciences Research Journal, 5(2), 1-8.
  • Eroğlu, F. (2015) Kompulsif Satın Alma Eğiliminde Kişisel Faktörlerin, Postmodern Tüketim Şekillerinin ve Bir Pazarlama Çabası Olarak Reklamın Rolü. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Faber, R. J. ve O’Guinn, T. C. (1989). Classifying Compulsive Consumers: Advances İn The Development Of A Diagnostic Tool. Srull T. K. [Ed], Advances in consumer research (Vol. 16) içinde. (s. 738-744) UT: Association for Consumer Research.
  • Gallagher, C. E., Watt, M. C., Weaver, A. D. ve Murphy, K. A. (2017). “I Fear, Therefore, I Shop!” Exploring Anxiety Sensitivity in Relation to Compulsive Buying. Personality and Individual Differences, 104, 37-42.
  • Gençer, A. G., Karadere, M. E., Okumuş, B. ve Hocaoğlu, Ç. (2018). DSM-5’e Giremeyen Tanılar (Kompulsif Satın Alma, Misophonia, Facebook Kıskançlığı, Pagofaji, Siberkondria, İnternet Bağımlılığı). Hocaoğlu Ç, (Ed.), DSM- 5’in Yeni Tanıları içinde (s. 87-96) Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Grégoire, S., Doucerain, M., Morin, L., ve Finkelstein-Fox, L. (2021). The Relationship between Value-based Actions, Psychological Distress and Well-being: A Multilevel Diary Study. Journal of Contextual Behavioral Science, 20, 79-88.
  • Hayes, S., Wilson, K., Gifford, E., Follette, V. ve Strosahl, K. (1996). Experiential Avoidance and Behavioral Disorders: A Functional Dimensional Approach to Diagnosis and Treatment. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64 (6), 1152-1168.
  • Hayes, S. C., Strosahl, K. D. ve Wilson, K. G. (1999). Acceptance and Commitment Therapy: An Experiential Approach to Behavior Change. New York: Guilford Press.
  • Hayes, S. C., Strosahl, K., Wilson, K. G., Bissett, R. T., Pistorello, J., Toarmino, D., Polusny, M. A., Dykstra, T. A., Batten, S. V., Bergan, J., Stewart, S. H., Zvolensky, M. J., Eifert, G. H., Bond, F. W., Forsyth, J. P., Karekla, M. ve McCurry, S. M. (2004). Measuring Experiential Avoidance: A Preliminary Test of A Working Model. The Psychological Record, 54 (4), 553-578.
  • He, H., Kukar-Kinney, M. ve Ridgway, N. M. (2018). Compulsive Buying in China: Measurement, Prevalence, and Online Drivers. Journal of Business Research, 91, 28-39.
  • İpek, H., (2022) Pandemi Döneminde Başa Çıkma Tutumları ile Kompulsif Satın Alma ve İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. İstanbul: Nobel Yayın.
  • Khare, A. (2013). Credit Card Use and Compulsive Buying Behavior. Journal of Global Marketing, 26(1), 28-40.
  • Kılıç, S. (2013a). Örnekleme Yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1) 44-46.
  • Kılıç, S. (2013b). Doğrusal Regresyon Analizi. Journal of Mood Disorders, 3(2), 90-92.
  • Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. London: Guilford.
  • Koh, Y., Tang, C., Gan, Y. ve Kwon, J. (2020). Depressive Symptoms and Self-efficacy as Mediators between Life Stress and Compulsive Buying: A Cross-Cultural Comparison. Journal of Addiction and Recovery, 3(1), 1017.
  • Koo, D. M., Kim, J. J. ve Lee, S. H. (2008). Personal Values as Underlying Motives of Shopping Online. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics. 20 (2), 156-173.
  • Koran, L. M., Faber, R. J., Aboujaoude, M. A., Large, M. D. ve Serpe, R. T. (2006). Estimate Prevalence of Compulsive Buying Behavior in The United States. American Journal of Psychiatry, 163, 1806–1812.
  • Kraepelin, E. (1915). Psychiatrie. 8th ed. Leipzig: Verlag Von Johann Ambrosius.
  • Kul, A. ve Türk, F., (2020). Kabul ve Adanmışlık Terapisi (ACT) Üzerine Bir Derleme Çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3773-3805.
