Ailede Yaşlı Bakımı Rolünü Üstlenen Kadınlar ve Görüşleri: Giresun İli Örneği

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 21, 343 - 357, 19.12.2019

Gülşah Doğanay , Seval Güven

Öz

Bu çalışma,
Giresun ilinde, yaşlı akrabalarına bakım veren kadınların bakım ile ilgili
görüşlerine yönelik yaklaşımlarını belirleme amacıyla planlanmıştır. Kadınların
bu konudaki görüşleri yarı yapılandırılmış mülakat tekniği ile 15 katılımcı
aracılığı ile elde edilmiştir. Araştırma Nitel araştırma desenlerinden
Fenomenolojik yaklaşımla yapılmıştır. Elde edilen bulgular içerik analizi
yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın amacı yaşlı bakım yükünün kadınlar üzerinde
ki olumlu ve olumsuz etkileri ile ilgili görüşlerinin belirlenmesidir.  Araştırma sonucunda elde edilen bulgular
değerlendirildiğinde;  katılımcı
kadınların, “fiziksel”, “sosyal”, “psikolojik” ve “ekonomik” gibi olumsuz yük
yaklaşımları belirlenmiştir. Katılımcıların olumlu yük yaklaşımları ise;  “Psikolojik etki”, “kültürel etki”, “Dinsel ve
manevi mükâfat” ve  “ekonomik katkı”
olarak tespit edilmiştir. Kadınlar aldıkları bu sorunluk hakkında görüşlerini
belirtirken, yaşlı bakımın sevgi, sabır, hoşgörü ile yapılması gerektiği
vurgusunda bulunmuşlar ancak çoğu zaman özellikle sabırlarının az olduğu
konusunda şikâyet etmişlerdir.  Yaşlı
bakımı ile hâkim düşüncenin yaşlılara çocukların bakması ancak devletin de
birçok konuda destek olması gerektiği görüşü dikkat çekmiştir. Bu çalışma
giderek yaşlanan Türkiye nüfusuna yönelik yaklaşımlarının belirlenmesi acısında
da önemlidir. Giresun örnekleminden ailede yaşlı bireylere bakım veren
kadınların görüşlerinin tespit edilmesi geleceğe yönelik yaşlı nüfusu ve bakımı
ile ilgili yaklaşımların belirlenmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar
kelimeler: Yaşlı
bakımı, Kadın sorunları, Evde Yaşlı bakımı 

Anahtar Kelimeler

Yaşlı bakımı, Kadın sorunları

Kaynakça

• Adak, D. (2006). Yaşlıların gayri resmi bakıcıları: Kadınlar. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi; Sayı: 6. Adak, N. (2003). "Yaşlıların gayri resmi bakıcıları: kadınlar", Aile ve Toplum, 2 (6), 81-90. Aközer, M., Nuhrat, C., & Say, Ş. (2011). Türkiye'de yaşlılık dönemine ilişkin beklentiler araştırması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 27(27), 103-128. Arpacı, F. (2009). Yaslıya bakan kadınların bakım yüklerinin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 61-72. Avcı, S. (2014). Türkiye’de 65 ve üzeri yaştaki nüfusun gelişimi ile mekânsal dağılışı. TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempozyumu. Ankara. s, 298-308. Bahar, A., & Parlar, S. (2007). Yaşlılık ve evde bakım. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4), 32-39. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360. Chan, C. L., & Chui, E. W. (2011). Association between cultural factors and the caregiving burden for Chinese spousal caregivers of frail elderly in Hong Kong. Aging & Mental Health, 15(4), 500-509. Chao, S. Y., & Roth, P. (2000). The experiences of Taiwanese women caring for parents‐in‐law. Journal of Advanced Nursing, 31(3), 631-638. Çapan, B. E .(2016). Yaşlı ile birlikte yaşamak: stres ve başa çıkma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(2), 33-47. Doress-Worters, P. B. (1994). Adding elder care to women's multiple roles: A critical review of the caregiver stress and multiple roles literatures. Sex Roles, 31(9-10), 597-616. Erdem, M. (2005). Yaşlıya bakım verme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 101-106. Güven, S., Şener, A., & Gürsoy, N. (2011). Women's Views on Old Age. International Journal of the Humanities, 9(5). Haley, W. E. (2003). Family caregivers of elderly patients with cancer: understanding and minimizing the burden of care. J Support Oncol, 1(4 Suppl 2), 25-9. Hussein, S., & Ismail, M. (2017). Ageing and elderly care in the Arab region: policy challenges and opportunities. Ageing international, 42(3), 274-289. İçli, G. (2010). Yaşlılar ve yaşlılığın değerlendirilmesi: Denizli ili üzerine niteliksel bir araştırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1-2), 1-13. Kalınkara, V., & Kalaycı, I. (2017). Yaşlıya evde bakım hizmeti veren bireylerde yaşam doyumu, bakım yükü ve tükenmişlik. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 19-39. Karadeniz, O., & Öztepe, N. D. (2013). Türkiye'de Yaşlı Yoksulluğu. Calisma ve Toplum, 38(3). Karahan, A., & Güven, S. (2002). Yaşlılıkta evde bakım. Turkish Journal of Geriatrics, 5(4), 155-159. Mendez-Luck, C. A., Kennedy, D. P., & Wallace, S. P. (2008). Concepts of burden in giving care to older relatives: A study of female caregivers in a Mexico City neighborhood. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 23(3), 265-282. Nazlı, A. (2016). Yaşlanma, birey ve toplum: Yaşlanmaya sosyolojik bakış. Ege Tıp Dergisi, 55. Önür, H. (2015). Toplumsal cinsiyet ekseninde yaşlı bakımı. Jass pb, http://dx. doi. org/10.9761/JASSS2955, (37), 185-202. Özgür, E. M. (2010). Yaşlanan bir dünya nüfusu. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi-Bölgesel Coğrafya Anabilim Dalı Konferansları, 16. Özkul, M., & Kalaycı, I. (2018). Enformel bir iş ve istihdam alanı olarak yaşlı bakıcılığı: yaşlı yakınları ile bakıcı ilişkilerinde yaşanan sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20), 1-27. Öztop, H., Şener, A., & Güven, S. (2008). Evde bakımın yaşlı ve aile açısından olumlu ve olumsuz yönleri. Yaşlı sorunları araştırma dergisi, 1(1), 39-49. Özyeşil, Z., Oluk, A., & Çakmak, D. (2014). Yaşlı hastalara bakım verme yükünün durumluk-sürekli kaygıyı yordama düzeyi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15(1). Papastavrou, E., Kalokerinou, A., Papacostas, S. S., Tsangari, H., & Sourtzi, P. (2007). Caring for a relative with dementia: family caregiver burden. Journal of advanced nursing, 58(5), 446-457. Selçuk, K. T., & Avcı, D. (2016). Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-9. Stone, R., Cafferata, G. L., & Sangl, J. (1987). Caregivers of the frail elderly: A national profile. The Gerontologist, 27(5), 616-626. Tamer, M. G. (2017). Yaşlı Hastalarına Bakım Veren Kadınların Deneyimleri Işığında “Evde Bakım Hizmetinin” Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (26), 157-186. Taşdelen, P. ., & Ateş, M. (2012). "Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi", Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, C/S. 9 (3): 22-29 Türkiye istatistik kurumu, TÜİK.( 2018) http://www.tuik.gov.tr adresinden 25.03.2018 tarihinde ulaşılmıştır. Walker, A. J., Pratt, C. C., & Eddy, L. (1995). Informal caregiving to aging family members: A critical review. Family Relations, 402-411. Yağcıoğlu, R. (2009). Sağlıklı Yaşlanma ve Sosyal Hizmetler. The Journal of Turkish Family Physician, C, 3, 30-38. Yaman, H., Akdeniz, M., & Howe, J. (2010). GeroFam Kavramı: Önümüzdeki demografi k değişime yönelik bir çözüm önerisi. GeroFam, 1(1). Yeşil, R.(2017).Nicel ve nitel araştırma yöntemi. R.Kıncal (Ed).Bilimsel araştırma yöntemi (s.51-78).Ankara: Nobel yayıncılık. Yıldırım, A., & Simşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin. Yin, T., Zhou, Q., & Bashford, C. (2002). Burden on family members: caring for frail elderly: a meta-analysis of interventions. Nursing Research, 51(3), 199-208.