Global Social Movements

Yıl 2008, Sayı: 16, 127 - 149, 01.12.2008

Ceren Kalfa , Faruk Ataay

Öz

Global social movements that became an important issue in the global political
agenda after the WTO protests at Seattle in 1999, seem to have achieved
special success. The anti-globalization protests not only have caused a global doubt
on the legitimacy of the transnational actors of globalization like WTO, IMF and
WB, they have also put neoliberal globalization into question and provided people to
think on the alternatives. This study focuses on the development of the global social
movements and tries to analyze the point they have reached today. The study is examining
the goals, the different styles of protests and actions, the character of the
member groups and individuals, and also the organization process of the movements
as well as its origins and development. The social forum organization that was constituted
by the anti-globalization movement is an important turning point for the development
of the movement but still there are unsolved problems needed to be overcome
by the anti-globalization coalition. Especially the member groups need to reach
a common view on the issues of strategy, organization style and political program in
order to carry the movement to further steps.

Anahtar Kelimeler

Anti-globalization movements, Global social movements, World Social Forum, Socialism, ’68 Movement

Küresel Toplumsal Hareketler

Öz

İlk olarak, 1999 yılında, Seattle’da gerçekleştirilen DTÖ protestosuyla dünya gündemine giren küresel toplumsal hareketler, önemli sayılabilecek başarılar kazanmış görünmektedir. Hareketlerin oluşturduğu koalisyon, gerçekleştirdiği protestolarla, küreselleşme sürecinin en önemli aktörleri arasında yer alan DTÖ, IMF, DB, AB gibi uluslararası kuruluşların meşruiyetinin tartışmaya açılmasını sağlamakla kalmamış, neoliberal küreselleşme politikalarının sorgulanmasına ve alternatifler üzerinde düşünülmesine neden olmuştur. Bu çalışma, küreselleşme karşıtı hareketler olarak da bilinen küresel toplumsal hareketlerin gelişimini ve geldiği noktayı incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, hareketlerin kökenleri ve gelişimi yanı sıra hareketin amaçları, eylem biçimleri, katılımcıların nitelikleri, gösteri ve toplantıların örgütlenme süreci gibi özelliklerini de ele almaktadır. Hareketin ortaya çıkardığı sosyal forum örgütlenmesi hareketin gelişimi açısından dönüm noktası olarak kabul edilse de, küreselleşme karşıtlarının önünde çözülmeyi bekleyen oldukça önemli sorunlar bulunmaktadır. Özellikle strateji, örgütlenme ve siyasi bir program ortaya koymak konularında küreselleşme karşıtı koalisyonun ortak bir noktaya varamadığı görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme karşıtı hareketler, küresel toplumsal hareketler, Dünya Sosyal Forumu, Sosyalizm, ’68 hareketi

