Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Impact of Out-of-School Educational Environments on the Creative and Spatial Thinking Skills of Gifted Students

Yıl 2024, Sayı: 15, 919 - 938, 28.04.2024
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1442941

Öz

The importance of educating gifted children is steadily increasing. The education of these pupils, who are seen as future of the societies, should be encounter to meet their needs. Our study aims to provide the desired learning oucomes without getting bored in fun environments with activities that will attract the attention and increase the motivation of gifted pupils in different locations outside the school. Additionally, it was studied whether there were differences about their creative and spatial thinking abilities with the activities prepared for this education. Our study was conducted using the ‘Pre-Test and Post-Test Experimental Design with Control Group’. Our sample involves experimental group of 21 pupils and control group of 21 pupils in the 6th grade studying at Konya Science and Art Center. The lesson plan of 8-week (32 hours) about museum-based art education was prepared and implemented for experimental group for 4 hours in a week. The control group was trained based on the National Education curriculum. The “Torrance Creativity Test” to decide creativity abilities and the “Mental Rotation Test and Paper Folding Test” to decide spatial thinking abilities were appealed before and after the experimental process for the experimental group, before and after curriculum works for the control group. The comparative effects of the discrepancies between the post-test and the pre-test results were examined to determine whether or not the program applied was effective in the development of students with the collected data. In our study, it was observed that museum visits and activities prepared by enriching the creative and spatial thinking abilities of gifted students were effective in improving students’ creative and spatial thinking abilities. When the experimental group students had fun with museum visits and activities, they concretized objects and reached the application area by seeing and touching. It was observed that the creativity abilities and spatial thinking abilities of the control group pupils could not be developed with classical educational plans.

