Children’s Publishing in Macedonia: A Study on the Balkan Children’s Magazine Kardelen

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı 1 (Cumhuriyetin 100. Yılına), 802 - 819, 27.10.2023

Emir Feridun Çalışkan

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1368413

Öz

The aim of this study is to examine the children’s magazine Kardelen, published in Northern Macedonia, based on the formal and content features that should be present in children’s magazines. The research was conducted using the method of document analysis. The study material consists of 23 issues of Kardelen magazine from 2020, 2021 and 2022. The issues of Kardelen magazine were examined in terms of both formal aspects (page layout, text arrangement, pictures and cover) and content aspects (sections, text, theme, language and style). The issues of the magazine were analysed using the technique of content analysis. According to the findings of the research, it was observed that the issues studied generally adhered to the criteria of children’s literature in terms of page layout, line spacing, font and visual content. However, it was noted that some issues had excessively long paragraphs in their texts and, despite efforts to pay attention to spelling, grammar and punctuation, occasional incorrect usage was noted. It was concluded that informative, narrative and poetic genres were included in each issue and that the topics were appropriate to the cognitive, affective and developmental characteristics of the children. A number of recommendations were made on the basis of the findings.

Anahtar Kelimeler

Children’s literature, children’s magazines, Balkan, Kardelen Magazine, document analysis.

Makedonya’da Çocuk Yayıncılığı: Balkan Çocuk Dergisi Kardelen Üzerine Bir İnceleme

Öz

Bu çalışma, Kuzey Makedonya’da yayımlanan Kardelen çocuk dergisinin çocuk dergilerinde bulunması gereken biçimsel ve içerik özelliklerine göre incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmanın materyalini, Kardelen Dergisi’nin 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ait toplam 23 sayısı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Kardelen dergisinin sayıları hem biçimsel (sayfa düzeni, yazı düzeni, resimler ve kapak) hem de içeriksel (bölümler, metin, tema, dil ve üslup) açılardan incelenmiştir. Derginin sayılarının analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre incelenen sayıların, sayfa düzeni, satır aralıkları, punto ve görsel içerikleri açısından genel olarak çocuk edebiyatı ölçütlerine uygun olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, bazı sayılarda metinlerde paragraf uzunluklarının fazla olduğu ve yazım, imla ve noktalama konularında zaman zaman yanlış kullanımların olduğu belirlenmiştir. Her sayıda bilgilendirici, hikâye edici ve şiir türlerine yer verildiği ve temaların çocukların bilişsel, duyuşsal ve gelişimsel özelliklerine uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara dayanarak çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, çocuk dergileri, Balkan, Kardelen Dergisi, doküman incelemesi.

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim.

