A New Step in Teaching Turkish as a Foreign Language: A Study on International Imam Hatip High Schools and Students' Reasons for Preferring These Schools

Yıl 2023, Sayı: 11, 374 - 751, 30.06.2023

Sami Baskın , İsmail Erkmen

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1313052

Öz

Teaching Turkish as a foreign language has a long history. However, this field has been studied intensively in Türkiye beginning from the 1980s. The number of people wishing to learn Turkish and settle in Turkey has increased within time thanks to many factors such as the disintegration of the USSR, the activity of Türkiye scholarships, the encouragement of students from around the world to study in Türkiye, the increase of Türkiye's visibility in the international arena and the migrations to Türkiye from nearby countries because of political and social events of them. As a result of this fact, many Turkish-teaching institutions have emerged over time to meet the need. International Imam Hatip High Schools have a different place from other institutions in terms of both the people they address and the legal status they have.
This study aims to define the status of International Imam Hatip High Schools among institutions that teach Turkish as a foreign language in Türkiye and to determine the reasons why international students who learn Turkish prefer these schools. The data were collected by document analysis for the first part and by interview for the second part. The interview was held with students who were trained at Tokat International Imam Hatip High School in 2022-2023 academic year and volunteered to participate in the interview.
As a result of the research, it is evident that the number of International Imam Hatip High Schools, the first of which was established in 2006, is increasing day by day. Students prefer these schools for various reasons such as learning their religion better, obtaining diploma validity, getting a qualified education, and having a profession.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreign language, international imam hatip high schools, international students.

Türkçenin Yabancı Bir Dil Olarak Öğretiminde Yeni Bir Adım: Uluslararası İmam Hatip Liseleri ve Öğrencilerin Bu Okulları Tercih Nedenleri Üzerine Bir Araştırma

Öz

Türkçenin yabancı bir dil olarak öğretiminin uzun bir geçmişi vardır. Ancak Türkiye’de bu alana yoğun bir ilginin gösterilmesi 1980’lerden sonraya denk gelir. SSCB’nin dağılması, Türkiye burslarının aktif olarak işletilmesi ve dünya genelinden soydaşların Türkiye’de okumaya teşvik edilmesi, Türkiye’nin uluslararası arenada görünürlüğünün artması, yakın coğrafyadaki siyasi ve sosyal olayların Türkiye’ye göçü tetiklemesi gibi faktörler gün geçtikçe Türkiye’ye gelen ve Türkçe öğrenmek isteyen kişilerin sayısını arttırmıştır. Bu ihtiyaca binaen zamanla ortaya çok sayıda Türkçe öğreten kurum ortaya çıkmıştır. Uluslararası İmam Hatip Liseleri hem hitap ettiği kişiler hem de sahip olduğu yasal statü bakımından diğer kurumlardan farklı bir yere sahiptir.
Bu çalışma, yakın geçmişte Türkiye’de Türkçeyi yabancı bir dil olarak öğreten kurumlar içinde Uluslararası İmam Hatip Liselerinin yerini tanımlanmak ve burada Türkçe öğrenen uluslararası öğrencilerin söz konusu okulları tercih etme nedenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın verileri, birinci kısım için doküman incelemesi, ikinci kısım içinse görüşme yoluyla toplanmıştır. Görüşme, 2022-2023 yılında Tokat Uluslararası İmam Hatip Lisesinde eğitim gören ve görüşmeye katılmayı kabul eden öğrencilerle gerçekleştirilmiştir.
Araştırma sonucunda ilki 2006 yılında kurulan Uluslararası İmam Hatip Liselerinin sayısının her geçen gün arttığı görülmüştür. Öğrenciler bu okulları; kendi dinlerini daha iyi öğrenmek, diploma geçerliliği elde etmek, iyi bir eğitim almak, meslek sahibi olmak gibi nedenlerle tercih etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı bir dil olarak öğretimi, uluslararası imam hatip liseleri, uluslararası öğrenciler.

