Scamper Tekniğinin Yazma Becerilerinin Gelişimine Etkisi

Yıl 2024, Sayı: 14, 1251 - 1270, 29.02.2024

Yasemin Baki

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1426267

Öz

Bu araştırmada SCAMPER tekniğinin yazma becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada SCAMPER tekniğine ilişkin gerçekleştirilen deneysel işlemin etkisini incelemek amacıyla elde edilen ön-test son-test kontrol grupsuz deneysel desen kullanılmış olup deneysel işlemdeki denekler, amaçlı örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye’nin kuzeyindeki bir üniversitenin Türkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalında öğrenim gören 26 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmadaki verilerin elde edilmesinde Yazma Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada oluşturulan metinler öncelikle bu ölçme aracıyla analiz edilerek veriler elde edilmiştir. Deney grubunun ön ve son test puanlarının karşılaştırılmasında Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre SCAMPER tekniği Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerilerini ve yazma becerilerinin alt boyutları olan içerik, anlatım, organizasyon, kelime seçiminin alt boyutlarında manidar düzeyde farklılık oluşturduğu belirlenmiştir. Buna karşın noktalama ve dilbilgisi boyutunun alt boyutlarında dil bilgisi kurallarına dikkat etme, okunaklı yazma, sayfa sınırlarına uyma ve sayfa düzenine uyma açısından manidar bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sonuçlar bütün olarak değerlendirildiğinde SCAMPER tekniğinin yazma çalışmalarında kullanılmasının yazılı anlatım becerilerinin gelişimine katkı sağlayacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

SCAMPER tekniği, Türkçe öğretmeni adayları, yazma becerileri.

The Effect of the Scamper Technique on the Development of Writing Skills

Öz

This study aimed to investigate the impact of the SCAMPER technique on the development of written expression skills. A pre-test post-test experimental design without a control group was employed to assess the effect of the experimental process involving the SCAMPER technique, and the subjects in this process were selected through purposive sampling. The research sample comprised 26 pre-service teachers studying in the Turkish Language Teaching Department at a university in Northern Turkey. The Writing Skills Scale was used to collect the data for this study. The texts generated in the research were first analyzed using this measurement tool, and the data were collected. The Wilcoxon Signed-Ranks Test was used to compare the pre- and post-test scores of the experimental group. According to the study results, it was observed that the SCAMPER technique significantly influenced the writing skills of pre-service Turkish teachers, impacting sub-dimensions such as content, expression, organization, and word choice. Conversely, no significant difference was found in the sub-dimensions of punctuation and grammar concerning attention to grammatical rules, legible writing, adherence to page boundaries, and page layout. The findings of this study suggest that using the SCAMPER technique in writing studies contributes to the development of written expression skills.

Anahtar Kelimeler

The SCAMPER technique, pre-service Turkish teachers, writing skills.

