Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Determinants of Dollarization in Turkey

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 26, 105 - 117, 29.03.2022
https://doi.org/10.38155/ksbd.1068713

Öz

The dollarization problem, which was overcome in Turkey in the years after the 2001 financial crisis, has started
to reappear in recent years. This study aims to identify the main economic factors that cause dollarization in the
period 2006:01-2020:12. Firstly, the stationarity of the variables is analyzed by using the fractional frequency
Fourier ADF Unit root test. It has been determined that dollarization, inflation and real interest rates are I(1), while
the exchange rate is I(0). Then, the fractional frequency Fourier Toda-Yamamoto causality test is used to
investigate the causal relationship between the variables. The findings show that the inflation rate is the only
determinant of dollarization. Exchange rate and real interest rate affect dollarization only indirectly through
inflation. Thereby, it is possible to state that anti-inflationary policies are the most important tool in the fight
against dollarization. 

Kaynakça

  • Ağaslan, E. ve Gayaker, S. (2019). Türkiye’de Para İkamesinin Belirleyicileri: Doğrusal Olmayan Bir Yaklaşım. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 362-387.
  • Arı, A., Yılmaz, A., Cergibozan, R. ve Özcan, Y. (2013). The Inflation Dynamics of the Turkish Economy in 1990-2011 Period. Marmara University the Journal of Financial Researches and Studies, 5(9), 1-16.
  • Bozoklu, Ş., Yılancı, V. and Görüş, M. Ş. (2020). Persistence in Per Capita Energy Consumption: A Fractional Integration Approach with A Fourier Function. Energy Economics, 91, 1-12.
  • Calvo, G. A. (1999). On Dollarization. Economics of Transition, 10(2), 393-403.
  • Calvo, G. A. and Vegh, C. A. (1992), Currency Substitution in Developing Countries: An Introduction. IMF Working Paper, 92(40), 1-32.
  • Civcir, İ. (2003). Dollarization and Its Long-run Determinants in Turkey. Forthcoming in Middle East Economics Series, 1-38.
  • Çetin, A. (2004). Enflasyon, Döviz Kuru Belirsizliği ve Dolarizasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 19(218), 99-110.
  • Dumrul, C. (2010), Türk Ekonomisinde Para İkamesinin Belirleyicileri Sınır Testi Yaklaşımı ile Eş-Bütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35, 199-231.
  • Eğilmez, M. (2020). “Dolarizasyon Yeniden Zirveye Giderken”, (26.09.2020), https://www.mahfiegilmez.com/2020/09/dolarizasyon-yeniden-zirveye-giderken.html, 03.11.2021.
  • Enders, W. and Lee, J. (2012). The Flexible Fourier Form and Dickey–Fuller Type Unit Root Tests. Economics Letters, 117(1), 196-199.
  • Fabris, N. and Vujanovic, N. (2017). The Impact of Financial Dollarization on Inflation Targeting: Empirical Evidence from Serbia. Journal of Central Banking Theory and Practice, 6(2), 23-43.
  • Feige, E. L. (2003). Dynamics of Currency Substitution, Asset Substitution and De facto Dollarisation and Euroisation in Transition Countries. Comparative Economic Studies, 45(3), 358-383.
  • Ghalayini, L. (2011). The Impact of Dollarization on the Efficiency of Monetary in Lebanon: Interaction between Dollarization and Inflation. Middle Eastern Finance and Economics, 14(2), 128-139.
  • Hekim, D. (2008). Para İkamesi Histerisi: Türkiye Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 27-43.
  • Kuparashvili, N. (2015). Dollarization and Its Implications on Monetary Policy Decisions: The Case of Georgia. (Master’s Thesis). Talinn University of Technology, School of Economics and Business Administration, Department of Finance and Economics, Chair of Finance and Banking, Talinn.
  • Nazlıoğlu, Ş., Görmüş, N. A. and Soytaş, U. (2016). Oil Prices and Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-Shift Causality and Volatility Transmission Analysis. Energy Economics, 60, 168-175.
  • Olayungbo, D. O. and Ajuwon, K. T. (2015). Dollarization, Inflation and Interest Rate in Nigeria. CBN Journal of Applied Statistics, 6(1), 241-261.
  • Özen, A. E. (2018). Dolarizasyon olgusu: Teorik bir inceleme ve Türkiye örneği. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 101-113.
  • Özkul, G. (2021). Türkiye’de Finansal Dolarizasyonun Enflasyon ve İstihdam ile Olan Etkileşimi. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 59-79.
  • Pata, U. K. and Yılancı, V. (2020). Financial Development, Globalization and Ecological Footprint in G7: Further Evidence From Threshold Cointegration and Fractional Frequency Causality Tests. Environmental and Ecological Statistics, 27, 803-825.
  • Paya, M. (2007). Para Teorisi ve Para Politikası. İstanbul: Filiz Kitabevi.
  • Quispe-Agnoli, M. (2002). Cost and Benefits of Dollarization. Federal Reserve Bank of Atlanta, Latin America Research Group, 1-30.
  • Serdengeçti, S. Dolarizasyon/Ters Dolarizasyon. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 3 Ekim 2005 Eskişehir Sunumu, 1-19.
  • Sever, E. (2012). Türkiye’de Dolarizasyon Süreci ve Döviz Kuru Belirsizliği İlişkisi. Sosyoekonomi, 17(17), 203-222.
  • Terzi, H. ve Kurt, S. (2007). Türkiye’de Dolarizasyon Sürecinde Döviz Kuru ve Enflasyon İlişkisi. Ekonomik Yaklaşım, 18(64), 1-22.
  • Tweneboah, G. and Alagidede, P. (2019). Dollarization, Inflation Targeting, and Inflationary Dynamics in Ghana. Journal of African Business, 20(3), 358-375.
  • Webb, R. and Armas, A. (2003). Monetary Policy in a Highly Dollarized Economy: The Case of Peru. In: P. Ugolini, A. Schaechter and M. Stone, editors. Challenges to Central Banking from Globalized Financial Systems. Washington, DC, United States: International Monetary Fund., 15-37.
  • Yılmaz, M. ve Uysal, D. (2019). Türkiye'de Dolarizasyon ve Enflasyon İlişkisi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 4(10), 286-306.

