ORGAN NAKLİ VE BAĞIŞI HAKKINDA SAĞLIK ALANI DIŞINDAKİ AKADEMİSYENLERİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 1, 9 - 13, 25.02.2019

Cahide Çevik Yeliz Ciğerci Pakize Özyürek Sinem Nur Büyükyörük Kezban Çakar Şeyma Halat

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.532094

Öz

AMAÇ: Bu çalışmada sağlık alanı dışındaki akademisyen grubunun organ nakli ve bağışı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmanın etik kurul onayı Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulundan (26.02.2016; 2016/07) alınmıştır. Çalışma kapsamına sağlık alanı dışındaki fakülte ve yüksekokullarda çalışan, araştırmaya katılmayı kabul eden 202 akademisyen çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmacılar tarafından literatür taranarak hazırlanan, demografik özellikler ile organ nakli ve bağışına yönelik 28 soru içeren anket formu araştırma kapsamına alınan akademisyenlere verilerek cevaplamaları istenmiştir. Sonuçlar SPSS 22.0 programında değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde katılımcı görüşleri frekans ve yüzde dağılımları ile hesaplanmıştır. BULGULAR: Akademisyenlerin %92.6’sı organlarını bağışlamadığını ifade etmiştir. “Sonraki zamanlarda bağışlamayı düşünür müsünüz” sorusuna ise Akademisyenlerin %54’ü bilmiyorum şeklinde cevap vermiştir. Akademisyenlerin %98.5’inin beyin ölümünün tanımını bildiği görülmüştür. Akademisyenlerin %60.4’ü organ bağışının maddi çıkar karşılığında yapıldığına, %52.5’i organ bekleme listelerinde yanlılık olduğuna ve %81.2’si de yasa dışı organ ticareti yapıldığına inandıklarını ifade etmiştir. Akademisyenlerin %44.6’sı ülkemizdeki organ bağış oranlarının düşüklüğünü birinci sırada dinen caiz olmadığı düşüncesine bağlamıştır.

SONUÇ: Akademisyenlerin organ bağışlama oranının çok düşük olduğu, ilerleyen zamanlarda bağışlama konusunda kararsız oldukları, organ dağıtımı ile ilgili yanlış düşüncelere sahip oldukları, organ bağış oranlarının düşüklüğünü dinen caiz olmadığı düşüncesine bağladıkları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Organ nakli, organ bağışı, akademisyen

OPINIONS OF ACADEMICIAN OUTSIDE THE FIELD OF HEALTH ABOUT ORGAN TRANSPLANTATION AND DONATION

Öz

ABSTRACTOBJECTIVE: In this study, it was intended to determine the opinions of the academic group without health origins, about organ transplantation and donation.

MATERIAL AND METHODS: The ethics committee approval of the study was taken from the Turkish Scientific Research and Publication Ethics Committee (26.02.2016; 2016/07). 202 academics who were not on leave, who accepted to participate in the study and who worked in faculties and colleges except the field of health were taken into the scope of the study. Questionnaire method was used in the research. Questionnaire prepared by researchers searching the literature containing 28 questions about organ transplantation and donation were given to the academics who were taken into the scope of the research and they were asked to complete it. The results were evaluated with SPSS 22,0 package software.

RESULTS: 92.6 % of the academics expressed that they did not donate their organs. 54 % of the academics answered the question ‘’Do you think to donate your organs later?’’ as ‘’I do not know’’. It was seen that 98.5 % of the academics knew the definition of cerebral death. 60.4 % of the academics expressed that organ donation was made for a consideration, 52.5 % of them expressed that there was bias in the organ waiting lists and 81.2 % of them expressed that they believed that there was illegal organ trade. 44.6 % of the academics answered that the reason was the thought about its religiously not being allowable.

CONCLUSIONS: It can be said that the organ donation rate of the academics is low, they are indecisive about donation in the future and they have wrong opinions about organ distribution. They think that the low rate of organ donations is because of the thought about its being religiously not allowable.

Anahtar Kelimeler

Organ transplantation, organ donation, academicia

Kaynakça

• 1. Baykan Z, Naçar M, Yamanel R, ve ark. Tıp Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin organ-doku nakli konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Ulusal Cerrahi Dergisi. 2009;25(4),137-141.
• 2.Salaçin S, Gülmen MK, Erkol Z, ve ark. Beyin ölümükavramına sosyal yaklaşım: iki ayrı bölge anket çalışmasının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi . 1996;4(2),85-87.
• 3.T.C. Sağlık Bakanlığı (Sb). (2017a). Organ BekleyenSayılar, https://organkds.saglik.gov.tr/KamuyaAcikRapor.aspx?q=ORGANBEKLEME Erişim:27.03.2017.
• 4. T.C. Sağlık Bakanlığı (Sb). (2017b). Organ Nakli Sayıları,https://organkds.saglik.gov.tr/KamuyaAcikRapor.aspx?q=ORGANNAKLI Erişim:27.03.2017.
• 5. T.C. Sağlık Bakanlığı (Sb). (2017c). Beyin Ölüm bilgileri, https://organkds.saglik.gov.tr/KamuyaAcikRapor.aspx?q=YOBIS Erişim:27.03.2017.
• 6.Karasu D, Yılmaz C, Karaduman İ, ve ark. Beyin ölümüolgularının retrospektif analizi. Yoğun Bakım Dergisi.2015; 6,23-26.
• 7. Koçak A, Aktaş EÖ, Şenol E, ve ark. Ege Üniversitesi TıpFakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı hakkındaki bilgi düzeyi. Ege Tıp Dergisi. 2010;49(3), 153-160.
• 8. Şıpkın S, Sen B, Akan S, ve ark. Onsekiz Mart Üniversitesi TıpFakültesi, İlahiyat Fakültesi ve Güzel Sanatlar Fakültesi ögretim elemanlarının organ bağışına bakış açılarının incelenmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2010;11(1),19–25.
• 9.Kara S, Salman Z, Öngel K. Süleyman Demirel ÜniversitesiTıp Fakültesi sağlık personelinin organ bağışına bakışı. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2012.11(1),33-39.
• 10.Kavurmacı M, Karabulut N, Koç A. Üniversite öğrencilerininorgan bağışı hakkındaki bilgi ve görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014;11(2),15-21.
• 11.Yazar MA, Açıkgöz MB. Nevşehir il merkezinde yaşayanhalkın organ bağışı ve nakli konusundaki bilgi ve tutumları. Turk J Anaesthesiol Reanim 2016;44, 250-7.
• 12. Vuruşkan H. Kadavra verici takibi ve organ alımı. J Surg Med Sci. 2006;2(21),18-20.
• 13. Tarhan M, Dalar L, Yıldırımoğlu H, ve ark. Hasta yakınlarınınorgan bağışı ve nakli ile ilgili tutumları ve sosyal profilleri arasındaki ilişki. Bakırköy Tıp Dergisi. 2013;9,152-158.
• 14.Araujo C, Siqueira M. Brazilian healthcare professionals:a study of attitudes toward organ donation. Transplantation Proceedings. 2016;48, 3241-3244