Seeing Classical Poetry through a Modern Poet’s Eyes: Ebubekir Eroğlu’s Perception of Tradition and Comparison of “Aldı Nevi” with the Backdrop Poem

Yıl 2022, Sayı: 8, 735 - 752, 30.08.2022

Bahar Yılmaz

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1114877

Öz

From the middle of the 19th century, literary humans in Turkey had started the process of breaking their connections with divan poetry and prose by seeking new literature to adapt to the changing world, and this process of breaking had continued until the 1950s. After the 1950s, poets such as Behçet Necatigil, Sezai Karakoç, Hilmi Yavuz preferred to benefit from the aesthetic power of the tradition instead of breaking away from divan literature by considering that the origins of Turkish literature are based on divan literature. One of today’s poets, Ebubekir Eroğlu, as a poet benefited from this aesthetic power, not only makes use of divan poetry but also becomes the contemporary voice of divan poets by reproducing the tradition. Ebubekir Eroğlu wrote contemporary nazires to divan poets with his poems titled “Aldılar”. These poems, which will be evaluated in the context of intertextuality, are like the reproduced form of tradition in today’s world. A comparative analysis of the poems will provide a better understanding of both the tradition and these poems. In this study, after explaining how Eroğlu is benefited from the meaning world of divan poetry, the poet’s poem titled “Aldı Nevi” will be analyzed comparatively with Nevi’s ghazal with “gice” rhyme.

Anahtar Kelimeler

Modern Turkish poetry, classical Turkish poetry, nazire, intertextuality, Aldı Nevi.

Çağdaş Şairin Gözünden Klasik Şiire Bakış: Ebubekir Eroğlu’nun Gelenek Algısı ve “Aldı Nevi” Şiirinin Zemin Şiirle Mukayesesi

Öz

19. yüzyılın ortalarından itibaren Türk edebiyatçıları, değişen dünyaya uyum sağlamak amacıyla yeni bir edebiyat arayışına girerek divan şiiri ve nesriyle bağlarını koparma sürecini başlatmışlardır ve bu kopuş süreci 1950’lere kadar devam etmiştir. 1950’lerden sonra Behçet Necatigil, Sezai Karakoç, Hilmi Yavuz gibi şairler, Türk edebiyatının kökenlerinin divan edebiyatına dayandığını düşünerek söz konusu edebiyattan kopmak yerine geleneğin estetik gücünden yararlanmayı tercih etmişlerdir. Günümüz şairlerinden Ebubekir Eroğlu, bu estetik güçten beslenen bir şair olarak divan şiirinden sadece yararlanmakla kalmaz, geleneği yeniden üreterek divan şairlerinin çağdaş anlamdaki sesi olur. Ebubekir Eroğlu, “Aldılar” başlıklı şiirleriyle divan şairlerine çağdaş anlamda nazireler yazmıştır. Metinlerarasılık bağlamında değerlendirilecek bu şiirler, geleneğin günümüz dünyasında yeniden üretilmiş şekli gibidir. Söz konusu şiirlerin mukayeseli bir şekilde incelenmesi hem geleneğin hem de bu şiirlerin daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada, Eroğlu’nun genel olarak divan şiirinin anlam dünyasından nasıl beslendiği açıklandıktan sonra sanatkârın “Aldı Nevi” başlıklı şiiri, Nevi’nin “gice” redifli gazeliyle mukayeseli bir şekilde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Modern Türk şiiri, klasik Türk şiiri, nazire, metinlerarasılık, Aldı Nevi.

Kaynakça

• Aktulum, K. (1999). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki.
• Daşçıoğlu, Y. (2015). Gelenek ve Modernizm Arasında Ebubekir Eroğlu Şiiri ve Düşüncesi Üzerine Dikkatler. Türk Dili, 2014-2(749), 81-86.
• Elıot, T. S. (1994). Edebiyat Üzerine Düşünceler, (Çev. Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Eroğlu, E. (2001). Berzah. İstanbul: YKY.
• Eroğlu, E. (2006). Sınır Taşı. İstanbul: YKY.
• Eroğlu, E. (2020). Açık Kaldıkça Defterim. İstanbul: YKY.
• Güneş, B. A. (2022). Nusaybin Siyaset-Kültür-Ekonomi (ed. Ahmet Selçukoğlu ve Ahmet Gemi). Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları.
• İzbudak, V. Ç. Mesnevi-i Şerif Tercümesi. http://dosyalar.semazen.net/MESNEVI-I_SERIF_1.cilt.pdf [Erişim Tarihi: 30.05.2022]
• Kanter, B. (2011). Turgut Uyar’ın Şiirlerinde Modern İnsanın Yalnızlığı ve Sonsuzluk Özlemi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 26-38.
• Kanter, B. (2018). Tanzimat Dönemi’nde Eleştiri. Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 210-241.
• Kanter, B (2019). Medeniyet İnşa Eden Şehirler: Arif Ay’ın Şiirlerinde İslam Şehirleri. Sobider Sosyal Bilimler Dergisi, 6(42), 0-1.
• Kanter, B. (2020). Pozitivist Bir Evren İnşası: Tevfik Fikret’in Şiirlerinde Pozitivist Ütopya. Kavramlar ve Kuramlar-Düşünce Bilimleri-. Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi, 121-135.
• Kırlangıç, H. (2013). Hâfız Divanı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Köksal, M. F. (2006). Sana Benzer Güzel Olmaz –Divan Şiirinde Nazire–. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kudret, C. (2000). Örnekli Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Küçük, Sabahattin (2019). Bâkî Dîvânı. Ankara: TDK Yayınları.
• Mengi, M. (2005). Divan Şiirinde Metinlerarası İlişkiler, Şinasi Tekin’in Anısına Uygurlardan Osmanlılara. İstanbul: Simurg Yayınları.
• Namlı, T. (2006). Sezai Karakoç’un “Ateş Dansı I-II-III” Başlıklı Üçleme Şiirleri Üzerine Bir Tahlil Denemesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Prof. Dr. İbrahim Kavaz Özel Sayısı, 4(24), 122-133.
• Rehber, H. (1377). Divân-ı Gazeliyât-ı Hâfız. Tahran: İntişârât-ı Safi Alişâh.
• Sert, H. (2012). Hüsn ü Aşk’tan Hilmi Yavuz’un Kalp Kalesi’ne Bir Bakış, Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu, Adana, 390-398.
• Tiken, S. (2007). Ebubekir Eroğlu’nun Şiiri. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tokay. M. (2005). Ebubekir Eroğlu: Şiir İnsanı Saflığına Götürür. Kitap Zamanı, 5.
• Urgan, M. (2004). İngiliz Edebiyatı Tarihi. İstanbul: YKY.
• Yakut, E. (2019). Tercüme-i Dîvân-ı Hâfız-Manzum Hâfız Dîvânı Tercümesi-Ferîdî. Cilt 1. İstanbul: TYEKB.
• Yalçınkaya, M. (2021). Sezai Karakoç’un “Balkon” Şiirinin Hermenötik Kuram Bağlamında Yeniden Okunması. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Yûnus Emre’den Mehmed Âkif’e Şiir Özel Sayısı, 344-363.
• Yavuz, H. (2008). Edebiyat ve Sanat Üzerine Yazılar. İstanbul: YKY.
• Yıldırım, N. (2008). Fars Mitolojisi Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Zorkul, T. (2012). Gelenek ve Arif Ay’ın Şiiri. Turkish Studies- International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 1301-19.