Kaynakça

  • Abacı, O. (2005). Çocuk ve Müze “Kültürel Değerlerimizi Tanımak İçin Müzeleri Gezelim”. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Aini, A.N, M Mukhlis, M., Annizar, A.M., Jakaria, M.H.D. and Septiadi, D.D. (2020). Creative Thinking Level of Visual-Spatial Students on Geometry HOTS problems. Journal of Physics: Conference Series, Volume 1465, The International Conference on Physics and Mathematics for Biological Science, Jember, Indonesia.
  • Artut, K. (2009). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Aslan, E. (2001). Kavram Boyutunda Yaratıcılık. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 16(2), 15-22.
  • Aslan, E. (2013). Torrance Yaratıcı Düşünce Testi Türkçe Versiyonu. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
  • Ataman, A. (2012). Üstün Yetenekli Çocuk Kimdir?. Geleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu, Tekirdağ.
  • Aykaç, V. (2016). Çocukta Sanat Eğitimi ve Yaratıcılık. Eskişehir: Anadolu Üniv. Yayın: 3428.
  • Batdal Karaduman, G. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Üstün Yetenekli Öğrenciler İçin Farklılaştırılmış Geometri Öğretiminin Yaratıcı Düşünme, Uzamsal Yetenek Düzeyi ve Erişiye Etkisi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
  • Baykoç Dönmez, N. (2010). Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Bilgili, A. E. (2000). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimi Sorunu. M. Ü. Atatürk Eğilim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 59-74.
  • Buyurgan, S. (2007). Sanat Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık
  • Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel Sanatlar Eğitiminde Müze Eğitimi ve Uygulamaları. (Ed. Vedat Özsoy) Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Yayınları-2.
  • Bülbül, H. (2016). Müze İle Eğitim Yoluyla Ortaokul Öğrencilerinde Kültürel Miras Bilinci Oluşturma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(3), 681-694,
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Clark, B. (2002). Growing Up Gifted Developing the Potential of Children at School and at Home. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Clark, G. and Zimmerman, E. (2002). Tending The Special Spark: Accelerated and Enriched Curricula for Highly Talented Art Student. Roeper Review, 24(3), 160–168.
  • Clements, D. H. (1998). Geometric And Spatial Thinking İn Young Children, State University Of New York At Buffalo, Mathematics for The Young Children, 3-29.
  • Cohen, J. (1992). A Power Primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
  • Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün Olma Niteliğini Kazanma. (Ed: M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili.), Üstün Yetenekli Çocuklar Seçilmiş Makaleler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Demirel, Ö. ve Ün, K. (1987). Eğitim Terimleri. Ankara: Şafak Matbaacılık
  • Denizci, A. ve Mirza H. (2015). Müze Eğitimi 12. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları: 5723
  • Dikici, A. (2002). Liselerde Görev Yapan Resim Öğretmenlerinin, Öğrencilerinin Yaratıcılıklarını Geliştirmeye Yönelik Nitelikleri. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
  • Erbay, F. (2001). Sanat Eğitiminde Müze ve Sanat Galerilerinin Önemi. Türkiye’de Sanat, Plastik Sanatlar Dergisi, 48, 26-29.
  • Erdoğan, İ. (1995). Öğretimde Müzenin Yeri. Yaşadıkça Eğitim, 39.
  • Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist Metodoloji: Bilimsel Araştırma Tasarımı İstatistiksel Yöntemler Analiz ve Yorum. Ankara: Erk Yayınları.
  • Erinç, S. M. (1995). Eğitsel Bir Etken Olarak Güzel Sanatlar Eğitiminin Geleceği. Sanat Eğitiminin Geleceği-Seminer. (Red: İnci San.), Ankara: Mert Matbaası.
  • Erinç, S. M. (2004). Sanat Psikolojisi’ne Giriş. Ankara: Ütopya.
  • Ersoy, A. (1993). Sanat Eğitiminin Genel Eğitime Katkısı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitim Bilimleri 1. Ulusal Kongresi, (24-28 Eylül 1990), Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
  • Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları 4.
  • Erzen, J. N. (1990). Çağdaş Avrupa’da Sanat Eğitimi. Ortaöğretim Kurumlarında Resim-Iş Öğretimi ve Sorunları. Türk Eğitim Derneği VIII. Öğretim Toplantısı. Ankara: TED Yayınları.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS. London: Sage Publications Ltd. Third Edition.
  • Freeman, J. (2000). Children’s Talent in Fine Art and Music- England. Roeper Review. Jan, 22(2), 98-101.
  • Gartenhaus, R. A. (2000). Yaratıcı Düşünme ve Müzeler. (Çev: Ruhsar Mergenci, Bekir Onur) Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Garip, S. (2023). Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırma Geleneği Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. International Journal of Social Science Research, 12(1), 1-19.
  • Gel, H. Y. (1993). Bireyin Gelişim Süreci İçin En Etkili Yol Sanat Eğitimi ve Çalışma Alanları. Sanat Yazıları V. Ankara: H.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları:13.
