Demokratlıktan Muhafazakar Demokratlığa: Demokrat Parti İle Adalet ve Kalkınma Partisinin Karşılaştırmalı Bir Analizi

Yıl 2005, Sayı: 9, 1 - 33, 01.06.2005

Yılmaz Bingöl Şener Akgün

Öz

Bu çalışma, Demokrat Parti ile Adalet ve Kalkınma Partisi’nin karşılaştırmalı bir analizini amaçlamaktadır. Bu bağlamda, iki partinin kökenleri ve parti kategorileri içerisindeki yerleri, ideolojileri, seçim performansları, ekonomi ve dış politikaları, muhalefet ve ordu ile ilişkileri mercek altına alınacaktır. Bu çalışmanın temel argümanı, bir taraftan iki partinin bir çok yönden birbirlerine benzedikleri, ancak muhalefet ve ordu ile ilişkileri bağlamında, kimi çevrelerin iddia ve beklentilerinin aksine, farklılıklar taşıdığı tezine dayanmaktadır. AK Parti’nin iktidardaki yaklaşık iki yıllık dönemi incelendiğinde, DP’ye oranla daha temkinli ve ılımlı olduğu söylenebilir. Diğer bir değişle AK Parti, DP’nin aksine, en azından bugüne kadar muhalefeti irite edecek bir siyaset anlayışından özenle kaçınmıştır

Anahtar Kelimeler

Siyaset, Demokrat Parti, Ak Parti, Demokrasi, Muhafazakar Demokrasi

From Democrats to Conservative Democrats: A Comparative Analysis of Democrat Party and Justice and Development Party

Öz

This study aims to provide a comparative analysis of Democrat Party (DP)
and Justice and Development Party (JDP). In this regard, it will explore these two
parties’ origins and their places among political party categories, their ideologies,
performances in elections, economic and foreign policies, and their relations with opposition
parties and Turkish army. It argues that these two parties have tremendous
similarities; nevertheless, they do differentiate from one another especially in their
relations with the opposition parties and the army. In other words, the JDP is more
sensitive and moderate than the DP in its policies toward the opposition and the army. In its two years in power, the JDP has, at least, delicately gotten away from
irritating the opposition and the army.

