2024 Okul Öncesi Eğitim Programında STEM: Program Hazır, Okullar ve Öğretmenler Hazır Mı?

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 32, 312 - 333, 24.06.2025

Muhammed Fatih Küçükkara , Umay Hazar Deniz

https://doi.org/10.38155/ksbd.1612282

Öz

Bu araştırmada, güncellenen Okul Öncesi Eğitim Programının STEM yaklaşımına yönelik özelliklerinin ve bu konuda öğretmen görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bir nitel araştırma deseni olan araçsal durum çalışması olarak yürütülen bu çalışmada veriler, doküman ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Bu araştırmadaki doküman 2024 Okul Öncesi Eğitim Programı’dır. Katılımcılar ise Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet anaokullarında görev yapan 7 okul öncesi öğretmenidir. Doküman analizinde STEM bileşenlerinin programda yer alma durumu incelenirken alanyazından bir çerçeve rehber alınmıştır. Elde edilen bulgular, programın STEM’in temel bileşenlerine çoğunlukla yer verdiğini ortaya koymaktadır. Programda çocukların gözlem yapma, soru sorma, veri toplama ve analitik düşünme gibi bilimsel düşünme becerilerini destekleyen kazanım ve etkinlikler bulunmaktadır. Ayrıca matematiksel muhakeme ve problem çözme süreçlerine yönelik kazanımlara da yer verildiği belirlenmiştir. Ancak, mühendislik ve mühendislik tasarım süreçleri gibi noktalar daha sınırlıdır. Öğretmenlerden elde edilen bulgular incelendiğinde ise materyal ve öğretmen eğitimi eksikliği, fiziksel koşulların yetersizliği gibi nedenlerin STEM uygulamalarını sınırladığı görülmektedir. Ayrıca öğretmenlerin eğitim ve rehberlik desteğine, okullara gerekli materyallerin sağlanmasına ve aile katılımının artırılmasına yönelik beklentileri olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, okul öncesi eğitimde STEM uygulamalarının iyileştirilmesinin ve öğretmenlere daha kapsamlı destek sağlanmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi programı , STEM , Eksiklik , Öğretmenler

2024 Okul Öncesi Eğitim Programında STEM: Program Hazır, Okullar ve Öğretmenler Hazır Mı?

Öz

This study aims to examine the features of the updated preschool education curriculum related to the STEM approach and to explore teachers' views on this subject. This study, conducted as an instrumental case study with a qualitative research design, collected data through documents and semi-structured interview forms. The document analyzed in this research is the 2024 Preschool Education Curriculum. The participants are seven preschool teachers working in public kindergartens affiliated with the Ministry of National Education. In the document analysis, a framework guide from the literature was used to examine the inclusion of STEM components in the curriculum. The findings reveal that the curriculum mostly incorporates the fundamental components of STEM. The curriculum includes achievements and activities that support scientific thinking skills such as observation, questioning, data collection, and analytical thinking. Additionally, the curriculum clearly outlines achievements related to mathematical reasoning and problem-solving processes. However, aspects such as engineering and engineering design processes are more limited. The findings obtained from teachers indicates that limitations in STEM implementations are attributed to factors such as insufficient resources, inadequate teacher training, and suboptimal physical conditions. Furthermore, it was observed that teachers have expectations for training and guidance support, providing necessary materials to schools, and increasing parental involvement. These findings underscore the necessity of enhancing STEM practices in early childhood education and providing more comprehensive support for teachers.

