İnternet ve Toplumsal Dayanışma: “Plaza Eylem Platformu” ve “Metal İş Eylemleri” Örnekleri

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 29 - 56, 18.10.2019

Ozan Yıldırım

Öz

Bu
çalışmanın konusunu, enformasyon toplumunda ortaya çıkan toplumsal dayanışma
ile internet teknolojilerinin bağlantısı oluşturmaktadır. İnternet ve sosyal
medyanın gündelik yaşamda yoğun bir şekilde kullanılmasıyla birlikte kamusal
alan ve toplumsal dayanışma kavramları internet teknolojileriyle ilişkilendirilmeye
başlanmıştır. İnternet ve sosyal medyanın, kamusal alanı genişletme ve
toplumsal dayanışmayı sağlama potansiyeli bulunmaktadır.  Ancak sayısal eşitsizlik, dezenformasyon,
nefret söylemi ve dijital aktivizm gibi nedenlerden dolayı internet dolayımıyla
ortaya çıkan kamusal alan daralabilmekte ve toplumsal dayanışma zarar görebilmektedir.
Bu bağlamda, bu çalışmada Türkiye’den seçilen iki güncel örnek üzerinden
toplumsal dayanışma ve internet bağlantısının güçlü ve zayıf yönleri değerlendirilmiştir.
Plaza Eylem Platformu üzerinden
sürdürülen toplumsal dayanışmanın sosyal ağlarla olan etkileşiminin ne yönde
gerçekleştiği ile Türkiye’deki Metal İş
Eylemleri’nde internetin ve sosyal ağların kullanımının nasıl olduğunun
yorumlanması çalışmanın problemini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ise
internet ve toplumsal dayanışma konusunda eleştirel bir bakış açısıyla
değerlendirmelerde bulunmaktır. Çalışmada, doküman analizi yöntemi kullanılmış
ve irdelenen örnek olaylar ekseninde ilgili dokümanlar ayrıntılı bir şekilde
çözümlenerek yorumlanmıştır. Sonuç olarak, internet ve sosyal medyanın
toplumsal dayanışmayı tek başına sağladığı ve sürdürdüğü söylenemez. Sınıf
bilinci ile sosyal ve ekonomik bilinçten bağımsız şekilde sadece internet
ortamları üzerinden sürdürülen bir toplumsal dayanışmanın başarılı olması uzak
bir olasılıktır. İnternet ve sosyal medya, toplumsal dayanışmayı sağlayan bir
araç olarak değil, toplumsal dayanışma hareketlerinin duyurumunun yapıldığı bir
araç olarak görülmeli ve buna göre kullanılmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