Anahtar Kelimeler

Turkish politics, DP, JDP, democrats, conservative democrats

Kaynakça

• Aydemir Ş. S. (1988), İkinci Adam 1950-1964, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akdiş, Muhammet, “Türkiye Ekonomisinin Dönüm Noktaları ve Ak Parti İktidarı,” www.pamukkale.edu.tr (02.05.2004)
• Akdoğan, Y. (2003), Muhafazakar Demokrasi, Ankara: Ak Parti.
• Akgün, B. (2004a), “AKP Ne Kadar Başarılı,” www.selçuk.edu.tr, (05.05.2004)
• Akgün, B. (2004b), “Türkiye’de Seçmen Davranışının Ekonomi Politiki Üzerine Bir Model De- nemesi,” www.liberte.com, (01.05.2004).
• Akgün, B. (2004c), “İç Politika-Dış Politika Sarmalında AK Parti Hükümeti ve Türk Siyase- tindeki Değişim Sancıları,” www.stradigma.com (27.07.2004).
• Ak Parti Kalkınma ve Demokratikleşme Programı, (2002), Ankara. AK Parti Tüzüğü
• Akşin, S. vd. (Tarih belirtilmemiş), Türkiye Tarihi, Cilt 4, İstanbul: Cem.
• Asal, T. (2003), Güneş Batmadı, İstanbul: Selis Kitaplar.
• Bingöl, Y. (2004), “Kimlik Tartışmaları Işığında Türk Dil Politikası”Ankara SBF Dergisi (59/1) Ocak-Mart 2004: 44-70.
• Çaha, Ö. (2003) “Muhafazakâr Demokrasi Liberal Demokrasinin Kardeşidir,” Zaman, 31 A- ğustos 2003
• Çakır R. ve Çalmuk, F. (2001), Recep Tayyip Erdoğan Bir Dönüşüm Öyküsü, İstanbul: Metis.
• Çetin, B. (2003), Türk Siyasetinde Bir Kasımpaşalı Tayyip Erdoğan, İstanbul: Gündem Yayın- ları.
• Gül, A. (2004) www.abdullahgul.gen.tr
• Demir, O. (2004), “Türkiye’deki Geri Kalmışlığa Farklı Bir Yaklaşım: Yüksek Kamusal Dışsal Maliyet-Düşük Ekonomik Performans”, www.iibf.cumhuriyet.edu.tr, (02.05.2004)
• Demir O. ve Üzücü A. (2004), “Türkiye’de Yaşanan Ara Rejimlerin Ekonomi Açısından De- ğerlendirilmesi”, www.econturk.org, (01.05.2004)
• Dursun, D. (2002), Siyaset Bilimi, İstanbul: Beta.
• Dursun, D., (Tarih belirtilmemiş) “Muhafazakarlık ve Türk Muhafazakarlığının Sorun Alanla- rı”, [Uluslararası Muhafazakarlık Ve Demokrasi Sempozyumu, Ak Parti] içinde: 177-197
• Duverger, M. (1986), Siyasal Rejimler, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Erdoğan, R. T. (2003), I. Olağan Kongre, Ankara: Ak Parti.
• Erdoğan R. T. (2004), “Muhafazakar Demokratlık ve Özgürlüğün Küreselleşmesi” www.dişişleri.gov.tr (03/05/2004)
• Erdoğan, M. (1997), Demokrasi Laiklik Resmi İdeoloji, İstanbul: Liberte.
• Erdoğan, M. (2004) “28 Şubat Nedir?”, www.liberte.com, (20.05.2004).
• Erkanlı, O. (1973) Anılar, Sorunlar, Sorumlular, İstanbul: Baha.
• Eroğul, C. (2003), Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, Ankara: İmge.
• Kaçmazoğlu, H B. (1998), Demokrat Parti Dönemi Toplumsal Tartışmaları, İstanbul: Birey.
• Kazan, Ş. ( 2000), Öncesi ve Sonrasıyla 28 Şubat (Yayın yeri ve yayınevi belirtilmemiş).
• Keyman, F. (2004), “28 Mart Yerel Seçimleri, Sağ ve Sol,” Zaman, 31 Mart 2004
• Kışlalı, A. T. (1999), Siyaset Bilimi, Ankara: İmge Kitabevi.
• Kösebalaban, H. (2004), “Kimlik ve Çıkarlar Arasında AKP Dış Politikası”, Anlayış, Aralık 2004: 30-34
• Mardin, Ş., (2000), “Türk Siyasasını Açıklayabilecek Bir Anahtar. Merkez-Çevre İlişkileri”, (Çev. Şeniz Gönen) [Nihal Kara İncioğlu, Ersin Kalaycıoğlu, Ali Y Sarıbay, Türkiye’de Poli- tik Değişim Ve Modernleşme, İstanbul: Alfa], içinde: 79-101
• Paçacı, İ. (2000), Anayasal Yönetimin Politiği, İzmit: Birlik Ofset.
• Taşkın, T. (2002), Adnan Menderes’’in Günlüğü, İstanbul: Şule.
• Türkkahraman, M. (2000), Türkiye’de Siyasal Sosyalleşme ve Siyasal Sembolizm, İstanbul: Birey.
• Uçarol, R. (1982), Siyasi Tarih, İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
• Yavi, E, (2003), İhtilalci Subaylar, İzmir:Yazıcı Yayınevi.
• Yılmaz, N. (2004), “İslamcılık, Akp, Siyaset”, [Ed. Tanıl Bora, Murat Gültekin, (2004), İs- lamcılık, İstanbul: İletişim,] içinde: 604-620
• Yücel, M S. (2001), Demokrat Parti, İstanbul: Ülke Kitapları.
• Zürcher, E. J. (2003a), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi , İstanbul: İletişim.
• Zürcher, E. J. (2003b), Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (Çev. Gül Çağalı Güven), İstanbul: