Olumlu Öğrenme Ortamı Oluşturmada Öğretmenlerin Sosyal ve Duygusal Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 20, 29 - 44, 17.06.2019

Emre Sönmez Elçin Ayaz

Öz

Bu çalışmanın
amacı, ilköğretim kurumu öğretmenlerinin olumlu öğrenme ortamları oluşturmada
onların sosyal ve duygusal becerilerinin rolü hakkında görüşlerini
incelemektir. Bu araştırma, nitel araştırmaya dayalı temel nitel araştırma
deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu maksimum çeşitlilik
örnekleme yöntemine göre seçilen 24 ilkokul ve ortaokul öğretmeni
oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacılar
tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.
Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından ayrı ayrı deşifre edilmiş ve
içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları
incelendiğinde, öğretmenlerin olumlu öğrenme ortamı oluşturmada ve öğrencilerin
sosyal ve duygusal gelişimine katkıda bulunmada; sosyal ve duygusal becerilerin
rolünü önemsedikleri ve bu becerilere büyük oranda sahip olduklarını ifade
ettikleri görülmektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre; öğretmenler sosyal ve
duygusal becerilerin öğretmenlik mesleği için önemli bileşenler olduğunun
bilincindedir. Bu yönüyle, okul içi ve dışı sosyo-kültürel etkinlikleri
artırarak öğretmenlerin sosyal ve duygusal becerilerini daha etkin
kullanabilecekleri ortamlar tasarlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal beceri, duygusal beceri, olumlu öğrenme ortamı

Kaynakça

• Akgül Barış, D. (2008). Sosyal beceri gelişiminde çocuk ve müzik. Milli Eğitim Dergisi, (177), 28-35. American Psychological Association, Coalition for Psychology in Schools and Education. (2015). Okul öncesinden lise sona: Öğretmenler için 20 temel psikoloji ilkesi (E. Kanlı, Çev.). Ankara: Türk Eğitim Derneği. https://tedmem.org/yayinlar adresinden erişildi. Avşar, Z. (2004). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 111-130. Baker‐Henningham, H., Walker, S., Powell, C., & Gardner, J. M. (2009). A pilot study of the Incredible Years Teacher Training programme and a curriculum unit on social and emotional skills in community pre‐schools in Jamaica. Child: Care, Health and Development, 35(5), 624-631. Bandura, A. (1971). Social learning theory. New York: General Learning. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Bektaş, F., & Nalçacı, A. (2013). Okul iklimi ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13). Bolat, Ö. (2016). Beni Ödülle Cezalandırma. Mutlu Ve Başarılı Çocuk Yetiştirmek İçin Rehber. İstanbul: Doğan Kitap. Budak, Y. (2015). Öğrenmeye Uygun Olumlu Bir Sınıf Ortamı Oluşturmada Öğretmen Davranışları. İçinde L. Küçükahmet (Ed.), Sınıf Yönetimi (ss. 286-319). Ankara: Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (15. Baskı). Ankara: Pegem A. Cemaloğlu, N. (2016). Öğrenci başarısı nasıl artar? 29.01.2018 tarihinde http://www.vitaminogretmen.com/haberler/1053 adresinden erişilmiştir. Chan, D.W. (2004). Perceived emotional intelligence and self-efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Personality and Individual Differences, 36(8), 1781–95. Çetinkanat, C. (1998). Öğretmen adayları ve müfettişlerin bakış açısından öğretmen iletişim becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(2), 209-221. Denham, S. A., Bassett, H. H., & Zinsser, K. (2012). Early childhood teachers as socializers of young children’s emotional competence. Early Childhood Education Journal, 40(3), 137-143. Eğitim Reformu Girişimi [ERG] (2017). Eğitim izleme raporu 2016-2017. Ankara: ERG. Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more that IQ. New York: Bantam. Goleman, D. (2006). Emotional intelligence. New York: Bantam. Gömleksiz, N. M., & Kan, A. Ü. (2012). Eğitimde duyuşsal boyut ve duyuşsal öğrenme. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 1159-1177. Hamann, D. L., Lineburgh, N., & Paul, S. (1998). Teaching effectiveness and social skill development. Journal of Research in Music Education, 46(1), 87-101. Harms, P. D., & Credé, M. (2010). Emotional intelligence and transformational and transactional leadership: A meta-analysis. Journal of Leadership & Organizational Studies, 17(1), 5-17. Holland, J. L. (1997). Making vocational choices: A theory of vocational personalities and work environments. Psychological Assessment Resources. Justice, M., & Espinoza, S. (2007). Emotional intelligence and beginning teacher candidates. Education, 127(4), 456-462. Kabakçı, Ö. F., & Owen, F. K. (2010). Sosyal duygusal öğrenme becerileri ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(157), 152-166. Koçoğlu, Z. (2011). Emotional intelligence and teacher efficacy: a study of Turkish EFL pre-service teachers. Teacher Development, 15(4), 471-484. MEB, (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Basım) (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel. Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage. Moafian, F., & Ghanizadeh, A. (2009). The relationship between Iranian EFL teachers’ emotional intelligence and their self-efficacy in language institutes. System, 37(4), 708-18. National Institute of Child Health and Human Development (NICHD) and Early Child Care Research Network (2002). The relation of global first-grade classroom environment to structural classroom features and teacher and student behaviors. The Elementary School Journal, 102(5), 367-387. Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E., & Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 38: 213-224. Phillipsen, L. C., Bridges, K. S., McLemore, G., & Saponaro, L. A. (1999). Perceptions of social behavior and peer acceptance in kindergarten. Journal of Research in Childhood Education, 14(1), 68-77. Robbins, S. P., Decenzo, D. A., & Coulter, M. (2013). Yönetimin Esasları.Nobel Yayınları A. Öğüt (Çev. Ed.). Ankara. Schunk, H. D. (2014). Öğrenme teorileri. Nobel Yayıncılık M. Şahin (Çev. Ed.). Ankara. Seven, S., & Yoldaş, C. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-18. Sezgin, F., & Kılınç, A. Ç. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgüt iklimine ilişkin algılarının incelenmesi. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 743-757. Sünbül, A. M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (1), 597-607. Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61. Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği artırma. İlköğretim Online, 9(1), 79-92. Young , J. E., Williamson, M. I., & Egan, T. G. (2016). Students’ reflections on the relationships between safe learning environments, learning challenge and positive experiences of learning in a simulated GP clinic. Advances in Health Sciences Education, 21(1), 63-77. Yüksel, G. (2001). Öğretmenlerin sahip olmaları gereken davranış olarak sosyal beceri. Milli Eğitim, (150). 10.02.2018 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/150/yuksel.htm adresinden erişilmiştir.