Kaynakça

• Akbaba, R. S. (2015). Türkçe Dersi Kapsamında 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazma Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Etkinliklerin Geliştirilmesi ve Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi. Elâzığ: Fırat Üniversitesi.
• Akkaya, N. (2011). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Dersinde Yaratıcı Yazma Yaklaşımının Türkçe Dersine Yönelik Tutuma Etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 311-319.
• Akyol, H. (2000). Yazı Öğretimi. Millî Eğitim, 146, 37-48.
• Altıparmak, T. ve Eryılmaz-Muştu, Ö. (2021). The Effects of SCAMPER Technique Activities in The 8th Grade Simple Machines Unit on Students' Academic Achievement, Motivation And Attitude Towards Science Lessons. International Journal of Educational Methodology, 7(1), 155-170.
• Alyazad, M. N. (2014). The Development Of Creative Thinking in Preschool Teachers: The Effects of SCAMPER Program. International Journal of Psycho-Educational Sciences, 6(3), 81-87.
• Bahşi, N. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Yazma Düzeyleri ve Yazılarında Karşılaşılan Sorunlar (Malatya İli Örneği). Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Bağcı, H. (2007). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatıma ve Yazılı Anlatım Derslerine Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 21(21), 29-61.
• Baki, Y. (2019). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Yazma Becerilerinin Geliştirilmesinde Dijital Öykülerin Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 964-995.
• Baki, Y. (2023). SCAMPER Tekniğinin Yaratıcı Yazma ve Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişimine Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(4), 911-935.
• Ceran, O., Karaca, C., Eren, S. ve Karataş, S. (2015). SCAMPER Tekniğinin Öğrencilerin Yaratıcı Hikâye Yazma Becerilerine Etkisi: Bir Hikâyeyi Yeniden Yazma Örneği. International Journal of Language Academy, 3(4), 386-400.
• Karakuş, N. ve Baki, Y. (2017). Öğretmen Adaylarının Yazmaya İlişkin Algıları ve Yazma Sürecinde Karşılaştıkları Güçlükler: RTEÜ Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 573-593.
• Karateke, E. (2006). Yaratıcı Dramanın İlköğretim 2. Kademe 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerine Olan Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Baş, Ş. (2018). Sanatsal Yaratım Sürecinde SCAMPER Tekniğinin Kullanılması. Doktora Tezi. Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Baş, Ş. ve Kaptan, A. Y. (2021). Sanatsal Yaratım Sürecinde SCAMPER Tekniğinin Kullanılması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(3), 1126-1149.
• Buser, J. K., Buser, T. J., Gladding, S. T. ve Wilkerson, J. (2011). The Creative Counselor: Using The SCAMPER Model in Counselor Training. Journal of Creativity in Mental Health, 6(4), 256-273.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel Desenler: Ön Test-Son Test Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Covey, Stephen, R. (2006). Etkili İnsanların Yedi Alışkanlığı. (O. Nayır, F. Nayır ve D. Tekin, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Çilci, N. (2019). SCAMPER (Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası) Tekniğinin 5. ve 6. Sınıf Öğrencilerin Yaratıcı Yazılarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu: Ordu Üniversitesi.
• Demir, T. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerileri ile Yazma Özyeterlik Algısı Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1) 84-114.
• Deniz, E. (2017). Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Dil Bilgisi, Kelime Bilgisi ve Okuduğunu Anlama Düzeyleri ile Yazma Becerileri Arasındaki İlişki. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Erdönmez, İ. (2019). Özel Yetenekli Öğrencilerin Coğrafya Eğitiminde SCAMPER Tekniği ile STEAM Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• İslim, Ö. F. (2009). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dersinin SCAMPER (Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası) Tekniğine Göre İşlenmesinin Öğrencilerin Yaratıcı Problem Çözme Becerilerine ve Akademik Başarılarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Jelena P., Apple C. Y., Toby M. Y. ve Tong S. L. (2014). The Feasibility of Enhancement of Knowledge And Self-Confidence İn Creativity: A Plot Study of A Three-Hour SCAMPER Workshop on Secondary Students. Thinking Skills and Creativity, 14, 32-40.
• Kalaycı, Ş. (2018). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karataş, S. ve Tonga, E. (2016). Scamper (Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası) Tekniğinin Kullanımına Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 329-339.
• Kaytez, N. (2015). SCAMPER Eğitim Programının Beş Yaşındaki Çocukların Yaratıcılığına Olan Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Kocatepe, O. (2017). Ortaokul 6. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Bitki ve Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme Konusunda SCAMPER Tekniğinin Akademik Başarıya Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi.
• Majid, D. A., Tan, A. ve Soh, K. (2013). Enhancing Children’s Creativity: An Exploratory Study on Using The Internet and SCAMPER as Creative Writing Tools. The Korean Journal of Thinking and Problem Solving, 13(2), 67-81.
• Michalko, M. (2006). Thinker toys. A Handbookof Creative-Thinking Techniques. California: Ten Speed Press. Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2nd. Ed.). USA: SAGE Publication.
• Okka, A. ve Kırmızıoğlu, A. (2018). Eğitimde Ekolojik Okuryazarlık Nasıl Güçlenir, Desteklenir? Ezberi Bozmak- Kim Değil, Biz Yaptık. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nda sunulmuş bildiri, 29 Mart 2018, Türkiye.
• Özaltay, N. (2020). Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası (SCAMPER) Tekniğinin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yaratıcılıklarına ve Materyal Motivasyonlarına Olan Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi.
• Özözer, Y. (2008). Ne Parlak Fikir. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Özyaprak, M. (2016). The Effectiveness of SCAMPER Technique on Creative Thinking Skills. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 4(1), 31-40.
• Poon, J. C. Y, Au, A. C. Y., Tong, T. M. Y. ve Lau, S. (2014). The feasibility of Enhancement of Knowledge and Self-Confidence in Creativity: A Pilot Study of A Three-Hour SCAMPER Workshop On Secondary Students. Thinking Skills and Creativity, 14, 32-40.
• Sak, U. (2020). Yaratıcılık Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: Vizitek Yayınları.
• Serrat, O. (2017). The SCAMPER Technique. Knowledge Solutions: Tools, Methods and Approaches to Drive Organizational Performance. Singapore: Springer Singapore.
• Seyhan, B. ve Bay, H. (2015). A Qualitative Study that the Effect Of SCAMPER Technique On Concept Learning İs Analyzed: Ege University Example. International Conference the Future of Education’da sunulan bildiri. Türkiye.
• Şentürk, N. (2009). Planlı Yazma ve Değerlendirme Modelinin 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgilendirici Metin Yazma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Tavşanlı, Ö. F. (2019). İlkokul 2. Sınıf Öğrencilerinin Süreç Temelli Yazma Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• Temizkan, M. ve Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim 6. 7. 8. Sınıf Türkçe Öğretmenlerinin Yaratıcı Yazma Etkinliklerini Uygulama Durumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 70-91.
• Tepeli, Y. ve Baydar, A. S. E. (2013). Yazılı Anlatım Becerisi Kazandırma Çalışmalarında Anlatım Türlerinin Önemi. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 50, 319-326.
• Toksöz, F. (2018). Baştan Yarat Ki Şaşırtabilesin. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nda sunulan bildiri, 29 Mart 2018, Türkiye.
• Tsai, L. L. (2019). Using Text-Based Worked Example to Enhance the Creative Thinking Development. International Journal of Creative Research and Studies, 3(2), 1-12.
• Üstündağ, T. (2014). Yaratıcılığa Yolculuk. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Uysal, M. (2009). İlköğretim Türkçe Dersinde İşbirlikli Öğrenmenin Erişi, Eleştirel Düşünce ve Yaratıcılık Becerilerine Etkisi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Yağcı, E. (2012). Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası Tekniği: SCAMPER Konusunda Veli Görüşleri Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 485-494.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, V. ve İsrael, E. (2002). Yaratıcılığı Geliştirmede Bir Yol: SCAMPER. Yaşadıkça Eğitim, 74(75), 53-55