  • Kyrios, M., Frost, R. O. ve Steketee, G. (2004). Cognitions in Compulsive Buying and Acquisition. Cognitive Therapy and Research, 28 (2), 241-258.
  • Lawrence, L. M., Ciorciari, J. ve Kyrios, M. (2014). Relationships That Compulsive Buying Has with Addiction, Obsessive-Compulsiveness, Hoarding, and Depression. Comprehensive Psychiatry, 55(5), 1137-1145.
  • Lee, S. H., Lennon, S. J. ve Rudd, N. A. (2009). Compulsive Consumption Tendencies among Television Shoppers. Family and Consumer Sciences Research Journal, 28 (4), 463-488.
  • Lee, S., Park, J. ve Bryan Lee, S. (2016). The Interplay of Internet Addiction and Compulsive Shopping Behaviors. Social Behavior and Personality: An International Journal, 44(11), 1901-1912.
  • Lejoyeux, M., Bailly, F., Moula, H., Loi, S. ve Adès, J. (2005). Study of Compulsive Buying in Patients Presenting Obsessive-Compulsive Disorder. Comprehensive Psychiatry, 46(2), 105-110.
  • Lejoyeux, M., Mathieu, K., Embouazza, H., Huet, F. ve Lequen, V. (2007). Prevalence of Compulsive Buying among Customers of A Parisian General Store. Comprehensive Psychiatry, 48(1), 42-46.
  • Litwin, R., Goldbacher, E. M., Cardaciotto, L., ve Gambrel, L. E. (2017). Negative Emotions and Emotional Eating: The Mediating Role of Experiential Avoidance. Eating and Weight Disorders- Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 22(1), 97–104.
  • Manchiraju, S., Sadachar, A. ve Ridgway, J. L. (2017). The Compulsive Online Shopping Scale (COSS): Development and Validation Using Panel Data. International Journal of Mental Health and Addiction, 15 (1),
  • McElroy, S. L., Keck, P. E., Pope, H. G., Smith, J. M. ve Srakowski, S. M. (1994). Compulsive Buying: A Report of 20 Cases. Journal of Clinical Psychiatry, 55, 242–248.
  • Moon, M. A. ve Attiq, S. (2018). Compulsive Buying Behavior: Antecedents, Consequences and Prevalence in Shopping Mall Consumers of An Emerging Economy. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 12 (2), 548-570.
  • Mueller, A., Mueller, U., Albert, P., Mertens, C., Silbermann, A., Mitchell, J. E. ve de Zwaan, M. (2007). Hoarding in A Compulsive Buying Sample. Behaviour Research and Therapy, 45(11), 2754–2763.
  • Mueller, A., Mitchell, J. E., Crosby, R. D., Gefeller, O., Faber, R. J., Martin, A., ... ve de Zwaan, M. (2010). Estimated Prevalence of Compulsive Buying in Germany and Its Association with Sociodemographic Characteristics and Depressive Symptoms. Psychiatry Research, 180(2-3), 137-142.
  • Mueller, A., Mitchell, J. E., Peterson, L. A., Faber, R. J., Steffen, K. J., Crosby, R. D. ve Claes, L. (2011). Depression, Materialism, and Excessive Internet Use in Relation to Compulsive Buying. Comprehensive Psychiatry, 52(4), 420-424.
  • Nicolai, J., Darancó, S. ve Moshagen, M. (2016). Effects of Mood State on Impulsivity in Pathological Buying. Psychiatry Research, 244, 351-356.
  • O'guinn, T. C. ve Faber, R. J. (1989). Compulsive Buying: A Phenomenological Exploration. Journal of Consumer Research, 16 (2), 147-157.
  • Özhan, Ş. ve Akkaya, D. T. (2018). Kişilik Özelliklerinin Kompülsif Satın Alma Eğilimi Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 101-116.
  • Öztürk, M. G. (2022). Algılanan Stres ve Yaşam Doyumu İle Kompulsif Satın Alma İlişkisi. Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Pandey, S. K. (2016). The Effect of Deals and Moods on Compulsive Buying: A Study on Young Indian Consumers. Global Business Review, 17 (2), 438–449.