Türkiye’de Dolarizasyonun Belirleyicileri

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 26, 105 - 117, 29.03.2022
https://doi.org/10.38155/ksbd.1068713

Öz

Türkiye’de 2001 finansal krizinden sonraki yıllarda aşılan dolarizasyon sorunu son yıllarda yeniden ortaya
çıkmıştır. Bu çalışma, 2006:01-2020:12 döneminde dolarizasyona neden olan temel ekonomik faktörleri tespit
etmeyi amaçlamaktadır. İlk olarak, kesirli frekanslı Fourier ADF birim kök testi kullanılarak değişkenlerin
durağanlık durumları analiz edilmiştir. Dolarizasyon, enflasyon ve reel faiz değişkenlerinin I(1), döviz kuru
değişkeninin ise I(0) olduğu tespit edilmiştir. Daha sonra değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisini araştırmak
için kesirli frekanslı Fourier Toda-Yamamoto nedensellik testinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular, söz
konusu değişkenler arasında enflasyon oranının dolarizasyonun tek belirleyicisi olduğunu göstermektedir. Döviz
kuru ve reel faiz oranı ise dolarizasyonu ancak enflasyon üzerinden dolaylı olarak etkilemektedir. Dolayısıyla antienflasyonist politikaların dolarizasyonla mücadelede en önemli araç olduğunu ifade etmek mümkündür.