İnternet, Sosyal Medya, Toplumsal Dayanışma

Kaynakça

• Arendt, H. (2003). İnsanlık Durumu. Bahadır Sina Şener (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydoğan, F. (2011). Küresel Medya. İstanbul: Beta Yayınları.
• Atabek, Ü. (2001). İletişim ve Teknoloji. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Babacan, M. E. (2014). “Sosyal Medya Sonrası Yeni Toplumsal Hareketler”. Birey ve Toplum Dergisi, 4 (7): 135-160.
• Babacan, M. E. (2016). “Yeni Medya Bağlamında Toplumsal Hareketler ve Yeni İnsanın Karakter Çözümlemesi”. Özgürleşmenin Yolları: Sınıf ve Kimlik Eksenli Toplumsal Hareketlerin Medyadaki Yansımaları. Erdal Dağtaş (der.) içinde. Ankara: Ütopya Yayınevi: 379-395.
• Castells, M. (2012). İsyan ve Umut Ağları, İnternet Çağında Toplumsal Hareketler. Ebru Kılıç (çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Çalışkan, Behlül (2009). “Enformasyonun Metalaşması Üzerine”. Marmara İletişim Dergisi, 15: 23-47.
• Dağsalgüler, A. ve Saka, E. (2007). “Yeni İletişim Teknolojileriyle Habermas’ın Kamusal Alanını Yeniden Düşünmek”. Medya Okumaları. Özgür Yılmazkol (edt.) içinde. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım:163-177.
• Dağtaş, E. (2014). Kamusal Alan ve Medya: Münevver Karabulut Cinayetinin Basındaki Yansımaları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Dağtaş, E. ve Yıldız, M. E. (2016). Grevler ve Sosyal Ağlar: Olanaklar ve Zorlukların “Metal Fırtına” Direnişi Üzerinden Değerlendirilmesi. Özgürleşmenin Yolları: Sınıf ve Kimlik Eksenli Toplumsal Hareketlerin Medyadaki Yansımaları Erdal Dağtaş (der.) içinde. Ankara: Ütopya Yayınevi: 86-123.
• Fuchs, C. (2016). Sosyal Medya. Eleştirel Bir Giriş. Diyar Saraçoğlu ve İlker Kalaycı (çev.). Ankara: NotaBene Yayınları.
• Habermas, J. (1997). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. Tanıl Bora ve Mithat Sancar (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Manovich, L. (2001). The Language of New Media. Massachusetts: MIT Press.
• Yarar, N. (2016). “Dijital Aktivizm ve Dijital Eylem Repertuvarı Tipolojisi”. Dijital, Kavramlar, Olanaklar, Deneyimler. Nilüfer Timisi (edt.) içinde. İstanbul: Kalkedon Yayınları: 215-251.
• İnternet KaynaklarıAydoğan, F. ve Kırık, A. M. (2012). “Alternatif Medya Olarak Yeni Medya”. http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/40999767/221_PDFsam_01_filiz_aydogan_medyavepopuyerkultur.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1491920615&Signature=c%2FuL5Sdp9xP%2FIy8K0X4CNTlCoiQ%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DALTERNATIF_MEDYA_OLARAK_YENI_MEDYA_Akden.pdf, (Erişim Tarihi: 14.01.2019).
• Çoban, B. (2008). “Yeni Toplumsal Hareketlerin Eleştirisi”. http://dspace.marmara.edu.tr/bitstream/handle/11424/3073/5000013306-5000022805-1-PB.pdf?sequence=1, (Erişim Tarihi: 30.02.2019).
• Göker, G. (2009). “İnternet’in Yeni Toplumsal Hareketlere Etkisi”. http://inet-tr.org.tr/inetconf14/kitap/goker_inet09.pdf, (Erişim Tarihi: 25.01.2019).
• Özçetin, B, Arslan, U. T. ve Binark, M. (2012). “Türkiye’de İnternet, Kamusallık ve Demokratik Kanaat Oluşumu”. http://dergipark.gov.tr/fe/issue/26037/274234, (Erişim Tarihi: 18.01.2019).
• Özgül, G. E. (2012). “Bir Görme Biçimi Olarak Yeni Medya: Kamusal Bir Alan İmkânının Araştırılması”. http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2012/10/26_Sayi_8_makale_gonul_eda_ozgul.pdf, (Erişim Tarihi: 14.01.2019).
• Tağ, K. Ş. (2015). “Toplumsal Hareketler ve Politik Oluşumlar Bağlamında Yeni Medya Aracılığıyla Politik Aktivizm”. http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?sid=02498c51-03bd-4ddd-97c0-7d9001ca219a%40sessionmgr4006&vid=1&hid=4103, (Erişim Tarihi: 03.02.2019).