  • Petersen, J. M., Barney, J. L., Barrett, T. S., Lensegrav-Benson, T., Quakenbush-Roberts, B., ve Twohig, M. P. (2023). Values Engagement as A Predictor of Eating Disorder Severity in A Residential Sample of Female Adolescents with Eating Disorders. Eating Disorders, 31(4), 388-404.
  • Pistorello, J., Boulanger, J.L. ve Hayes, S.C. (2010) Experiential Avoidance as a Functional Contextual Concept. A.M. Kring, D.M. Sloan, (Eds.), Emotion Regulation and Psychopathology: A transdiagnostic approach to etiology and treatment (s. 107-130) içinde. New York: Guilford Press.
  • Poddar, S., Sinha, V. K. ve Mukherjee, U. (2017). Impact of Acceptance and Commitment Therapy on Valuing Behaviour of Parents of Children with Neurodevelopmental Disorders. Psychology and Behavioral Science International Journal, 3(3), 1-5.
  • Ridgway, N. M., Kukar-Kinney, M. ve Monroe, K. B. (2008). An Expanded Conceptualization and A New Measure of Compulsive Buying. Journal of Consumer Research, 35 (4), 622-639.
  • Roberts, J. A. ve Roberts, C. (2012). Stress, Gender and Compulsive Buying among Early Adolescents. Young Consumers, 13 (2), 113-123.
  • Rochefort, C., Baldwin, A. S. ve Chmielewski, M. (2018). Experiential Avoidance: An Examination of The Construct Validity of The AAQ-II and MEAQ. Behavior Therapy, 49(3), 435-449.
  • Rose, S. ve Dhandayudham, A. (2014). Towards An Understanding of Internet-based Problem Shopping Behaviour: The Concept of Online Shopping Addiction and Its Proposed Predictors. Journal of Behavioral Addictions, 3 (2), 83-89.
  • Sahdra, B. K., Ciarrochi, J., Parker, P., & Scrucca, L. (2016). Using Genetic Algorithms in a Large Nationally Representative American Sample to Abbreviate the Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire. Frontiers in Psychology, 7, 189.
  • Serowik, K. L., ve Orsillo, S. M. (2019). The Relationship between Substance Use, Experiential Avoidance, and Personally Meaningful Experiences. Substance Use & Misuse, 54(11), 1834-1844.
  • Singh, R. ve Nayak, J. K. (2015). Life Stressors and Compulsive Buying Behavior among Adolescents in India: Moderating Effect of Gender. South Asian Journal of Global Business Research, 4(2), 251-274.
  • Smout, M., Davies, M., Burns, N., & Christie, A. (2014). Development of the Valuing Questionnaire (VQ). Journal of Contextual Behavioral Science, 3(3), 164-172.
  • Stewart, S. H., Zvolensky, M. J. ve Eifert, G. H. (2002). The Relations of Anxiety Sensitivity, Experiential Avoidance, and Alexithymic Coping to Young Adults’ Motivations for Drinking. Behavior Modification, 26(2), 274-296.
  • Tabak M. Y. ve Kahraman S. (2022) Genç Yetişkinlerde Sosyal Görünüş Kaygının Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Üzerindeki Yordayıcı Etkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 22-29.
  • Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2015). Using Multivariate Statistics. Allyn & Bacon/Pearson Education. (6. Basımdan Çeviri: Mustafa Baloğlu), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Tanrıkulu, E. (2022). Türkiye’de Yaşayan Kadınların Pandemi Sürecinde e-Kompulsif Satın Alma Davranışları. Journal of Research in Business, 7 (1), 1-21.
  • Tavares, H., Lobo, D. S. S., Fuentes, D. ve Black, D. W. (2008). Compulsive Buying Disorder: A Review and A Case Vignette. Brazilian Journal of Psychiatry, 30, 16-23.
  • Traş, Z.ve Yakıcı, H. B. (2023). Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Davranışı ile Depresyon, Anksiyete ve Stres Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 24(3), 316-324.
  • Weeks, S. N., Renshaw, T. L., Galliher, R. V., ve Tehee, M. (2020). The Moderating Role of Psychological Inflexibility in The Relationship between Minority Stress, Substance Misuse, and Suicidality in LGB+ Adolescents. Journal of Contextual Behavioral Science, 18, 276-286.