  • Genç, M. A. (2013). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Görsel Sanatlar Eğitiminde Disiplinlerarası Öğretim Etkinliklerinin Değerlendirilmesi (Konya Bilsem Örneği). Doktora Tezi Konya: Selçuk Üniversitesi.
  • Genç, M. A. (2016). Üstün Yetenekli Bireylere Yönelik Eğitim Uygulamaları1. Journal of Gifted Education and Creativity, 3(3), 49-66.
  • George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
  • Haensly, P.A. (1999). Museums, Adventures, Discovery Activities: Gifted Curriculum Intrinsically Differentiated. Paper presented at the World Council for Gifted and Talented- Children (13th, Istanbul, Turkey, August 2-6,1999) 28p.
  • Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., & Anderson, R.E. (2010). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective. Prentice Hall.
  • Hasıloğlu, S. B., & Hasıloglu-Cıftcıler, M. (2023). What Should be The Measure of Conformity to Normal Distribution (Normality) Test in Likert Type Digital and Face-To-Face Survey Data?. Journal of Internet Applications and Management, 14(2), 54-69.
  • ICOM, (1970). Milletlerarası Müzeler Konseyi (İCOM) Türkiye Milli Komitesi Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 11.12.1970 Resmî Gazete Sayısı: 13691 Karar Sayısı: 7/1600
  • İlhan Çakır, A. Artar, M. Bıkmaz, F. Doğan, D. Ve Karadeniz, C. (2016). Müze Profesyonelleri Projesi Eğitim Programları www.Cagdasmuzebilim.Ankara.Edu.Tr/WpContent/Uploads/Sites/384/2017/02/Q3.Egitim-Programları.Pdf. [Erişim Tarihi: 01.11.2021].
  • Kahraman, A. D. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Görsel Sanatlar Dersi Programının Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Görüşleri ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
  • Kakmacı, Ö. (2009). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Uzamsal Görselleştirme Başarılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
  • Kalem, M., & Şentürk, Ş. (2019). Özel Yetenekliler Farkındalık Eğitimine Yönelik Başarı Testi Geliştirme. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi (GEBD) 5(2), 160-175.
  • Kaptan, S. (1995). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Web Ofset.
  • Karlıdağ, İ. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Yaratıcılık Kavramına İlişkin Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 362-369.
  • Kaya, B. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Düşünme Becerilerinin Öğretimine Yönelik Öz-Yeterliklerinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
  • Kim, M., Jeong, J., & Kim, H. (2015, March 28). Patterns of Observation Type of Elementary Science-gifted Students in Visit Activities of the Science Museum. The Journal of the Korea Contents Association. The Korea Contents Association.
  • Kiraz, M. (2009). İstanbul Arkeoloji Müzeleri Eğitim Etkinlikleri. 18. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, Sivas.
  • Kozhevnikov, M., Motes, M. A. & Hegarty, M. (2007). Spatial Visualization in Physics Problem Solving. Cognitive Science, 31, 549–579.
  • KTB. (1976). Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler İç Hizmetler Yönetmeliği Resmî Gazete 18 Kasım 1976 Perşembe Sayı: 15767 M:1-2
  • KTB. (1990). Kültür ve Turizm Bakanlığı 30/04/1990 Tarih ve 1578 Sayılı Müzeler İç Hizmetler Yönetmeliği www.teftis.ktb.gov.tr/tr-263865/muzeler-ichizmetler-yonetmeligi.html [Erişim Tarihi: 07.01.2022]. KTB. (2010). Kültür ve Turizm Bakanlığı Resim ve Heykel Müzeleri Yönetmeliği, Resmî Gazete 9 Ekim 2010 Cumartesi Sayı: 27724
  • Kulaksızoğlu, A. (2004). Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Önsözü. (Ed.: Adnan Kulaksızoğlu, Ahmet Emre Bilgili, Mustafa Ruhi Şirin). I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 7–8.
  • Kuruoğlu Maccarıo, N. (2002). Müzelerin Eğitim Ortamı Olarak Kullanımı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1).
  • Lakin, J. M and Wai, J. (2020). Spatially Gifted, Academically Inconvenienced: Spatially Talented Students Experience Less Academic Engagement and more Behavioural Issues than Other Talented Students. British Journal of Educational Psychology, 90(4), 1015-1038.
  • MEB, (2018). Milli Eğitim Bakanlığı, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 7 Temmuz 2018 Cumartesi Tarih ve 30471 Sayılı Resmî Gazete.
  • MEB. (2019). Milli Eğitim Bakanlığı, Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Aralık 2019 - 2747 Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 392
  • Melber, L. M. (2023). Partnerships in Science Learning: Museum Outreach and Elementary Gifted Education. Gifted Child Quarterly (GCQ), 47(4), 251–258.
  • Mercin, L. (2003). Kültür ve Sanat Değerlerinin Yaşatılmasında Müzelerin Rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2(6), 106-114.
  • Mohajan, H. K. (2020). Quantitative Research: A Successful Investigation in Natural and Social Sciences. Journal of Economic Development, Environment and People, 9(4), 50-79.
