Değerler Felsefesi Açısından İrade ve Bileşenleri (Özgür Bir İrademiz Var mı?)

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 9, - , 01.09.2013

Yener Özen

Öz

İnsan davranışlarının biyolojik, fizyolojik, sosyal ve kültürel temelleri vardır. Bireye canlı organizma, insan ve kültürlenmiş bir kişi olarak bakıldığında sözlük kapsamında insan, toplum hâlinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma yeteneği olan, evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendirebilen canlı olarak tanımlanabilir...

Anahtar Kelimeler

-

Değerler Felsefesi Açısından İrade ve Bileşenleri (Özgür Bir İrademiz Var mı?)

Öz

İnsanın, iradesi sorunu hakkındaki araştırma tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir denilebilir,
insan, dış etkilerin örneğin sosyal çevrenin, yıldızların, doğaüstü kuvvetlerin, geleceğini belirtmek
konusunda etkili olup olmadığını çok eskiden beri kendi kendine sormuştur. Doğal olarak böyle bir
soru, insanın kendi kaderini belirleme konusunda serbest olup olmadığı sorusunu da hatıra getirmiştir.
Bu soruya verilecek cevabın ne olacağı konusunda, filozoflar, teologlar, psikologlar farklı görüşler
savunmuşlardır. Bu konuda geniş ve derin fikir ayrılıklarının bulunmasını bir bakıma olağan saymak
gerekir. Çünkü insan iradesinin kendi elinde olup olmadığı sorusuna verilecek cevap insanın kendi
orijini, doğası hakkındaki kanaatine göre değiştiği gibi, insanın Tanrı, dış dünya ve doğa hakkındaki
fikrine göre de değişik bir özellik kazanır. Bu çalışmada, iradenin kavramlaştırılması, bileşenlerinin
betimlenmesi ve değerlerin oluşumunda ki konumu tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İrade, Seçme, Karar verme, Eylem

Kaynakça

• Arslan, E. (2008). Bağlanma Stilleri Açısından Ergenlerde Erikson’un Psikososyal Gelişim Dönemleri ve Ego Kimlik
• Süreçlerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Doktora Tezi, Konya. Başgil, A. F. (2009). Gençlerle Başbaşa. İstanbul: Yağmur.
• Birkök, M. C. (1998). Sosyolojik Düşünme ve Metodojisi. İstanbul.
• Cüceloğlu, D. (1997). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi.
• Çuhadar, C. (2007).Hürriyet Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:12, Sayı:2.
• Dökmen, Ü. (2006). Varolmak Gelişmek Uzlaşmak. İzmir: Sistem.
• Eroğlu, E. (2008). Çalkantı ve Dalga. İstanbul: Timaş.
• Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve sonrası, İstanbul: Remzi.
• Güriz, A. (1967). İrade Hürriyeti. Ankara Üniversitesi H. F. D., C:24, S:1, s.635-673.
• May, R. (2009).Aşk ve İrade. (Çeviren, Yuhit Namer), İstanbul: Okyan us.
• Morgan, G. (2009). Psikolojiye Giriş. Konya.
• Oktaylar H. C. (2006). Eğitim Bilimleri Kitabı. Ankara: Yargı yayınevi.
• Ören, K. (2006). İrade Gücü. İstanbul: Alternatif Düşünce.
• Özen, Y. (2011). İrade ve İrade Eğitimi. İstanbul: DER Yayınları (Baskıda).
• Özer, M ve Karabulut, Ö. (1998). Türk Geriatri Dergisi, cilt:6 sayı:2
• Rank, O. (2001). Doğum Travması. (Çev.YÜCESOY Sabir), Metis.
• Schopenhauer, A. (2005). İsteme ve Tasarım Olarak Dünya. İstanbul: (Çev, Levent Övşar)
• Schopenhauer, A. (1962). İrade Felsefesi. (Derleyen, Sadi Irmak) İstanbul.
• Yalom, I. (2001). Varoluşçu Psikoterapi. (çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit), İstanbul: Kabalcı.
• İnternet Kaynakçaları http://gelisimportali.net/index.php?option=com_content&task=view&id=244&Itemid=4 Alışkanlık http://www.utkuduyar.com/projeleri/sunulari/Etkili_Insanin_7_Aliskanligi. http://www.aof.anadolu.edu.tr/kitap/EHSM/1024/unite04.pdf http://tip.sdu.edu.tr/akademikyapi/dersnotlar/Dahili_Tip_Cocuk_Psikiyatrisi/Donem_I_Tip_Fakultesi_Tibbi_Psikoloji_Ders_
• Notlari/DUYUM_VE_ALGI.pdf http://www.genbilim.com/content/view/1500/38/ http://www.nuveforum.net/65-felsefe/14931-pozitif-beyin-dusunce-gucu/ http://www.historicalsense.com/Archive/Fener50.htm http://www.genetikbilimi.com/gen/beyinenerjimizi.htm http://www.genelsaglik.tk/tag/duygudurum-bozukluklari-pdf/ http://tip.sdu.edu.tr/akademikyapi/dersnotlar/Dahili_Tip_Cocuk_Psikiyatrisi/Donem_I_Tip_Fakultesi_Tibbi_Psikoloji_Ders_