Günlük Türünün Türkçe Öğretiminde Kullanım Olanakları Üzerine Bir Değerlendirme: Zlata’nın Günlüğü Örneği

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 16, 413 - 423, 13.10.2017

Hakan İskender

Öz

Günlük, çocuk
edebiyatında kendisine fazla yer bulmamış ve Türkçe öğretim sürecinde yeterince
yararlanılmamış bir türdür. Bununla birlikte günlüklerden çeşitli etkinlikler
aracılığıyla başta yazma öğrenme alanı olmak üzere farklı dil ve düşünme
becerilerinin geliştirilmesinde faydalanılabilir. Günlükler, soyut düşünme
becerisinin giderek geliştiği ortaokul yıllarında öğrencilerin daha analitik ve
eleştirel düşünceler geliştirmesine yardımcı olabilir. Temel olarak günlük türünün
Türkçe öğretimindeki kullanım olanaklarını ele alan bu çalışmanın ilk bölümünde
günlük türünün kavramsal mahiyeti ile kurmaca olan ve kurmaca olmayan
günlüklerin çocuk edebiyatı içindeki konumundan bahsedilmiştir. Daha sonra
Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda günlük türünün yerine değinilmiştir. Günlüklerin
Türkçe öğretiminde daha yaygın şekilde kullanılmasının sağlayacağı faydalar ve
çocuk okura uygun günlüklerde bulunması gereken niteliklerden söz edilmiştir. Ardından
çocuk edebiyatından bir günlük örneği olarak Zlata’nın Günlüğü adlı eser üzerine kısa bir inceleme
gerçekleştirilmiştir. Eserin, Türkçe öğretiminde kullanımı üzerine bir
değerlendirme yapılmıştır. Son olarak ise günlük türünden Türkçe öğretiminde
farklı dil ve düşünme becerilerinin geliştirilmesi amacıyla nasıl
faydalanılabileceğine dair çeşitli etkinlik önerileri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

, Türkçe öğretimi, çocuk edebiyatı, Zlata’nın Günlüğü

An Evaluation of the Usage Possibilities of the Diary Genre in Teaching Turkish Language: The Case of Zlata’s Diary

Öz

Diary is a genre
that has not been able to find much space in children's literature and have
been underutilized in the process of Turkish language teaching. However,
diaries can be used to develop different language and thinking skills,
particularly writing skills, through several activities. Diaries can help
students to develop a more analytical and critical thinking during secondary
school years when abstract thinking skills are gradually shaped. The study
first deals with the conceptual nature of the diary genre and the position of
fictional and non-fictional diaries in children's literature and discusses the
position of diary in Turkish Language Curriculum. It also focuses on possible
benefits provided by the use of dairy in Turkish language teaching and the
characteristics that need to be included in diaries and are suitable for child
readers. It later carries out a brief review on the work Zlata’s Diary that is a diary example of children's literature. It
also evaluates the usage possibilities of this work in Turkish language teaching.
The study finally offers a variety of activities regarding how to utilize the
diary genre in Turkish language teaching in order to develop different language
and thinking skills. 

Anahtar Kelimeler

Diary, Turkish language teaching, children’s literature, Zlata’s Diary

Kaynakça

• Arıcı, A. F. (2016). Çocuk edebiyatı ve kültürü. Ankara: Pegem Akademi.
• Babur, A. (2010). Bolu Gazipaşa İlköğretim Okulu 5. sınıf bilişim teknolojileri dersinde ağ günlüğü ortamında “Yayıncılığa Başlıyorum” ünitesinin işlenmesinin eleştirel düşünmeye, kalıcılığa ve akademik başarıya etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ball, B., Buckton, C. ve Bennett, L. (2000). Models for writing teacher’s book. Oxford: Ginn.
• Baş, B. (2015). Türkçe öğretimi açısından çocuk edebiyatı (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Filipovic, Z. (2012). Zlata’nın günlüğü. İstanbul: Artemis.
• Hodson, P. ve Jones, D. (2012). Teaching children to write. London and New York: Routledge.
• Hoffner, H. (2010). Literacy lessons, K-8: connecting activities to standarts and students to communities. California: Corwin.
• Kalyoncu, N. ve Dağlı, S. B. (2007). Çocuklar için yaratıcı yazı atölyesi çalışmaları ilk konumuz günlükler. (ed.) S.
• Sever, 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, ss. 671-676. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Kana, F., Özbaşı, D. ve Ünlü, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin yazma eğilimlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 12 (2), 909-931.
• Karataş, T. (2011). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü. İstanbul: Sütun Yayınları.
• Kocaoğlu, A. ve Keleş, E. (2015). Beyin temelli öğrenmeye dayalı ağ günlüğü sitesinin öğrencilerin akademik başarıları üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 4 (3), 1-12.
• Kuiper, K. (2012). Prose literary terms and concepts. New York: Britannica Educational Publishing.
• Mercan Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi öğretim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 72-83.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2015). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Devlet Kitapları. Phenix, J. (2002). The reading teacher’s handbook. Ontario: Pembroke.
• Rickard, R. L. (2014). Wimps, dorks and reluctant readers: redefining literacy in multimodal middle grade diary books. Master's Theses and Doctoral Dissertations, Paper 569, Eastern Michigan University.
• Özbay, M. ve Zorbaz, K. Z. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazma tutukluğu düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (1), 47-72.
• URL-1. (2016). http://www.radikal.com.tr/turkiye/oyku-eken-kitap-bicer-739169/.