  • Oktay, A. (1995). Sanat Eğitiminin Önemi ve Sanatın Geleceği. Sanat Eğitiminin Geleceği-Seminer. (Red: İnci San). Ankara: Mert Matbaası.
  • Olkun, S. (2003). Making Connections: Improving Spatial Abilities with Engineering Drawing Activities. International Journal of Mathematics Teaching and Learning. Online: http://www.cimt.plymouth.ac.uk/journal/sinanolkun.pdf [Erişim Tarihi: 07.01.2022].
  • Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Özsoy, V. (2003). Görsel Sanatlar Eğitimi Resim-İş Eğitiminin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri. Ankara: Gündüz Eğitimi ve Yayıncılık.
  • Özsoy, V. ve Şahan, M. (2009). Çok Alanlı Sanat Eğitimi Yönteminin İlköğretim 6. Sınıf Resim-İş Dersinde Öğrenci Tutumuna Etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 205-227
  • Renzulli, J. S. (1968). Identifying Key Features in Programs for the Gifted. Exceptional Children, 35(3), 217-221.
  • Renzulli, J. S., ve Reis, S. M. (1985). The Schoolwide Enrichment Model: A Comprehensive Plan For Educational Excellence. Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
  • Renzulli, J.S., (1999). What is Thing Called Giftedness and How do We Develop It? A Twenty- Five Year Perspective. Journal For the Education of Gifted, 23(1), 3-54
  • Sak, U. (2011). Üstün Yetenekliler Eğitim Programları Modeli (ÜYEP) ve Sosyal Geçerliliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 1-17.
  • Sak, U. (2014). Üstün Zekalılar Özellikleri Tanılanmaları Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık
  • Sak, U., Ayas, M. B., Sezerel, B. B., Öpengin, E., Özdemir, N. N., & Gürbüz, S. D. (2015). Türkiye’de Üstün Yeteneklilerin Eğitiminin Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Egitim Dergisi, 5(2), 110.
  • San, İ. (1979). Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • San, İ. (2008). Eğitim ve Müze Semineri. Ankara: Kök.
  • Saranlı, A. G. ve Metin, N. (2012). Ustun Yetenekli Çocuklarda Gözlenen Sosyal-Duyusal Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 45(1), 139-163.
  • Seidel, S. ve Hudson, K. (1999). Müze Eğitimi ve Kültürel Kimlik, Uluslararası İki Çalışma Raporu, (Çev: Bahri Ata), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müze Eğitimi Anabilim Dalı Yayınları No:1
  • Strong, S. and Smith, R. (2002). Spatial Visualization: Fundamentals and Trends in Engineering Graphics. Journal Of Industrial Technology, 18(1).
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, MA: Pearson. 6th ed. Taşpınar, M. (2017). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamalı Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Tezcan Akmehmet, K. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Arkeoloji Müzelerinin Nesne Merkezli Eğitim Etkinlikleriyle Kullanılması. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
  • Tezcan Akmehmet, K. ve Ödekan, A. (2006). Müze Eğitiminin Tarihsel Gelişimi. İTÜ Dergisi, 3(1), 47-58.
  • Tuna, S. (2013). Sanatsal Yetenekli Çocuklar ve Özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 29-34.
  • Turgut, M. (2015). Development Of the Spatial Ability Self-Report Scale (SASRS): Reliability and Validity Studies. Quality & Quantity: The International Journal of Methodology, 49(5), 1997– 2014.
  • Üstündağ, T. (2014). Yaratıcılığa yolculuk. Ankara, Pegem Akademi
  • Vialle, W., Heaven, P. C., ve Ciarrochi, J. (2005). The Relationship Between Self Esteem and Academic Achievement in High Ability Students: Evidence from Wollogong Youth Study. The Australasian Journal of Gifted Education, 2, 39-45.
  • Yeşilyurt, E. (2020). Yaratıcılık ve Yaratıcı Düşünme: Tüm Boyut ve Paydaşlarıyla Kapsayıcı Bir Derleme Çalışması. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(25), 3874-3915.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Yıldız, H. (2000). Eğitim Fakültelerinin Sınıf Öğretmenliği Programlarında Sanat Eğitimi Çalışmaları Ve Karşılaşılan Güçlükler. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi
  • Yurt, E. (2011). Sanal Ortam Ve Somut Nesneler Kullanılarak Gerçekleştirilen Modellemeye Dayalı Etkinliklerin Uzamsal Düşünme Ve Zihinsel Çevirme Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
  • Yurt, E. (2014). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarılarını Açıklayan Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Doktora Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Yurteri Öztürk, S. (2021). Okul Öncesi Çocuklarda Üç Boyutlu Seramik Etkinlikleri Üzerine Bir Durum Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Yücel, H. (2015). Üstün Yetenekli Çocukların, Çok Alanlı Sanat Eğitimi Yöntemini Kullanarak Sanat Tarihi Alanında Gerçekleştirdikleri Müze Gezisinin Sanatsal Uygulamalarına Etkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 63-101.
  • Zhou, L. (2024). Navigating Science Education: Motivations and Challenges for Primary School Gifted Children in Chinese Science Museums. Journal of Gifted Education and Creativity, 11(1), 13-22