Kaynakça

• Acat, M., B. ve Demiral, S. (2002). Türkiye'de Yabancı Dil Öğreniminde Motivasyon Kaynakları ve Sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 312-329.
• Arslan, S., B. ve Yılmaz, F. (2014). ÇOMÜ TÖMER’de Türkçe Öğrenen Yabancı Öğrencilerin Motivasyon Kaynakları ve Sorunları. Turkish Studies, 9(6), 1181-1196
• AUİHL (2021). Uluslararası Anadolu İmam Hatip Liseleri. Din Öğretimi Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Başar, U. ve Akbulut, E. (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Öğrenen İhtiyaçlarının Belirlenmesi: Yunus Emre Enstitüsü Tiflis Türk Kültür Merkezi Örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 1005-1020.
• Bayezit, F. (2017). Yumuşak Güç Unsuru Olarak Uluslararası İmam Hatip Liseleri. Talim, 1 (2), 293-309.
• Bernard, H. R. (1988). Research methods in Cultural Anthropology. Sage Publication.
• Boylu, E. ve Çangal, Ö. (2014). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dil İhtiyaç Analizi: İran Örneği. International Journal of Language Academy, 2(4), 127-151.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Pegem Akademi Yayınları.
• Ceylan Çapar, M. ve Ceylan, M. (2022). Durum Çalışması ve Olgubilim Desenlerinin Karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 295-312.
• Çalışkan, N. ve Çangal, Ö. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dil İhtiyaç Analizi: Bosna Hersek Örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 310-334.
• Çelik, H. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültürel İhtiyaç Analizi. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (Genişletilmiş 4. Baskı). Celepler Matbaacılık.
• Dok, B. (2009). Türkiye’nin Gururu “Büyük Öğrenci Projesi”. Türk Yurdu Dergisi, 98 (260). https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=2231, [Erişim tarihi: 05.01.2023].
• Gültekin, İ. (2021). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programında Lise Kademesi İzlencesi Üzerine Değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 1-11
• Gürbüz, R. ve Güleç, İ. (2016). Türkiye’de Eğitim Gören Yabancı Öğrencilerin Türkçeye İlişkin Görüşleri: Sakarya Üniversitesi Örneği. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 141-153.
• İşcan, A. (2020). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminin Sorunlarına İlişkin Bir Değerlendirme. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 5 (1), 119-138.
• Kabir, S. (2016). Methods of Data Collection. Kabir, S. (Eds.), Basic Guidelines for Research: an İntroductory Approach for All Disciplines içinde (ss. 201-276). Book Zone Publication.
• Kavi, E. (2019.) Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Motivasyonları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Koyuncu, A. ve Birekul, M. (2014). Bir Model Arayışı Olarak Uluslararası İmam Hatip Liseleri. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 10(40), 171-188.
• Köse, D. ve Özsoy, E. (2020). Türkiye’de Yabancılara Türkçe Öğretiminin Otuz Yılı: 1990-2020. Turkophone, 7(2), 27-54.
• Kuşçu, S. (2014). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Öğretmen Bilişi ve Öğrenci İnanışları. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, 1, 111-120.
• Nurlu, M., Konyar, M., Tuna, L. ve Görgüç, Ç. (2021). Millî Eğitim Bakanlığı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı Eleştirisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 10(29), 485 – 521.
• PİKTES resmî web sayfası, https://piktes.gov.tr/cms/Home/Hakkimizda, Erişim tarihi: 09.02.2023.
• Polatcan, (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin İletişim Kurma İstekliliklerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Simons, H. (2009). Case study research in practice. Sage Publication.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Resmî Web Sayfası, https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/suriyeli-vatandaslara-turkce-dil-egitimleri-basliyor, [Erişim tarihi: 05.03.2023].
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Resmî Web Sayfası, https://www.meb.gov.tr/suriyelilerin-mesleki-egitime-erisimi-icin-onemli-bir-adim/haber/23540/tr, [Erişim tarihi: 02.02.2023].
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, (2017). Uluslararası Anadolu İmam Hatip Lisesi Haftalık Ders Çizelgesi (Yurt Dışından Gelen Öğrenciler İçin). Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi. Sayı: 53
• Tok, M. ve Yıgın, M. (2013). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Öğrenme Nedenlerine İlişkin Bir Durum Çalışması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 8, 132-147.
• UNICEF resmî web sayfası, https://www.unicef.org/turkiye/media/8006/file, [Erişim tarihi: 05.03.2023].