Türkiye’de Kamu Yönetiminin Etkin Denetlenmesinde Yeni Bir Kurum: Kamu Denetçiliği Kurumu

Yıl 2007, Sayı: 14, 126 - 145, 01.12.2007

Ramazan Şengül

Öz

Geleneksel denetim araçlarının kamu yönetimlerini denetlemesinde görülen aksamalar yeni denetim mekanizmalarının benimsenmesine neden olmaktadır. Yargı dışı bir denetim aracı olarak ombudsman işlevselliği dolayısıyla dünyada gittikçe yaygınlaşan bir kurum haline gelmiştir. Kamu yönetimi üzerindeki denetimin etkinliğini arttırmak için Türkiye’de ombudsman kurumuna olan ihtiyaç uzun yıllardır dile getirilmekteydi. Türkiye’de ombudsman kurumuna yönelik arayışlar yasal olarak kamu denetçiliği kurumunun oluşumuyla sonuçlanmıştır. Kamu denetçiliği kurumuyla birlikte yönetimin işleyişinden kaynaklanan şikayetlerin hızlı ve etkin bir biçimde çözümlenmesinde katkı sağlamak amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Denetim, Devlet Denetleme Kurulu, Dilekçe Komisyonu, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Kamu Denetçiliği Kurumu

Ombdusman As A New Public Auditing Institution In Turkey

Öz

As the traditional auditing institutions have become insufficient in
effective inspection of public administrations of the our times, there is a search for
new auditing mechanisms. As a non-judicial auditing means, ombudsman is regarded
as a quite functional auditing method and has gained popularity all over the world. In
Turkey, too, the need for ombudsman had long been asserted in many quarters, in
order to increase effectiveness of public sector auditing. This search has result the
institution of “public inspector” in Turkey. This new institution aims at solving the
administrative problems rapidly and efficiently.

Anahtar Kelimeler

Public administration, auditing, State Auditing Institution, the Petition Commission, Human Rights Inspection Commission, Ombudsman

Kaynakça

• Akıncı, M. (1999), Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, İstanbul: Beta.
• Arslan, S. (1986), “İngiltere’de Ombudsman Müessesi”, Amme İdaresi Dergisi, C.19.S.1:.159-176.
• Atay, C. (1999), Devlet Yönetimi ve Denetimi, İstanbul: Alfa.
• Balta, T.B. (1970), İdare Hukukuna Giriş, Ankara: TODAİE Yayını
• Baylan, Ö.(1978), Vatandaşın Devlet Yönetimi Hakkındaki Şikayetleri ve Türkiye İçin Om- budsman Formülü, Ankara:İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Başkanlığı Yayınları, No:12.
• Delaunay, B. (1999), Le médiateur de la République, Paris: Que sais-je?, PUF.
• DPT (1996), Yedinci Beş
• Yıllık Kalkınma Planı 1996-2000, Ankara.
• http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/vii/, 05.03.2007.
• DPT (2000), Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005, Ankara, http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/plan8str.pdf, 05.03.2007.
• Eken, M.(1998), “Yönetim Karşısında Vatandaşın Korunmasında Ombudsman Kurumunun Ro- lü”, [(eds.) D. Dursun; H. Al (1998), Türkiye’de Yönetim Geleneği, İstanbul: İlke Yayıncı- lık] içinde:131-139.
• Eren, H.(2000), “Ombudsman Kurumu”, Atatürk Üniveritesi Erzincan Hukuk Fakültesi Der- gisi, C.IV.S.1-2:.79-97.
• Erhürman, T. (1998),”Ombudsman”, Amme İdaresi Dergisi, C.31.S.3,Eylül:87-103.
• Eryılmaz, B. (2004), Bürokrasi ve Siyaset, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gözübüyük, Ş. (2002), Yönetim Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi.
• KAMU YÖNETİMİ ARAŞTIRMASI (KAYA) GENEL RAPOR (1991), Ankara: TODAİE Yayını.
• Kaya, A. (1995),”Türkiye’deki İdarenin Denetimi Yetersizliğine Ombudsman Modeli Bir Çö- züm Olabilir Mi?”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.6:.389-409.
• Lehtimaja, M.L. (1997),”Le médiateur et son action en faveur de la protection des citoyens”, Une protection des droits plus proches des citoyens: le médiateur aux niveaux local et régional (içinde) Conseil de l’Europe, Actes Messine (İtalie), 13-15 Novembre 1997, Etudes et Travaux, no:58:13-17.
• Moderne, F. (1984), “Controle juridictionel et nouvelles protections en Espagne”, [(eds.) C. Debbsch (1984), Administrations et administrés en Europe, Paris: Editions du CNRS] içinde: 193-208.
• Oytan, M. (1975), “Ombudsman Eli İle İdarenin Denetimi Konusunda Kıyaslamalı Bir İncele- me”, Danıştay Dergisi, Yıl 5.Sayı 18-19:193-215.
• Özden, K. (2005), Ombudsman Yeni Yönetim Anlayışı İçin Bir Model, İstanbul: Tasam Ya- yınları.
• Pickl, J.V.(1986), “Ombudsman ve Yönetimde Reform” (Çev.Turgay Ergun), Amme İdaresi Dergisi, C.19.S.4:37-46.
• Rivero, J. (1991), Les libertés publiques, Paris:,PUF Themis Droit, Tome1, 6eme édition.
• Rowat, C.D. (1992) ”Pourquoi un ombudsman parlamentaire?”, Revue Française d’Administration Publique, no:64,oct-déc.:566-574.
• Sezen, S. (2001), “Ombudsman:Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm?Kamu Denetçiliği Kurumu Ka- nun Tasarısı Üzerine Bir Değerlendirme”, Amme İdaresi Dergisi, C.34.S.4.:71-96.
• Söderman, J. (1992),”Les missions de l’ombudsman finlandais”, Revue Française d’Administration Publique, no:64,oct-déc.:585-590.
• Temizel, Z. (1997), Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bağımsız Bir Denetim Organı, İstanbul: IULA Yerel Yönetim Dünyası.
• Uler, Y. (2003), “Ombudsman (Kamu Denetçisi)”, [(eds.) B. Aykaç; Ş. Durgun; H. Yayman (2003), Türkiye’de Kamu Yönetimi, Ankara: Yargı Yayınevi] içinde:469-475.
• Yılmaz, R. (2007), “Küreselleşen Dünyada İnsan Haklarının Korunmasında Ombudsmanın Rolü ve Azerbaycandaki Uygulaması” Globalleşme Sürecinde Kafkasya ve Orta Asya, II. Ulus- lar arası Kongre, Qafqaz Üniversitesi, 02-05 Mayıs 2007, Bakü-Azerbaycan, 3.Kitap :918-927.
• http://www.tbmm.gov.tr/dilekcekomisyonu/basin_13_03_2003.htm, 16.08.2005.
• http://www.basbakanlik.gov.tr./docs/kkgm/kanuntasarilari/kamu%20denetciligi.doc.16.12 2005.
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/dilekcekomisyonu/2yasamayili_sonu_kom_raporu.htm, 01.03.2007a.
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/dilekcekomisyonu/mevzuat.htm, 01.03.2007b.
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhak/insanhaklari.htm, 01.03.2007.
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhak/insanhaklari.htm 01.03.2007c.
• http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=19 28.06.2007.
• http://www.cankaya.gov.tr/tr_html/DDK/iskur.htm 27.06.2007.