Okul Dışı Eğitim Ortamlarının Üstün Yetenekli Öğrencilerin Yaratıcı ve Uzamsal Düşünme Becerileri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2024, Sayı: 15, 919 - 938, 28.04.2024
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1442941

Öz

Üstün yetenekli çocukların eğitiminin önemi giderek artmaktadır. Bu çocuklar toplumun geleceği olarak görüldüğünden, eğitimleri özel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenmelidir. Çalışmamız, üstün yetenekli öğrencilerin dikkatini çekmek ve geleneksel okul ortamları dışında motivasyonlarını artırmak için tasarlanmış etkinlikler kullanarak ilgi çekici ve eğlenceli ortamlarda istenen sonuçları sağlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca, bu amaçla uygulanan etkinliklerin ardından yaratıcı ve uzamsal düşünme becerilerinde farklılıklar olup olmadığını inceledik. ‘Ön Test-Son Test Kontrol Gruplu Deneysel Desen’ yönteminin kullanıldığı çalışmamıza Konya’da Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören 6. sınıf düzeyindeki 21 kişilik deney ve 21 kişilik de kontrol grubu öğrencisi katılmıştır. Deney grubu için bir haftada 4 saat olmak üzere 8 haftalık (32 saat) müze temelli sanat eğitimi ders planı geliştirilmiş ve uygulanmış, kontrol grubunda ise Milli Eğitim müfredatı takip edilmiştir. Her iki gruba da yaratıcılık becerilerini ölçmek için “Torrance Yaratıcılık Testi” ve uzamsal düşünme becerilerini ölçmek için “Zihinsel Çevirme Testi ve Kağıt Katlama Testi” deney grubuna denel işlemden önce ve sonra, kontrol grubuna ise müfredat etkinliklerinden önce ve sonra uygulanmıştır. Programın öğrenci gelişimindeki etkililiğini belirlemek için ön test ve son test farklarının karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Sonuçlar, tüm seviyelerde deney grubu lehine anlamlı farklılıklar ortaya koymuştur. Çalışmamız, üstün yetenekli öğrencilerin yaratıcı ve uzamsal düşünme becerilerini geliştirmek için tasarlanan müze gezileri ve ilgili etkinliklerin, onların gelişimine etkili bir şekilde katkıda bulunduğunu göstermektedir. Deney grubu, müze gezilerinden ve nesnelerle etkileşime girmelerine ve onları bozmaya olanak tanıyan etkinliklerden keyif alırken, kontrol grubu geleneksel eğitim yöntemleriyle yaratıcılık ve uzamsal düşünme becerilerinde benzer bir gelişim yaşamamıştır.

Kaynakça

  • Abacı, O. (2005). Çocuk ve Müze “Kültürel Değerlerimizi Tanımak İçin Müzeleri Gezelim”. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Aini, A.N, M Mukhlis, M., Annizar, A.M., Jakaria, M.H.D. and Septiadi, D.D. (2020). Creative Thinking Level of Visual-Spatial Students on Geometry HOTS problems. Journal of Physics: Conference Series, Volume 1465, The International Conference on Physics and Mathematics for Biological Science, Jember, Indonesia.
  • Artut, K. (2009). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Aslan, E. (2001). Kavram Boyutunda Yaratıcılık. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 16(2), 15-22.
  • Aslan, E. (2013). Torrance Yaratıcı Düşünce Testi Türkçe Versiyonu. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
  • Ataman, A. (2012). Üstün Yetenekli Çocuk Kimdir?. Geleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu, Tekirdağ.
  • Aykaç, V. (2016). Çocukta Sanat Eğitimi ve Yaratıcılık. Eskişehir: Anadolu Üniv. Yayın: 3428.
  • Batdal Karaduman, G. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Üstün Yetenekli Öğrenciler İçin Farklılaştırılmış Geometri Öğretiminin Yaratıcı Düşünme, Uzamsal Yetenek Düzeyi ve Erişiye Etkisi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
  • Baykoç Dönmez, N. (2010). Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Bilgili, A. E. (2000). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimi Sorunu. M. Ü. Atatürk Eğilim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 59-74.
  • Buyurgan, S. (2007). Sanat Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık
  • Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel Sanatlar Eğitiminde Müze Eğitimi ve Uygulamaları. (Ed. Vedat Özsoy) Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Yayınları-2.
  • Bülbül, H. (2016). Müze İle Eğitim Yoluyla Ortaokul Öğrencilerinde Kültürel Miras Bilinci Oluşturma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(3), 681-694,
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Clark, B. (2002). Growing Up Gifted Developing the Potential of Children at School and at Home. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Clark, G. and Zimmerman, E. (2002). Tending The Special Spark: Accelerated and Enriched Curricula for Highly Talented Art Student. Roeper Review, 24(3), 160–168.
  • Clements, D. H. (1998). Geometric And Spatial Thinking İn Young Children, State University Of New York At Buffalo, Mathematics for The Young Children, 3-29.
  • Cohen, J. (1992). A Power Primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
  • Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün Olma Niteliğini Kazanma. (Ed: M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili.), Üstün Yetenekli Çocuklar Seçilmiş Makaleler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Demirel, Ö. ve Ün, K. (1987). Eğitim Terimleri. Ankara: Şafak Matbaacılık
  • Denizci, A. ve Mirza H. (2015). Müze Eğitimi 12. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları: 5723
  • Dikici, A. (2002). Liselerde Görev Yapan Resim Öğretmenlerinin, Öğrencilerinin Yaratıcılıklarını Geliştirmeye Yönelik Nitelikleri. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
  • Erbay, F. (2001). Sanat Eğitiminde Müze ve Sanat Galerilerinin Önemi. Türkiye’de Sanat, Plastik Sanatlar Dergisi, 48, 26-29.
  • Erdoğan, İ. (1995). Öğretimde Müzenin Yeri. Yaşadıkça Eğitim, 39.
  • Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist Metodoloji: Bilimsel Araştırma Tasarımı İstatistiksel Yöntemler Analiz ve Yorum. Ankara: Erk Yayınları.
  • Erinç, S. M. (1995). Eğitsel Bir Etken Olarak Güzel Sanatlar Eğitiminin Geleceği. Sanat Eğitiminin Geleceği-Seminer. (Red: İnci San.), Ankara: Mert Matbaası.
  • Erinç, S. M. (2004). Sanat Psikolojisi’ne Giriş. Ankara: Ütopya.
  • Ersoy, A. (1993). Sanat Eğitiminin Genel Eğitime Katkısı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitim Bilimleri 1. Ulusal Kongresi, (24-28 Eylül 1990), Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
  • Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları 4.
  • Erzen, J. N. (1990). Çağdaş Avrupa’da Sanat Eğitimi. Ortaöğretim Kurumlarında Resim-Iş Öğretimi ve Sorunları. Türk Eğitim Derneği VIII. Öğretim Toplantısı. Ankara: TED Yayınları.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS. London: Sage Publications Ltd. Third Edition.
  • Freeman, J. (2000). Children’s Talent in Fine Art and Music- England. Roeper Review. Jan, 22(2), 98-101.
  • Gartenhaus, R. A. (2000). Yaratıcı Düşünme ve Müzeler. (Çev: Ruhsar Mergenci, Bekir Onur) Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Garip, S. (2023). Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırma Geleneği Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. International Journal of Social Science Research, 12(1), 1-19.
  • Gel, H. Y. (1993). Bireyin Gelişim Süreci İçin En Etkili Yol Sanat Eğitimi ve Çalışma Alanları. Sanat Yazıları V. Ankara: H.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları:13.
  • Genç, M. A. (2013). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Görsel Sanatlar Eğitiminde Disiplinlerarası Öğretim Etkinliklerinin Değerlendirilmesi (Konya Bilsem Örneği). Doktora Tezi Konya: Selçuk Üniversitesi.