Anahtar Kelimeler

Preschool education curriculum , STEM , Insufficiency , Teachers

Kaynakça

• Abanoz, T. (2019). STEM yaklaşımına uygun fen etkinliklerinin okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
• Adesuyi Fasuyi, O. (2023). Preschool STEM education: Perspectives on the education-practice gap and professional development (Yayımlanmamış doktora tezi) San Francisco State University. ScholarWorks. https://scholarworks.calstate.edu/downloads/jm214x29c
• Akgündüz, D. ve Akpınar, B. C. (2018). Okul öncesi eğitiminde fen eğitimi temelinde gerçekleştirilen STEM uygulamalarının öğrenci, öğretmen ve veli açısından değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim, 32(1), 1-26.
• Ata Aktürk, A. (2019). Development of a stem based engineering design curriculum for parental involvement in early chıldhood education (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Ata Aktürk, A., Demircan, H. Ö., Şenyurt, E., & Çetin, M. (2017). Turkish early childhood education curriculum from the perspective of STEM education: A document analysis. Journal of Turkish Science Education, 14(4), 16-34.
• Aydın, T. (2019). STEM uygulamalarının okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ve bilişsel alan gelişimlerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi.
• Başaran, M. (2018). Okul öncesi eğitimde STEM yaklaşımının uygulanabilirliği (eylem araştırması). (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Bradley, H. (2022). Supporting early childhood STEM education during the pandemic (and afterwards): Examining parents’ and early childhood educators’ perceptions of digital resources (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). University of Ottawa. uOttawa Theses. http://hdl.handle.net/10393/43565
• Brenneman, K., Lange, A., & Nayfeld, I. (2019). Integrating STEM into preschool education; Designing a professional development model in diverse settings. Early Childhood Educational Journal, 47, 15–28. https://doi.org/10.1007/s10643-018-0912-z
• Briseno, L. M. (2015). Science technology engineering and math (STEM) education must begin in early childhood education: A systematic analysis of washington state guidelines used to gauge the development and learning of young learners (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). University of Washington. ResearchWorks Archive. http://hdl.handle.net/1773/33769
• Bybee, R. W. (2013). The Case for STEM Education: Challenges and Opportunities. Arlington, VA: NSTA Press.
• Campbell, C., Speldewinde, C., Howitt, C., & MacDonald, A. (2018). STEM practice in the early years. Creative Education, 9(1), 11–25. https://doi.org/10.4236/ce.2018.91002.
• Cunningham, C. M., & Carlsen, W. S. (2014). Teaching engineering practices. Journal of science teacher education, 25(2), 197-210. Doi 10.1007/s10972-014-9380-5
• Çetin, M. ve Demircan H.Ö. (2020). Erken çocukluk döneminde STEM eğitimi anlayışı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 102-117. DOI: 10.17679/inuefd.437445
• Deniz, U. H. ve Küçükkara, M. F. (2022). Erken çocukluk eğitiminde STEM yaklaşımının etkileri üzerine yapılan araştırmaların incelenmesi [Öz]. Proceedings of IXth Internatıonal Eurasıan Educatıonal Research Congress (s. 1645- 1646). Anı Yayıncılık. https://www.ejercongress.org/wp-content/uploads/2022/09/BILDIRI-OZETLERI-26.08.2022.pdf
• Greenfield, D., Jirout, J., Dominguez, X., Greenberg, A., Maier, M., & Fuccillo, J. (2009). Science in the preschool classroom: A programmatic research agenda to improve science readiness. Early Education & Development, 20(2), 238–264. https://doi.org/10.1080/10409280802595441
• Gonzalez, H. B. & Kuenzi, J. J. (2012). Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education: A primer. (Report No. R42642). Congressional Research Service. https://fas.org/sgp/crs/misc/R42642.pdf
• Kardeş, S. (2020). Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri ve STEAM eğitimi bağlamında incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(2), 109-119. doi: 10.17244/eku.703361
• Lovatt, D. (2020). Developing, fostering, and enriching young children’s STEM related working theories: Mediating influences and models (Yayımlanmamış doktora tezi). University of Auckland. ResearchSpace. https://hdl.handle.net/2292/54042
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2016). STEM eğitimi raporu. https://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Okul öncesi eğitimi programı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195712275243-okuloncesi_egitimprogrami.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Okul öncesi eğitimi programı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/guncellenenokuloncesiegitimprogrami.pdf
• Moomaw, S. ve Davis, J. A. (2010). STEM comes to preschool. Young children, 65(5), 12-18.
• National Research Council (NRC), (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. National Academies Press
• O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. Sage Publications.
• Oblak, C. (2022). Exploring STEM with a focus on engineering and creativity in an early childhood setting (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Curtin University Espace. http://hdl.handle.net/20.500.11937/92343
• Öcal, S. (2018). Okul öncesi eğitime devam eden 60-66 ay çocuklarına yönelik geliştirilen STEM programının çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisini incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Park, M. H., Dimitrov, D. M., Patterson, L. G., & Park, D. Y. (2017). Early childhood teachers’ beliefs about readiness for teaching science, technology, engineering, and mathematics. Journal of Early Childhood Research, 15(3), 275-291. doi:10.1177/1476718X15614040
• Polat, Ö. ve Bardak, M. (2019). Türkiye’de erken çocukluk döneminde STEM yaklaşımı. International Journal of Social Science Research, 8(2), 18-41.
• Posos Devrani, A. E. (2021). Gençler için 21. yüzyıl becerileri ve dijitalleşen dünyanın gereklilikleri: yeni okuryazarlıklar. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(24), 5-24.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Shernoff, D. J., Sinha, S., Bressler, D. M., & Ginsburg, L. (2017). Assessing teacher education and professional development needs for the implementation of integrated STEM curricula. Journal of Educational Research, 110(3), 227-238.
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Sage Publications.
• Uyanık Balat, G. ve Günşen, G. (2017). Okul öncesi dönemde STEM yaklaşımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(42), 337-348.
• Ünal, M., & Aksüt, P. (2021). 4-6 yaş çocuklarına etkinlik temelli STEM eğitiminin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 5(1), 109–134. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202151290
• Üret, A. (2019). STEM eğitiminin anaokuluna devam eden 5 yaş çocuklarının yaratıcılık düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Worth, K. (2020). Science in early learning environments. In L. E. Cohen & S. Waite-Stupiansky (Eds.), STEM in early childhood education: How science, technology, engineering, and mathematics strengthen learning (pp. 3-21). Routledge.
• Yaşar Ekici, F., Bardak, M. ve Yousef Zadeh, M. (2018). Erken çocukluk döneminde STEM. K. A. Kırkıç ve E. Aydın (Ed.) Merhaba STEM Yenilikçi Bir Öğretim Yaklaşımı içinde, s. 51-78. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2018). Case Study Research and Applications: Design and Methods. Sage Publications.