• Topbaş, H. ve Doğan, A. (2016). “Toplumsalın Yeni Agorası Olarak Sosyal Medya: Eleştirel Yaklaşım”. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/234653, (Erişim Tarihi: 02.02.2019).
• Saka, E. (2012). “Siber Medya Sonrasında Kamusal Alan ve Gazetecilik Pratikleri”. http://dergipark.gov.tr/fe/issue/26037/274229, (Erişim Tarihi: 18.01.2019).
• Varol, A. (2010). “Bilgi Toplumunda Kamusal Alan”. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/100699, (Erişim Tarihi: 16.01.2019).
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24862, (Erişim Tarihi: 07.12.2018).
• http://www.insanhaber.com/guncel/gezi-surecinde-sosyal-medya-dezenformasyonlari-h5091.html, (Erişim Tarihi: 02.01.2019).
• https://eksisozluk.com/plaza-eylem-platformu--2220784, (Erişim Tarihi: 14.11.2018).
• https://istenatildim.org/, (Erişim Tarihi: 14.12.2018).
• https://plazaeylem.org/2014/04/16/plaza-calisanlari-turnikeler-ayirir-meydanlar-birlestirir-28-mart-2014-2/, (Erişim Tarihi: 15.02.2018).
• https://plazaeylem.org/pep-hakkinda/, (Erişim Tarihi: 15.12.2018).
• http://www.sivilsayfalar.org/2017/06/07/plaza-eylem-platformu-beyaz-yakalilarin-birbirleriyle-dayanisma-kosullarini-uretmeleri-gerekiyor/, (Erişim Tarihi: 15.12.2018).
• https://plazaeylem.org/plaza-postasi/, (Erişim Tarihi: 15.12.2018).
• https://plazaeylem.org/eylemetkinlik/, (Erişim Tarihi: 19.02.2018).
• http://www.soldefter.com/2011/10/04/beyaz-yakalilara-bipolar-duygu-durumu-bozuklugu-teshisi/, (Erişim Tarihi: 19.02.2018).
• http://ituasistandayanismasi.blogspot.com.tr/2012/11/plaza-eylem-platformu-direnis-cadrmz.html, (Erişim Tarihi: 20.02.2018).
• https://www.evrensel.net/haber/38709/itu-direnisi-hikayesi, (Erişim Tarihi: 20.12.2018).
• http://www.sozcu.com.tr/2017/ekonomi/kidem-tazminati-nedir-nasil-hesaplanir-1875675/, (Erişim Tarihi: 20.12.2018).
• https://plazaeylemplatformu.files.wordpress.com/2012/11/pepbanka.jpg, (Erişim Tarihi: 20.12.2018).
• http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/soma-maden-faciasinin-yildonumu-1227667/, (Erişim Tarihi: 24.12.2018).
• https://plazaeylem.org/eylemetkinlik/, (Erişim Tarihi: 28.12.2018).
• https://plazaeylem.org/eylemetkinlik/, (Erişim Tarihi: 21.12.2018).
• https://plazaeylemplatformu.files.wordpress.com/2012/11/emekhaftasiafis.jpg, (Erişim Tarihi: 21.12.2018).
• https://plazaeylem.org/2016/10/23/beyaz-yakalilarin-psikososyal-dayanisma-iliskileri-plaza-eylem-platformu-etkinlikleri/, (Erişim Tarihi: 21.12.2018).
• https://plazaeylem.org/eylemetkinlik/, (Erişim Tarihi: 06.01.2019).
• https://istenatildim.org/, (Erişim Tarihi: 06.01.2019).
• https://istenatildim.org/, (Erişim Tarihi: 08.01.2019).
• https://dunyadamekan.wordpress.com/bilgi/, (Erişim Tarihi: 08.01.2019).
• https://www.facebook.com/plazaeylem/, (Erişim Tarihi: 10.01.2019).
• https://www.facebook.com/metaliscileribirligi.mib/, (Erişim Tarihi: 10.01.2019).
• http://www.fortuneturkey.com/isci-sayisi-aciklandi-36826, (Erişim Tarihi: 10.01.2019).
• https://www.facebook.com/pg/metaliscileribirligi.mib/about/?ref=page_internal, (Erişim Tarihi: 12.01.2019).
• https://www.facebook.com/metaliscileribirligi.mib/photos/a.301731976611383.73904.301730729944841/488946074556638/?type=1&theater, (Erişim Tarihi: 15.01.2019).
• https://www.wikisosyalizm.org/Orak_ve_%C3%A7eki%C3%A7, (Erişim Tarihi: 15.01.2019).
• https://www.facebook.com/metaliscileribirligi.mib/, (Erişim Tarihi: 18.01.2019).
• http://www.soldefter.com/2015/06/19/patronlar-istedi-metal-iscileri-birligi-facebook-sayfasina-erisim-engellendi/, (Erişim Tarihi: 18.01.2019).
• https://twitter.com/metalmib, (Erişim Tarihi: 19.01.2019).
• https://twitter.com/metalmib, (Erişim Tarihi: 04.04.2018).