  • Genç, M. A. (2016). Üstün Yetenekli Bireylere Yönelik Eğitim Uygulamaları1. Journal of Gifted Education and Creativity, 3(3), 49-66.
  • George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
  • Haensly, P.A. (1999). Museums, Adventures, Discovery Activities: Gifted Curriculum Intrinsically Differentiated. Paper presented at the World Council for Gifted and Talented- Children (13th, Istanbul, Turkey, August 2-6,1999) 28p.
  • Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., & Anderson, R.E. (2010). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective. Prentice Hall.
  • Hasıloğlu, S. B., & Hasıloglu-Cıftcıler, M. (2023). What Should be The Measure of Conformity to Normal Distribution (Normality) Test in Likert Type Digital and Face-To-Face Survey Data?. Journal of Internet Applications and Management, 14(2), 54-69.
  • ICOM, (1970). Milletlerarası Müzeler Konseyi (İCOM) Türkiye Milli Komitesi Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 11.12.1970 Resmî Gazete Sayısı: 13691 Karar Sayısı: 7/1600
  • İlhan Çakır, A. Artar, M. Bıkmaz, F. Doğan, D. Ve Karadeniz, C. (2016). Müze Profesyonelleri Projesi Eğitim Programları www.Cagdasmuzebilim.Ankara.Edu.Tr/WpContent/Uploads/Sites/384/2017/02/Q3.Egitim-Programları.Pdf. [Erişim Tarihi: 01.11.2021].
  • Kahraman, A. D. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Görsel Sanatlar Dersi Programının Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Görüşleri ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
  • Kakmacı, Ö. (2009). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Uzamsal Görselleştirme Başarılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
  • Kalem, M., & Şentürk, Ş. (2019). Özel Yetenekliler Farkındalık Eğitimine Yönelik Başarı Testi Geliştirme. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi (GEBD) 5(2), 160-175.
  • Kaptan, S. (1995). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Web Ofset.
  • Karlıdağ, İ. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Yaratıcılık Kavramına İlişkin Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 362-369.
  • Kaya, B. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Düşünme Becerilerinin Öğretimine Yönelik Öz-Yeterliklerinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
  • Kim, M., Jeong, J., & Kim, H. (2015, March 28). Patterns of Observation Type of Elementary Science-gifted Students in Visit Activities of the Science Museum. The Journal of the Korea Contents Association. The Korea Contents Association.
  • Kiraz, M. (2009). İstanbul Arkeoloji Müzeleri Eğitim Etkinlikleri. 18. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, Sivas.
  • Kozhevnikov, M., Motes, M. A. & Hegarty, M. (2007). Spatial Visualization in Physics Problem Solving. Cognitive Science, 31, 549–579.
  • KTB. (1976). Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler İç Hizmetler Yönetmeliği Resmî Gazete 18 Kasım 1976 Perşembe Sayı: 15767 M:1-2
  • KTB. (1990). Kültür ve Turizm Bakanlığı 30/04/1990 Tarih ve 1578 Sayılı Müzeler İç Hizmetler Yönetmeliği www.teftis.ktb.gov.tr/tr-263865/muzeler-ichizmetler-yonetmeligi.html [Erişim Tarihi: 07.01.2022]. KTB. (2010). Kültür ve Turizm Bakanlığı Resim ve Heykel Müzeleri Yönetmeliği, Resmî Gazete 9 Ekim 2010 Cumartesi Sayı: 27724
  • Kulaksızoğlu, A. (2004). Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Önsözü. (Ed.: Adnan Kulaksızoğlu, Ahmet Emre Bilgili, Mustafa Ruhi Şirin). I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 7–8.
  • Kuruoğlu Maccarıo, N. (2002). Müzelerin Eğitim Ortamı Olarak Kullanımı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1).
  • Lakin, J. M and Wai, J. (2020). Spatially Gifted, Academically Inconvenienced: Spatially Talented Students Experience Less Academic Engagement and more Behavioural Issues than Other Talented Students. British Journal of Educational Psychology, 90(4), 1015-1038.
  • MEB, (2018). Milli Eğitim Bakanlığı, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 7 Temmuz 2018 Cumartesi Tarih ve 30471 Sayılı Resmî Gazete.
  • MEB. (2019). Milli Eğitim Bakanlığı, Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Aralık 2019 - 2747 Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 392
  • Melber, L. M. (2023). Partnerships in Science Learning: Museum Outreach and Elementary Gifted Education. Gifted Child Quarterly (GCQ), 47(4), 251–258.
  • Mercin, L. (2003). Kültür ve Sanat Değerlerinin Yaşatılmasında Müzelerin Rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2(6), 106-114.
  • Mohajan, H. K. (2020). Quantitative Research: A Successful Investigation in Natural and Social Sciences. Journal of Economic Development, Environment and People, 9(4), 50-79.
  • Oktay, A. (1995). Sanat Eğitiminin Önemi ve Sanatın Geleceği. Sanat Eğitiminin Geleceği-Seminer. (Red: İnci San). Ankara: Mert Matbaası.
  • Olkun, S. (2003). Making Connections: Improving Spatial Abilities with Engineering Drawing Activities. International Journal of Mathematics Teaching and Learning. Online: http://www.cimt.plymouth.ac.uk/journal/sinanolkun.pdf [Erişim Tarihi: 07.01.2022].
  • Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Özsoy, V. (2003). Görsel Sanatlar Eğitimi Resim-İş Eğitiminin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri. Ankara: Gündüz Eğitimi ve Yayıncılık.
  • Özsoy, V. ve Şahan, M. (2009). Çok Alanlı Sanat Eğitimi Yönteminin İlköğretim 6. Sınıf Resim-İş Dersinde Öğrenci Tutumuna Etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 205-227
  • Renzulli, J. S. (1968). Identifying Key Features in Programs for the Gifted. Exceptional Children, 35(3), 217-221.
  • Renzulli, J. S., ve Reis, S. M. (1985). The Schoolwide Enrichment Model: A Comprehensive Plan For Educational Excellence. Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
  • Renzulli, J.S., (1999). What is Thing Called Giftedness and How do We Develop It? A Twenty- Five Year Perspective. Journal For the Education of Gifted, 23(1), 3-54
  • Sak, U. (2011). Üstün Yetenekliler Eğitim Programları Modeli (ÜYEP) ve Sosyal Geçerliliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 1-17.
  • Sak, U. (2014). Üstün Zekalılar Özellikleri Tanılanmaları Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık
  • Sak, U., Ayas, M. B., Sezerel, B. B., Öpengin, E., Özdemir, N. N., & Gürbüz, S. D. (2015). Türkiye’de Üstün Yeteneklilerin Eğitiminin Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Egitim Dergisi, 5(2), 110.
  • San, İ. (1979). Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • San, İ. (2008). Eğitim ve Müze Semineri. Ankara: Kök.
  • Saranlı, A. G. ve Metin, N. (2012). Ustun Yetenekli Çocuklarda Gözlenen Sosyal-Duyusal Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 45(1), 139-163.
  • Seidel, S. ve Hudson, K. (1999). Müze Eğitimi ve Kültürel Kimlik, Uluslararası İki Çalışma Raporu, (Çev: Bahri Ata), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müze Eğitimi Anabilim Dalı Yayınları No:1
  • Strong, S. and Smith, R. (2002). Spatial Visualization: Fundamentals and Trends in Engineering Graphics. Journal Of Industrial Technology, 18(1).
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, MA: Pearson. 6th ed. Taşpınar, M. (2017). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamalı Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Tezcan Akmehmet, K. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Arkeoloji Müzelerinin Nesne Merkezli Eğitim Etkinlikleriyle Kullanılması. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
  • Tezcan Akmehmet, K. ve Ödekan, A. (2006). Müze Eğitiminin Tarihsel Gelişimi. İTÜ Dergisi, 3(1), 47-58.
  • Tuna, S. (2013). Sanatsal Yetenekli Çocuklar ve Özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 29-34.
  • Turgut, M. (2015). Development Of the Spatial Ability Self-Report Scale (SASRS): Reliability and Validity Studies. Quality & Quantity: The International Journal of Methodology, 49(5), 1997– 2014.
  • Üstündağ, T. (2014). Yaratıcılığa yolculuk. Ankara, Pegem Akademi
  • Vialle, W., Heaven, P. C., ve Ciarrochi, J. (2005). The Relationship Between Self Esteem and Academic Achievement in High Ability Students: Evidence from Wollogong Youth Study. The Australasian Journal of Gifted Education, 2, 39-45.
  • Yeşilyurt, E. (2020). Yaratıcılık ve Yaratıcı Düşünme: Tüm Boyut ve Paydaşlarıyla Kapsayıcı Bir Derleme Çalışması. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(25), 3874-3915.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Yıldız, H. (2000). Eğitim Fakültelerinin Sınıf Öğretmenliği Programlarında Sanat Eğitimi Çalışmaları Ve Karşılaşılan Güçlükler. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi
  • Yurt, E. (2011). Sanal Ortam Ve Somut Nesneler Kullanılarak Gerçekleştirilen Modellemeye Dayalı Etkinliklerin Uzamsal Düşünme Ve Zihinsel Çevirme Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
  • Yurt, E. (2014). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarılarını Açıklayan Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Doktora Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Yurteri Öztürk, S. (2021). Okul Öncesi Çocuklarda Üç Boyutlu Seramik Etkinlikleri Üzerine Bir Durum Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Yücel, H. (2015). Üstün Yetenekli Çocukların, Çok Alanlı Sanat Eğitimi Yöntemini Kullanarak Sanat Tarihi Alanında Gerçekleştirdikleri Müze Gezisinin Sanatsal Uygulamalarına Etkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 63-101.
  • Zhou, L. (2024). Navigating Science Education: Motivations and Challenges for Primary School Gifted Children in Chinese Science Museums. Journal of Gifted Education and Creativity, 11(1), 13-22
Toplam 94 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Güzel Sanatlar Eğitimi, Müze Eğitimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Mustafa Öztürk 0000-0002-1302-2765

Ayşe Okur 0000-0003-2828-7704

Ahmet Kurnaz 0000-0003-1134-8689

Yayımlanma Tarihi 28 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 1 Mart 2024
Kabul Tarihi 6 Nisan 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 15

Kaynak Göster

APA Öztürk, M., Okur, A., & Kurnaz, A. (2024). Impact of Out-of-School Educational Environments on the Creative and Spatial Thinking Skills of Gifted Students. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi(15), 919-938. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1442941