Destekleyen Kurum

-

Kaynakça

• Ağan, S. (2020). Meraklı Minik Adlı Çocuk Dergisinin Yapısal Özellikler Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi.
• Aktaş, A. (2019). Milliyetçilik Kuramları Bağlamında Ömer Seyfettin’in Hikâyelerine Göre Türk Kimliğinin Tanımları ve Millî Kimlik Bağları. Türkoloji Dergisi, 23(2), 413-439.
• Alabaş, R. (2018). Çocuk Haftası Dergisi ve Çocuk Eğitimi Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1765-1784.
• Alabay, E., Can, B. H., Kandemir, A. B., ve Güney, K. (2018). TÜBİTAK Tarafından Yayınlanan Meraklı Minik Çocuk Dergisinin Değerler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 16(35), 7-26.
• Asar, A. ve Yeşilyurt, E. (2017). Çocuk Haftası Dergisinin Çocuk Edebiyatı Açısından İncelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 296-315.
• Aytan, T., ve Çalıcı, M. A. (2020). İsa ile Nisa Adlı Çocuk Dergisi Üzerine Bir Değerlendirme. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 250-267.
• Balcı, A. (2017). “Çocuklara Rehber” Dergisinin Kütüphane Kataloglarında Görülmeyen 168, 169 ve 173. Sayılarının İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(2), 986-1001.
• Beksaç, Z. (2014). Balkanlarda Türk Çocuk Edebiyatı. Türk Dili Dergisi Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı, 107 (756). 750-780.
• Beyoğlu, Ö. (2019). Kosova’da Türkçe Yayınlanan Bir Çocuk Dergisi: Türkçem (Şekil, Muhteva ve Yazar Kadrosu Bakımından Bir İnceleme). Yüksek Lisans Tezi. Tekirdağ: Trakya Üniversitesi.
• Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Celik, M., ve Kurtis, M. (2017). Makedonya Türk çocuk Yayıncılığında “Kardelen”. Balkanlarda Türkçenin Süreli Yayınlardaki Yeri ve Önemi Sempozyumu Tebliğ Kitabı.
• Corbin, J. and Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çelik, M., ve Gürel, Z. (2017). Makedonya’da Çocukların Türkçe Sevinci “Bahçe” Çocuk Dergisi. Uluslararası Türk Kültür Sempozyumu.
• Çiftçi, F. (2013). Çocuk Edebiyatında Yaş Gruplarına Göre Kitaplar ve Özellikleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 125-137.
• Dedeoğlu, H., Şahin, A. E., Ulusoy, M., ve Ertem, İ. S. (2011). Çocuk Dergileri Üzerine Bir İçerik Analizi: Bilim çocuk ve National Geographic Kids. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9, 27-38.
• Demirdal, A. (2019). Çocuk Dergilerinin Çocuk Edebiyatının Temel İlkeleri Bağlamında İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Demirel, Ş. , Kökçü, Y. ve Akbaba, R. S. (2018). 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabının Resim-Metin İlişkisi Açısından İncelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences , 8(2), 224-243 .
• Demiryürek, G. (2012). TRT Çocuk Dergisi’nin Yapısal Özellikler Bakımından Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 1017-1034.
• Dilidüzgün, S. (2012). Çağdaş Çocuk Yazını Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. Eroğlu, Z. D. (2016). Çocuk Kitapları ve Okuma Alışkanlığı. Journal of International Social Research, 9(44).
• Gökdağ, B. A. (2012). Balkan Ülkelerinin Anayasalarında Dil Kullanımı ile İlgili Düzenlemeler. Turkish Studies 7(4) 69-97.
• Falkingham, L. T. ve Reeves, R. (1998). Context Analysis a Technique for Analysing Research in a Field, Applied to Literature on the Management of R&D at the Section Level. Scientometrics, 42(2), 97-120.
• Geçgel, H. ve Güleç Çakmak, H. (2006). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Gezmen, B. (2019). Bir Eğitim Aracı Olarak Çocuk Dergileri: ‘‘Mavi Kırlangıç’’ Çocuk Dergisi. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 59-80.
• Kahraman, M. E. ve Fidan, E. (2019). Dergi Tasarımında Tipografi: TSE Öncü Çocuk Dergisi Örneği Üzerine Bir İnceleme. Akademik İncelemeler Dergisi, 14 (1), 117-150.
• Kaptan, A. Y., ve Sürmeli, K. (2011). Çocuk Dergilerinde Karşılaşılan Tipografi Sorunları ve Çözüm Önerileri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2). 183-197
• Kuyucu, M., ve Kırık, A. M., (2019). Geçmişten günümüze Türkiye’de Çocuk Dergiciliği ve Günümüz Çocuk Dergilerinin Oluşturduğu Fırsatlar. A. M. Kırık (Ed) Geleneksel Medyada Çocuk ve İletişim içinde (s.13-38), Konya: Çizgi Kitabevi. Oğuzkan, A. F. (2013). Yerli ve Yabancı Yazarlardan Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık. Okumuş, S. (2015). Kosova’da Türkçe Yayınlanan Bir Gazete: Tan. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 4(1), 85-107.
• Okumuş, S. (2017). Kosova’da Türkçe Yayınlanan Bir Çocuk Dergisi: Türkçem. TÜRÜK Uluslararası Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi, 1(10), 252-282.
• Okumuş, S. Can, E. ve Demir. H.H. (2014). Makedonya ve Kosova’da Türkçe Yayınlanan Çocuk Dergileri. Proceedings Book, 295.
• Okumuş, S. K., ve Kaçar, E. (2013). Makedonya’da Türkçe Yayımlanan Bir Çocuk Dergisi: Tomurcuk. 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Balkanlarda Türkçe) Bildiri Kitabi, 2, 268-276.
• Oruç, Ş. ve Ateş, H. (2019). Ders Materyali Olarak TRT Çocuk Dergisinin Sosyal Bilgiler Programı Açısından İncelenmesi. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 2 (1), 76-103.
• Öztürk, M., Ek., S., Yıldız Kocatüfenk, Ö., Kuşçu H., Yörük, D., Yıldız, H. (2022). Eğitim Öğretim Dönemindeki Çocuklara Büyük Taarruzun Resimlerle Aktarılması: Bir Hikâye Kitabı İncelemesi. Academic Knowledge, 5(2), 292-312.
• Tanrıkulu, F. (2020). Çocuk Dergisi İçeriklerinin Derslerle İlişkilendirilebilirliği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 837-852
• Temizyürek, F., ve Kansızoğlu, H. B. (2016). Mehmet Akif’in Safahat adlı Eserinde Yer Alan Şiirlerin Çocuk Edebiyatı Ölçütlerine Göre Hikâyeleştirilmesi. Çocuk ve Medeniyet, 1(1), 151-171.
• Rapley, T. (2007). Doing Conversation, Discourse and Document Analysis. London: Sage.
• Sever, S. (2013). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. Tudem Yayınları.
• Sınar, A. (2006). Türkiye’de Çocuk Edebiyatı Çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (7), 175-226.
• Şaini, R. (2019). Makedonya Türk Çocuk Edebiyatında Değerler Eğitimi Tomurcuk Dergisi Örneği. Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Tunagür, M. (2021a). Tarihî Seyir İçerisinde Çocuk ve Çocuk Edebiyatı. M. Tunagür ve M. N. Kardaş (Ed), Çocuk Edebiyatı içinde (s. 1). Pegem Akademi.
• Tunagür, M. (2021b). TSE Öncü Çocuk Dergisi Üzerine Bir İnceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (53), 155-182.
• Gürel, Z. (1999). Çocuk Edebiyatı. Türkiye Kültür ve Sanat Yıllığı içinde (s. 301-318) Türkiye Yazarlar Birliği, Ankara.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2002). Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Yenigün, C. (2008). Balkanlar’da Otokton Türk Varlığı. Uluslararası Balkan Kongresi: Balkan Milletleri Arasında Etkileşim. TASAM Yayınları, 501-515.
• Yılar, Ö. (2011). Çocuk yayınları. Ö. Yılar ve L. Turan (Editör) Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı. (s. 37-52)(3. baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldız, D. ve Karaca, Ş. (2020). Çocuk Dergileri Üzerine Bir İnceleme. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 455-477.
• Yılmaz, O. (2016). Türkçem Çocuk Dergisi ve Kimlik İnşası. Turkish Studies (Elektronik), 11(4), 1175-1190