KAMU SPOTLARINDA SOSYAL PAZARLAMA VE İKNA: TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON KURUMU ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 34 - 55, 08.06.2021

Dilan Cıftcı Pelin Agocuk

Öz

Kamu spotları ve sosyal pazarlama konuları iletişim bilimlerinde farklı paradigmalar çerçevesinde ele alınmaktadır. Bununla birlikte ikna ve algının oluşması konusu da literatürde kamu spotları ile ilgili yapılan çalışmalarda güncelliğini korumaktadır. ortaya koyulan ikna yöntemleri özellikleri ile kamu spotları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu noktada, çalışmada ikna yöntemleri literatüründen elde edilen 4 (dört) boyut ele alınmıştır. Bu boyutlar; korku yöntemi, güven yöntemi, sosyal gerçeklik ve ünlü kullanımıdır. Bu bağlamda çalışmanın evrenini Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ve örneklemini ise resmi web sitesinde bulunan Ocak 2018- Aralık 2018 tarihleri arasında 1 (bir) yıllık paylaşımlarındaki 75 (yetmiş beş) adet kamu spotu oluşturmaktadır. Bu yolla, yapılan analizler ışığında ikna yöntemleri ve 5 (beş) boyut kamu spotlarında öne çıkan 12 (on iki) tema incelenmiştir. Çalışmada göze çarpan bulgulara göre, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun resmi web sitesinden yayınladığı 75 (yetmiş beş) tane kamu spotunda, korku yöntemi ve güven yöntemine başvurulurken, bu içeriklerde Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın diğer kurum ve kuruluşlara oranla daha sıklıkla öne çıktığı gözlemlenmekte ve buna bağlı olarak aile, çocuk ve güvenlik temaları gibi sosyal politikaların sıklıkla ünlü kullanımı ve güven yöntemi ile irdelendiği görülmektedir. Çanakkale Meydan Muharebesi’nin 100. yılı olması sebebiyle sosyal gerçeklik boyutunda, anma ve hatırlama temalarının ortaya çıktığını söylemek gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Spotu, ikna, ikna yöntemleri, sosyal pazarlama, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu

Kaynakça

• GÜMÜŞ, A. (2014). İkna ve Etkileme Yöntemleri. Lefkoşa: Söylem Yayınları.
• OSKAY, Ü. (1993). XIX. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri. İstanbul: Der Yayınları.
• SEKİ, Ö. (2017). İkna edici İletişim Açısından Korku Çekiciliği Kullanımı: Sağlık Bakanlığı Tarafından Yayınlanan Kamu Spotları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• GÜLEÇ, V. (2018). Sosyal Pazarlama Kampanyalarında Kamu Spotu Kullanımının İncelenmesi: Sigarayı Bırak-Hayatı Bırakma Kampanyası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• HABERMAS, J.(2004). Kamusal Alan. Kamusal Alan (iç.). Der. ve Çev. Meral Özbek. İstanbul: Hil Yayınları.
• ÇAKAR, C. (2017). İdeolojik Bir Alan Olarak Kamu Spotu ve İktidar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BİLGİÇ, B. (2016). Türkiye’de Kamu Spotu Oluşum Süreci ve Yayın Politikaları, İletişim Çalışmaları Dergisi Sayı 1 Yıl 2- 2016 (25-61) Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2019, https://dergipark.org.tr/download/article-file/740541
• AYTEKİN, H. (2016), Görsel-İşitsel Medyada Sağlık-Güvenlik Halleri: Tartışılması Gereken Bir Alan Olarak Kamu Spotu, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Temmuz 2016 Cilt: 9 Sayı: 3, s. 249-275. Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2019, https://dergipark.org.tr/download/article-file/226314#page=250
• Türk Dil Kurumu (TDK) Türkçe Sözlük (Erişim tarihi: 4 Ağustos, 2019, http://sozluk.gov.tr/). Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)
• RTÜK. (2012). 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun ve Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Ankara. Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2019, https://www.rtuk.gov.tr/spot-filmler/3717/3985/kamu-spotlari-yonergesi.html
• TRT. (2018) 2018 Tarihinde Yayınlanan Kamu Spotları, Erişim Tarihi: Aralık 2018, http://www.trt.net.tr/anasayfa/anasayfa.aspx