  • Weinstein, A., Maraz, A., Griffiths, M. D., Lejoyeux, M. ve Demetrovics, Z. (2016). Compulsive Buying—Features and Characteristics of Addiction. Neuropathology of Drug Addictions and Substance Misuse (s. 993-1007) içinde. Cambridge: Academic Press.
  • Williams, A. D. (2012). Distress Tolerance and Experiential Avoidance in Compulsive Acquisition Behaviours. Australian Journal of Psychology, 64 (4), 217-224.
  • Williams, A. D. ve Grisham, J. R. (2012). Impulsivity, Emotion Regulation, and Mindful Attentional Focus in Compulsive Buying. Cognitive Therapy and Research, 36, 451-457.
  • Wilson, K.G. ve Dufrene, T. (2009). Mindfulness for Two: An Acceptance and Commitment Therapy Approach to Mindfulness in Psychotherapy. Oakland, CA: New Harbinger Publications
  • Yakın, V. ve Aytekin, P. (2019) İnternet Bağımlılığının Online Kompulsif ve Online Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 20 (1), 199-222.
  • Yavuz, K. F. (2015). Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT): Genel Bir Bakış. Ankara: Türkiye Klinikleri, 8 (2), 21-27.
  • Yektaş, Ç. (2020). Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT), E.S. Ercan ve ark. (Ed.), Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi: Güncel Yaklaşımlar ve Temel Kavramlar (s.1231-1240) Ankara: Akademisyen Kitapevi
  • Yıldırım, O. Y. (2022). Stres, Obsesyon ve Sosyal Kaygılar Taşıyan İnsanların Kompulsif Satın Alma Davranışlarının İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldırım, N. (2010). En Küçük Kareler, Ridge Regresyon ve Robust Regresyon Yöntemlerinde Analiz Sonuçlarına Aykırı Değerlerin Etkilerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Yigit, A. G. ve Govdere, B. (2021). Kompulsif Satın Alma Davranışına Genel Bir Bakış. Business and Economics Research Journal, 12(3), 717-730.
  • Yurchisin, J. ve Johnson, K. K. (2004). Compulsive Buying Behavior and Its Relationship to Perceived Social Status associated with Buying, Materialism, Self‐esteem, and Apparel‐Product Involvement. Family and Consumer Sciences Research Journal, 32(3), 291-314.
  • Zakiei, A., Khazaie, H., Rostampour, M., Lemola, S., Esmaeili, M., Dürsteler, K., Brühl, A.B., Sadeghi-Bahmani, D. ve Brand, S. (2021). Acceptance and Commitment Therapy (ACT) Improves Sleep Quality, Experiential Avoidance, and Emotion Regulation in Individuals with Insomnia—Results from a Randomized Interventional Study. Life, 11(2), 133.
  • Zheng, Y., Yang, X., Liu, Q., Chu, X., Huang, Q. ve Zhou, Z. (2020). Perceived Stress and Online Compulsive Buying among Women: A Moderated Mediation Model. Computers in Human Behavior, 103, 13-20.
Toplam 109 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sosyal Politika (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Şeymanur Karaköse 0000-0002-2545-7926

Gamzenur Kavak 0009-0000-0735-1493

İlker Aktürk 0000-0001-9626-3275

Mustafa Otrar 0000-0001-8543-6177

Ömer Miraç Yaman 0000-0001-9989-8575

Erken Görünüm Tarihi 28 Haziran 2024
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2024
Gönderilme Tarihi 30 Ekim 2023
Kabul Tarihi 20 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 26 Sayı: 46

Kaynak Göster

APA Karaköse, Ş., Kavak, G., Aktürk, İ., Otrar, M., vd. (2024). KOMPULSİF SATIN ALMA DAVRANIŞININ YAŞANTISAL KAÇINMA VE DEĞERLER İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26(46), 621-646.

     EBSCO        SOBİAD            ProQuest      Türk Eğitim İndeksi

18302 18303   18304  18305