Kaynakça

  • Ağaslan, E. ve Gayaker, S. (2019). Türkiye’de Para İkamesinin Belirleyicileri: Doğrusal Olmayan Bir Yaklaşım. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 362-387.
  • Arı, A., Yılmaz, A., Cergibozan, R. ve Özcan, Y. (2013). The Inflation Dynamics of the Turkish Economy in 1990-2011 Period. Marmara University the Journal of Financial Researches and Studies, 5(9), 1-16.
  • Bozoklu, Ş., Yılancı, V. and Görüş, M. Ş. (2020). Persistence in Per Capita Energy Consumption: A Fractional Integration Approach with A Fourier Function. Energy Economics, 91, 1-12.
  • Calvo, G. A. (1999). On Dollarization. Economics of Transition, 10(2), 393-403.
  • Calvo, G. A. and Vegh, C. A. (1992), Currency Substitution in Developing Countries: An Introduction. IMF Working Paper, 92(40), 1-32.
  • Civcir, İ. (2003). Dollarization and Its Long-run Determinants in Turkey. Forthcoming in Middle East Economics Series, 1-38.
  • Çetin, A. (2004). Enflasyon, Döviz Kuru Belirsizliği ve Dolarizasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 19(218), 99-110.
  • Dumrul, C. (2010), Türk Ekonomisinde Para İkamesinin Belirleyicileri Sınır Testi Yaklaşımı ile Eş-Bütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35, 199-231.
  • Eğilmez, M. (2020). “Dolarizasyon Yeniden Zirveye Giderken”, (26.09.2020), https://www.mahfiegilmez.com/2020/09/dolarizasyon-yeniden-zirveye-giderken.html, 03.11.2021.
  • Enders, W. and Lee, J. (2012). The Flexible Fourier Form and Dickey–Fuller Type Unit Root Tests. Economics Letters, 117(1), 196-199.
  • Fabris, N. and Vujanovic, N. (2017). The Impact of Financial Dollarization on Inflation Targeting: Empirical Evidence from Serbia. Journal of Central Banking Theory and Practice, 6(2), 23-43.
  • Feige, E. L. (2003). Dynamics of Currency Substitution, Asset Substitution and De facto Dollarisation and Euroisation in Transition Countries. Comparative Economic Studies, 45(3), 358-383.
  • Ghalayini, L. (2011). The Impact of Dollarization on the Efficiency of Monetary in Lebanon: Interaction between Dollarization and Inflation. Middle Eastern Finance and Economics, 14(2), 128-139.
  • Hekim, D. (2008). Para İkamesi Histerisi: Türkiye Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 27-43.
  • Kuparashvili, N. (2015). Dollarization and Its Implications on Monetary Policy Decisions: The Case of Georgia. (Master’s Thesis). Talinn University of Technology, School of Economics and Business Administration, Department of Finance and Economics, Chair of Finance and Banking, Talinn.
  • Nazlıoğlu, Ş., Görmüş, N. A. and Soytaş, U. (2016). Oil Prices and Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-Shift Causality and Volatility Transmission Analysis. Energy Economics, 60, 168-175.
  • Olayungbo, D. O. and Ajuwon, K. T. (2015). Dollarization, Inflation and Interest Rate in Nigeria. CBN Journal of Applied Statistics, 6(1), 241-261.
  • Özen, A. E. (2018). Dolarizasyon olgusu: Teorik bir inceleme ve Türkiye örneği. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 101-113.
  • Özkul, G. (2021). Türkiye’de Finansal Dolarizasyonun Enflasyon ve İstihdam ile Olan Etkileşimi. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 59-79.
  • Pata, U. K. and Yılancı, V. (2020). Financial Development, Globalization and Ecological Footprint in G7: Further Evidence From Threshold Cointegration and Fractional Frequency Causality Tests. Environmental and Ecological Statistics, 27, 803-825.
  • Paya, M. (2007). Para Teorisi ve Para Politikası. İstanbul: Filiz Kitabevi.
  • Quispe-Agnoli, M. (2002). Cost and Benefits of Dollarization. Federal Reserve Bank of Atlanta, Latin America Research Group, 1-30.
  • Serdengeçti, S. Dolarizasyon/Ters Dolarizasyon. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 3 Ekim 2005 Eskişehir Sunumu, 1-19.
  • Sever, E. (2012). Türkiye’de Dolarizasyon Süreci ve Döviz Kuru Belirsizliği İlişkisi. Sosyoekonomi, 17(17), 203-222.
  • Terzi, H. ve Kurt, S. (2007). Türkiye’de Dolarizasyon Sürecinde Döviz Kuru ve Enflasyon İlişkisi. Ekonomik Yaklaşım, 18(64), 1-22.
  • Tweneboah, G. and Alagidede, P. (2019). Dollarization, Inflation Targeting, and Inflationary Dynamics in Ghana. Journal of African Business, 20(3), 358-375.
  • Webb, R. and Armas, A. (2003). Monetary Policy in a Highly Dollarized Economy: The Case of Peru. In: P. Ugolini, A. Schaechter and M. Stone, editors. Challenges to Central Banking from Globalized Financial Systems. Washington, DC, United States: International Monetary Fund., 15-37.
  • Yılmaz, M. ve Uysal, D. (2019). Türkiye'de Dolarizasyon ve Enflasyon İlişkisi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 4(10), 286-306.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mustafa Orhan Özer 0000-0002-3222-9913

Erken Görünüm Tarihi 29 Haziran 2022
Yayımlanma Tarihi 29 Mart 2022
Gönderilme Tarihi 5 Şubat 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 14 Sayı: 26

Kaynak Göster

APA Özer, M. O. (2022). Türkiye’de Dolarizasyonun Belirleyicileri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(26), 105-117. https://doi.org/10.38155/ksbd.1068713