KONYA TREN GARI YERLEŞKESİ TARİHİ LOKOMOTİF DEPOSU İÇİN BİR YENİDEN KULLANIM ÖNERİSİ

Yıl 2019, Sayı: 2, 67 - 86, 27.12.2019

Mehmet Uysal Zehra Rumeysa Ersöz İzzet Alim Fazla

Öz

Endüstri
devriminin büyük getirilerinden biri olan demiryolları hem ekonomik hem sosyal
hem de politik alanlarda insanlık tarihinde yadsınamaz etkileri olan teknik
sistemlerdir. Gelişen teknolojiyle birlikte elektrikli ve dizel lokomotifler
üretilmiş ve buharlı lokomotiflerin kullanımı önemli ölçüde azalmıştır.
Günümüzde ise hızlı trenlerin kullanımı giderek artmaktadır, dolayısıyla
demiryollarındaki mimari gereksinimlerin yanında tesis ve donanım ihtiyaçları
da değişmektedir. Kullanım dışı kalan ve atıl duruma düşen tarihi demiryolları,
endüstriyel miras kapsamında ele alınmalı ve korunmalıdır. Tarihi
demiryollarında ise lokomotif depoları buharlı lokomotif dönemine ait en önemli
yapılardan biridir. Bu çalışmada, Konya Tren Garı Yerleşkesi tarihi lokomotif deposu
için bir mekânsal organizasyon, mekân niteliği ve
niceliği, üç boyut biçimlenişi bağlamında kültür, sanat ve sergileme
işlevlerini barındıracak bir kullanım önerisi sunulmuştur. Önerilen bu kullanım
biçimi Konya kentinin ihtiyaçları olarak belirlenmiş ve kent hafızasında
sürekliliğe ve sürdürebilirliğe vurgu yapması önemsenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Yeniden Kullanım, Tren Garı, Lokomotif Deposu, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2013). 2013’ün Tartışmalı Yeniden Kullanım ve İhyaları. TMMOB Mimarlık Dergisi, (374), 49-53.
• Erdinç, S. (2002). Endüstri Arkeolojisi Kapsamında İstanbul’daki 19. yy Endüstri Yapılarında İşlev Dönüşümüne Bağlı Mimari Mekan Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Erdoğan, H. A. (2005). Konya tren istasyonu ve yakın çevresinin gelişimi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• ICOMOS. (1964). Venedik Tüzüğü, URL: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf adresinden 2 Kasım 2019 tarihinde alınmıştır.
• Kılıç, E. & Dinç Kalaycı, P. (2019). Uluslararası Öneri ve İlkelere Göre Yeniden İşlevlendirilmiş Bir Endüstri Mirası Yapısı: İstanbul Kadir Has Üniversitesi, Mekânlar, Kullanımlar ve Tarihselliğin Yaşanması Üzerine Gözlemsel Bir Çalışma.
• Köksal, G. (2012). Endüstri mirasını koruma ve yeniden kullanım yaklaşımı, Güney Mimarlık Dergisi, 8, 18-23.
• Kuban, D. (1962). Restorasyon Kriterleri ve Carta "Del Restauro. Vakıflar Dergisi, 5, 149- 151.
• Mutlu, N.E., (2018). Bir Devrim, İki Zıtlık: Tarihten Günümüze Endüstri Arkeolojisi. Arredamento Dergisi, (326), 51-54
• Özyüksel, M. 1998. Anadolu ve Bağdat Demiryolu, Arba Yayınevi, İstanbul.
• Saner, M. (2012). Endüstri Mirası: Kavramlar, Kurumlar ve Türkiye’deki Yaklaşımlar. Planlama Dergisi, 1-2, 53-65.
• Sezer, S. (2013). Endüstri Yapılarının Yeniden İşlevlendirilme Sürecinde Aydınlatma Tasarımı: Ankara Cer Modern Örneği(Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Taner, S. (2013). İstanbul Endüstri Yapılarının “loft” Kavramı Çerçevesinde Yeniden İşlevlendirilmesi (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Tunçer, M. (2007). Dünden Bugüne Kültürel Miras ve Koruma. Gazi Kitabevi: Ankara, 3-6.
• Yaldız, E., Büyükşahin Sıramkaya, S., Aydın, D. (2017). Anadolu Kent Kimliğinin Oluşumunda İstasyon Caddeleri: Konya Örneği. LIVENARCH-V. Konferans. Bildiri. Trabzon.
• Yazar, E. N., & Binan, C. S. (2019). Haydarpaşa İstasyonu Dairesel Planlı Lokomotif Deposu'nun Koruma Olasılıkları. Megaron, 14(2).
• Yıldız, A. (2009). Tarihi Tren İstasyonu Yapılarının Yeniden Kullanımları Çerçevesinde Kırklareli İstasyonu Lokomotif Deposu İçin Bir Koruma Önerisi. Trakya Univ J Sci, 10(1), 27-36.
• Yılmaz, A. N. (2014). Orsay: Gardan Müzeye, Siyasetten Sanata. ASOS Journal, 495-510.
• Yiğit Akı, H. (2011). Endüstri Yapılarının Esneklik Bağlamında Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• URL-1 https://www.musee-orsay.fr/en/collections/history-of-the-museum/home.html, 3 Kasım 2019’da erişildi.
• URL-2 http://www.destination360.com/europe/france/paris/musee-d-orsay, 3 Kasım 2019’da erişildi.
• URL-3 https://archnet.org/sites/7130/media_contents/85902, 3 Kasım 2019’da erişildi.
• URL-4 https://www.trover.com/d/194W9-mus%C3%A9e-dorsay-paris-france, 11 Kasım 2019’da erişildi.