Zoomorfik Seramikler ve Çağdaş Seramik Sanatından Seçilmiş Örnekler

Yıl 2022, Sayı: 5, 15 - 38, 28.12.2022

Burak Yıldırım

https://doi.org/10.51118/konsan.2022.15

Öz

Seramik sanatı tarihinde ve günümüz çağdaş seramik sanatında insan biçimli seramikler kadar hayvan biçimli seramiklere de çok sık rastlanır. Ancak her insan biçimli seramiği “antropomorfik seramik” olarak nitelendiremeyeceğimiz gibi her hayvan biçimli seramiği de “zoomorfik seramik” olarak nitelendiremeyiz. Zoomorfik seramiği diğer hayvan figürlü ya da hayvan figürü içeren seramiklerden ayıran temel fark şudur; zoomorfik seramik: Form ve/veya desen çerçevesi açısından hayvan biçimi olarak ortaya konmuş ve aynı zamanda kullanım olanağına sahip seramiktir. Örneğin salt bir at heykeli zoomorfik seramik tanımlamasına girmezken, at kafası şeklindeki bir sürahi zoomorfik seramik tanımlaması dâhilindedir. Salt köpek biçimli ve başka bir kullanım özelliği olmayan bir seramik; zoomorfik seramik tanımlamasına girmezken, köpek biçimli bir kürdanlık farklı bir temel kullanım alanı daha olduğu için zoomorfik seramik tanımlamasına girmektedir. Bunun yanı sıra tanrılara ve insanlara hayvansı özellikler atfeden (örneğin yarı insan yarı hayvan şeklindeki) seramiklerde zoomorfik seramik tanımlamasına dâhildir. Bu araştırmada; zoomorfik seramik tanımlamasının belirli kaynaklardaki bilgilere göre incelemesi yapılmış, zoomorfik seramiklerin geçmişten günümüze tarihsel süreç içerisindeki bazı önemli görülen örnekleri aktarılmıştır. Devamında ise dünyanın farklı bölgelerinde üretimler yapan günümüz çağdaş seramik sanatçılarından seçimler yapılmış ve içlerinden konunun açıklayıcı olması noktasında önemli görülen örnek zoomorfik seramik çalışmalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Seramikler, Zoomorfizm, Zoomorfik Seramikler, Çağdaş Zoomorfik Seramikler, Hayvan Figürlü Seramik Kullanım Eşyaları

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Selected Examples from Zoomorphic Ceramics and Contemporary Ceramic Art

Öz

In the history of ceramic art and today's contemporary ceramic art, animal-shaped ceramics are as common as human-shaped ceramics. However, we cannot characterize all human-shaped ceramics as “anthropomorphic ceramics”, and we cannot qualify all animal-shaped ceramics as “zoomorphic ceramics”. The main difference that distinguishes zoomorphic ceramics from other animal figures or ceramics containing animal figures is as follows; Zoomorphic pottery: It is a ceramic that has been revealed as an animal form in terms of form and/or pattern frame and has the possibility of use at the same time. For example, a pure horse sculpture is not included in the definition of zoomorphic ceramics, while a jug in the shape of a horse head is within the definition of zoomorphic ceramics. A purely dog-shaped ceramic with no other use; While it is not included in the definition of zoomorphic ceramic, a dog-shaped toothpick is included in the definition of zoomorphic ceramics because it has a different basic usage area. In addition, ceramics that attribute animalistic features to gods and humans (for example, in the form of half-human, half-animal) are included in the definition of zoomorphic ceramics. In this study; The definition of zoomorphic ceramics has been examined according to the information in certain sources, and some important examples of zoomorphic ceramics from the past to the present in the historical process have been conveyed. Afterwards, selections were made from contemporary contemporary ceramic artists who produce in different parts of the world, and sample zoomorphic ceramic works, which are considered important in terms of being explanatory, are included.

Anahtar Kelimeler

Contemporary Ceramics, Zoomorphism, Zoomorphic Ceramics, Contemporary Zoomorphic Ceramics, Animal Figured Ceramics Usage Ware

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Altun, Ara (2007). Türkiye’de Müzecilik 100 Müze 1000 Eser (Katalog), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2.Cilt, İstanbul.
• Bozdemir, O. (2015). Boynuzlu Hayvan Figürlerinin Seramik Formlarda Yorumu, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Canbolat, A. (2011). Seramik Şekillendirme Yöntemlerinde Tornanın Kullanımı ve Seramik Tornalar, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
• Coşar, M., Yücel Coşar, M. (2021). Çanakkale Seramiklerinde Hayvan Figürleri, Mecmua Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 206-220
• Er, A.C. (2011). Seramikte İşlevsel Simge Biçimlerin Araştırılması ve Plastik Biçim Olarak Çömlekçi Çarkında Üretilmesi, Sanatta Yeterlik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Erman, D. O., (2009). Seramik Sanatında Kuş Figürü Üzerine Kişisel Uygulamalar, Sanatta Yeterlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eser, A. (2021). Biyomorfik Yapıların Algısal Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Eş, A. (2015). 1960’lardan Günümüze Sanatta Hayvan İmgesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Keten, H. (2016). Modern Sanatın Nesnesi Olarak ‘Hayvan’, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 285-300
• Sümer, G., (2007). Anadolu’da Neolitik Dönemde Tanrı ve Tanrıça, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yeler Minsolmaz, G. (2012). Mimarlıkta Biyomorfizm, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Zeytün Uç, B.(2014). Mimari Tasarımda Biyomorfik Yaklaşımlar, Yüksek Lisans Tezi, Yakındoğu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• URL 1: https://mymodernmet.com/clay-opera-handmade-ceramics/ (Erişim Tarihi: 17.07.2022)
• URL 2: https://www.eleonorbostrom.se/ (Erişim Tarihi: 07.05.2022)
• URL 3: www.hautesterrestourisme.fr (Erişim Tarihi: 07.05.2022)
• URL 4: https://www.gillianmcmillan.com/ (Erişim Tarihi: 24.04.2022)
• URL 5: https://tworeddogs.com/vendor/christy-crews-dunn/ (Erişim Tarihi: 24.04.2022)
• URL 6: http://sarkahanzalkova.cz/curriculum-vitae (Erişim Tarihi: 24.04.2022)
• URL 7: http://www.annettecorcoran.com/ (Erişim Tarihi: 17.07.2022)
• URL 8: https://www.nancyadams.net/ (Erişim Tarihi: 24.09.2022)
• URL 9: https://www.sherriegallerie.com/joe-bova (Erişim Tarihi: 12.07.2020)
• URL 10: https://www.hannahturner.co.uk/ (Erişim Tarihi: 24.09.2022)
• URL 11: http://bostonvoyager.com/interview/art-life-jill-burns/ (Erişim Tarihi: 24.09.2022)
• URL 12: https://rogercockramceramics.co.uk/ (Erişim Tarihi: 25.09.2022)
• URL 13: https://www.nanhamilton.com/ (Erişim Tarihi: 13.08.2020)
• URL 14: https://www.pinterest.com/artcollector/ceramic-sculptures-by-mitchell-grafton/ (Erişim Tarihi: 21.03.2021)
• URL 15: https://www.averypalmerart.com/ (Erişim Tarihi: 30.04.2020)
• URL 16: https://www.crystalmorey.com/ (Erişim Tarihi: 22. 09. 2020)