Kaynakça

• Albert, Michael (2001a), “The movements against neoliberal globalization from Seattle to Porto Allegre”, (indirilme tarihi: 20.10.2007). http://www.zmag.org/albertgreecetalk.htm
• Albert, Michael (2001b), “What are we for”, (indirilme tarihi: 10. 10. 2007). http://www.zmag.org/parecon/writings/albert_for.htm .
• Arrighi, G., S. Amin, A.G. Frank ve I. Wallerstein (1993), Büyük Kargaşa: Yeni Toplumsal Hareketlerin Krizi (Çev. Erden Akbulut), İstanbul: Alan.
• Arrighi, G., T.K. Hopkins ve I. Wallerstein (1995), Sistem Karşıtı Hareketler (Çev. C. Kanat, B. Somay ve S.Sökmen), İstanbul: Metis.
• Barber, Benjamin (1995), Güçlü Demokrasi: Yeni Bir Çağ İçin Katımcı Siyaset (Çev. M. Be- şikçi), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Belge, Murat (1997), “Sivil Toplum Örgütleri”, [Der. Taciser Ulaş (1997), Merhaba Sivil Toplum, İstanbul: Helsinki Yurttaşlar Derneği Yayını içinde: 23-38].
• Bello, Walden (2002), “Küreselleşme Karşıtlarının Sahne Aldığı Büyük Zirve”, Cosmopolitik, 3: 96-98.
• Cassen, Bernard (2003), “On the ATTACK”, New Left Review (19): 41-60.
• Callinicos, Alex (2004), Anti-Kapitalist Manifesto (Çev. Derya Kömürcü), İstanbul: Litera- tür Yayıncılık.
• Çabuk, Cihan ve Çetinkaya, Doğan (2001), “68’den Küreselleşme Karşıtlarına”, Umut Dergi: Küreselleşme Karşıtı Hareket (1): 39-43.
• Çabuklu, Yaşar (2002), “Yeni Küresel Muhalefet”, [Ed. S. Evren ve R. G. Öğdül (2002), Baş- ka Bir Dünya Mümkün, İstanbul: Stüdyo İmge içinde, 269-277].
• De Angelis, Massimo (2000), “Globalization, New Internationalism and the Zapatistas”, Capital and Class (70): 9-35.
• Dryzek, John S. (2000), Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations, Oxford: Oxford University Press.
• George, Susan (2005), Başka Bir Dünya Mümkün, Eğer... (Çev. Ali Tonak), İstanbul: Metis Yayınları.
• Graeber, David (2002), “Küreselleşme Hareketi”, [Ed. S. Evren ve R. G. Öğdül (2002), Başka Bir Dünya Mümkün İstanbul: Stüdyo İmge içinde, 106-116].
• Habermas, Jurgen (1992), Rasyonel Bir Topluma Doğru: Öğrenci Protestosu, Bilim ve Siya- set (Çev. A. Çiğdem ve M. Küçük), Ankara: Vadi Yayınları.
• Hammond, John L. (2003), “Another World is Possible: Report From Porto Alegre”, Latin American Perpectives, 30 (3), 3-11.
• Harman, Chris (2001), Küreselleşme ve Direniş (Çev. B. Kutluğ ve R. Marguleies), İstanbul: Z Yayınları.
• Klein, Naomi (2001), “Hareketlerin Hareketi”, Umut Dergi: Küreselleşme Karşıtı Hareket, (1): 25-28.
• Klein, Naomi (2002), No Logo: Küresel Markalar Hedef Tahtasında (Çev. Nalan Uysal), An- kara: Bilgi Yayınevi.
• Krempl, Stefan (2002), “Michael Hardt ile Söyleşi”, [Ed. S. Evren ve R. G. Öğdül, Başka Bir Dünya Mümkün, İstanbul: Stüdyo İmge içinde, 302-306.]
• Laclau, E. ve C. Mouffe (1993), Hegemonya ve Sosyalist Strateji (Çeviri: A. Kardam, D. Şahiner), İstanbul, Birikim.
• Marcuse, Herbert (1991), Karşıdevrim ve Başkaldırı (çev. G. Koca ve V. Ersoy), İstanbul: Ara Yayınları.
• Negri, A. ve M. Hardt (2001), İmparatorluk (Çev. A. Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Organizing Committee of WSF 2007 (2007), Narrative Report: People’s Struggles, People’s Alternatives, Nairobi-Kenya, April.
• Offe, Claus (1999), “Yeni Sosyal Hareketler: Kurumsal Politikanın Sınırlarının Zorlanması”, [der. K. Çayır, Yeni Sosyal Hareketler - Teorik Açılımlar, İstanbul: Kaknüs Yayınları için- de, 53-80].
• Öngen, Tülin (1993) “Marksizm ve Radikal Demokrasi Stratejisi”, Mülkiyeliler Birliği Dergi- si, XVII (158): 37-44.
• Patomäki, Katarina Sehm (2005), “Strategies from within?”, (indirilme tarihi: 13.10.2005). http://www.forumsocialmundial.org.br/dinamic.php?pagina=bal_Patomaki_2005_in
• Petras, James (2002a), Küreselleşme ve Direniş (Çev. A. Ekber vd.), İstanbul: Cosmopolitik Kitaplığı.
• Petras, James (2002b), “Porto Alegre 2002: İki Forumun Hikayesi”, Cosmopolitik (3): 88- 92.
• Sarti, Roberto (2001), “Seattle’dan Nice’e Küreselleşme Karşıtı Hareketin Bilançosu”, Cosmopolitik, 1: 144-153.
• Savran, Sungur (2005), “Bankalar ve Bayraklar”, (indirilme tarihi: 15. 10. 2005). http://www.iscimucadelesi.net/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemi d=44
• Smith, Jackie (2000), “Transnational Activism and International Nuclear Weapons Negotiations”, Research in Social Movements (22): 55-82.
• Smith, Jackie and Hank Johnston (2002), “Globalization and Resistance: An Introduction”, [(Eds.)Smith, Jackie and Hank Johnston (2002), Globalization and Resistance: Transnational Dimensions of Social Movements, Oxford: Rowman and Littlefield Publishers Inc. içinde, 1-10]
• Tarrow, Sydney (1998), Power In Movement: Social Movements and Contentious Politics, NY: Cambridge Un. Press.
• Tarrow, Sydney (2002), “From Lumping to Splitting: Specifying Globalization and Resistance”, [(eds.) J. Smith and H. Johnston, Globalization and Resistance: Transnational Dimensions of Social Movements, Oxford: Rowman and Littlefield Publishers Inc içinde, pp. 229-250.]
• Uzun, Türkan (2001), Cenova Günlüğü: Küresel Direniş, Anti-Kapitalizm ve Savaş, İstanbul: Stüdyo İmge.
• Walker, J. (2007), “European Social Forum -- Another Venue is Possible: Negri vs. Callinicos”, (indirilme tarihi: 3. 10. 2007). http://info.interactivist.net/article.pl?sid=03/11/20/1134253
• Wallerstein, Immanuel (1993), “Sistem Karşıtı Hareketlerin Tarihi ve İkilemleri”, [(Ed.) G. Arrighi vd., Büyük Kargaşa içinde, İstanbul: Alan Yayıncılık, 10-53]
• Wallerstein, Immanuel (2001), Güncel Yorumlar, İstanbul: Aram Yayıncılık.
• Wallerstein, Immanuel (2004). “Dünya Sosyal Forumu'nun Yükselen Gücü”, (indirilme tarihi: 10.10.2007). http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=11
• Wallerstein, Immanuel (2007), “Dünya Sosyal Forumu: Savunmadan saldırıya”, (indirilme ta- rihi: 10.10.2007). http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=9699
• Went, R. (2002), Küreselleşme: Neoliberal İddialar, Radikal Yanıtlar (Çev. Emrah Dinç), İs- tanbul, Yazın Yayıncılık.
• Wood, Ellen Meiksins (1992), Sınıftan Kaçış: Yeni Hakiki Sosyalizm (çeviren Şükrü Alpagut), İstanbul: Akış Yayıncılık.
• Wood, Ellen Meiksins (2001), “Küresel Kapitalizm’de Emek, Sınıf ve Devlet”, Özgür Üniver- site Forumu (15): 85- 99.