A Comparative Study of Verse and Narration: Ibn ʿAbbās’s Interpretation of Spirit Verses

Yıl 2020, Sayı: 36, 345 - 374, 31.12.2020

Ali Rıza Güneş

https://doi.org/10.35209/ksuifd.802881

Öz

The soul is one of the most discussed concepts. There is not much problem in Islamic thought that the soul means revelation, but there are different opinions about the nature of the human soul, its creation and whether it is mortal and especially on which verses and authentic narrations these views are based on aroused interest. In this article, Ibn ʿAbbās's interpretation and method of twenty-one soul concepts in twenty verses about the soul are discussed. Different tafsir sources have been used to determine the views of Ibn ʿAbbās on the subject. Because there is no source of interpretation written by his own hand. Thus, it was possible to look at his views collectively and to analyze them from a broad perspective. The interpretation method of Ibn ʿAbbās consists of explaining the verse by verse as well as narration and wisdom. As a result of the analysis, the meaning of the spirit in this verse comes to the fore with the meaning of human soul and the meaning of knowledge/revelation. He is of the opinion that the human soul was created. Two different points of view are attributed to him: on the one hand the point of view which consists in thinking that this soul is mortal and the point of view which denies the mortality of the soul. In one of his views, Ibn ʿAbbās says that the soul is mortal. He bases this view on a verse. We think this is the stronger view.
Keywords: Ibn ʿAbbās, revalation, soul, spirit, Gabriel

Anahtar Kelimeler

Ibn Abbas, revelation, gabriel, soul, spirit

Ayet ve Rivayet Karşılaştırmalı Bir Çalışma: İbn Abbas’ın Ruh Ayetleri Yorumu

Öz

Ruh, en çok tartışılan kavramlardan biridir. İslam düşüncesinde ruhun vahiy anlamı hakkında pek problem yoktur, fakat insan ruhunun mahiyeti, yaratılmışlığı ve ölümlü olup olmadığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bu görüşlerin, özellikle hangi âyetlere ve sahih rivayetlere dayandığı konusu merakları celp etmiştir. Bu makalede İbn Abbas’ın (öl. 68/687-688), Kur'an'da ruh ifadesinin geçtiği âyetlere yaptığı yorumlar ve bunun yönetimi ele alınmıştır. İbn Abbas’ın konuyla ilgili görüşlerini tespit için farklı tefsir kaynaklarına başvurulmuştur. Çünkü bu müfessirimizin, kendi eliyle yazdığı bir tefsir kaynağı bulunmamaktadır. Bu nedenle onun görüşlerine topluca bakma ve bunları geniş açıdan analiz etme imkânı doğmuştur. İbn Abbas’ın tefsir yöntemi, rivayet ve dira-yetten oluşmaktadır. Müfessirimiz, ruhla ilgili 15 âyete vahiy ve Cebrâil anlamı vermektedir. 5 ruh üfleme âyetiyle bu kapsama giren bir âyeti, Allah’ın ol emri ile açıklamaktadır. “Sana ruhtan soruyorlar.” olayını anlatan ruh âyetinin yorumu hakkında İbn Abbas’tan 6 görüş gelmiştir. Bunların analizi sonucu bu âyetteki ruhun, insan ruhu anlamı ile ilim/vahiy anlamı ön plana çıkmaktadır. O, insan ruhunun yaratıldığı görüşündedir. Ondan bu ruhun ölümlü olduğu ve olmadığı gibi iki farklı görüş nakledilmiştir. Ancak âyetlere dayandırdığı bir yorumunda onun, insan ruhunun ölümlü olduğu görüşünün baskın olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: İbn Abbas, Ruh, vahiy, Cebrâil, insan ruhu. 

Anahtar Kelimeler

İbn Abbas, ruh, cebrail, vahiy, insan ruhu

Kaynakça

• Âlûsî, Şehabeddin Mahmud. Ruhu’l-Meânî Fi Tefsiri’l-Kur’ani’l Azîm ve’s-Sebı’l Meânî. Daru’l-Fiker. Beyrut: 1983. 21. Cilt.
• Beğâvî, Ebu Muhammed. Meâlimü’t-Tenzîl. 7. Cilt. Nşr. Daru Tayyibe, 4. Baskı, 1417/1997.
• Cürcânî, Alî b. Muhammed b. Ali. et-Ta’rifât. Thk. İbrahim Enbârî. Beyrut: Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1405.
• Çakan, İsmail Lütfi- Eroğlu, Muhammed. “Abdullah İbn Abbas”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1: 78. TDV Yayınları, 1988.
• Ebu Hayyân, Muhammed b. Yusuf. el-Bahru’l-Muhid. 5. Cilt. Nşr. Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Lübnan, 1422/2001.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’ân Dili. 5. Cilt. Sadeleştiren: Komisyon, İstanbul, Azim Dağıtım.
• Erten, Mevlüt. Nas-Yorum İlişkisi. Ankara: Ankara Okulu, 2013.
• Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehzîbü’l-Lüğa. Mevkı’ el-verrak.
• Halil b. Ahmed, Ebu Abdirrahman el-Ferâhidî, Kitâbü’l-ayn. Nşr. Daru Mektebetü’l-Hilal. Thk. Mehdi-İbrahim.
• İbn Abbas, Ebü’l-Abbâs Abdullāh b. el-Abbâs b. Abdilmuttalib. Tenvîru’l-Mikbâs min Tefsir-i İbn Abbas. Mevkı-ı’t-Tefasir.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tahir. Tefsirü’t-tahrîr ve’t-Tenvîr. 15. Cilt. ed-Dâru’t-Tunûsiyye, Tunus, 1973.
• İbn Kayyım el-Cevziyye, Kitâbü’r-ruh, trc. Şaban Haklı, İstanbul: İz Yayıncılık, 1993.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azim. 5. Cilt. Thk. Mahmut Hasan. Medine: Daru’l-Fiker. 1414/1994.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükrim. Lisânü’l-Arab. Mısır: Daru’l-Afaki’l-Arabiyye, 1422/2002.
• İbn Sîde, Ebu’l-Hasen b. İsmail. Muhkem ve’l-muhîti’l-a’zam. Beyrut: Daru’l-kütübililmi. Thk. Abdulhamid. 2000.
• İbn Sîde, Ebu’l-Hasen b. İsmail. Muhassas. Thk. Halil İbrahim. Beyrut: Daru ihyau’t-türas, 1417/1996.
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Cami’ li Ahkami’l-Kur’an. 10. Cilt. Thk. Ahmet Berduni. Kahire: Daru’l-Kütübi’l-Mısrıyye, 1384/1964.
• Mâtüridî, Muhammed b. Mahmud Ebu Mansur. Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne. Beyrut: Daru Kütibililmiyye. Basım: 1426/2005.
• Mâverdî, Ebu el-Hasen Ali b. Muhammed. en-Nüket ve’l-Uyûn. Nşr. Daru Kütibililmiyye. Thk. Seyyid b. Abdulmaksud.
• Mukâtil b. Süleyman, Ebu el-Hasen b. Beşir. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman. Nşr. Daru Kütibililmiyye. Beyrut. Basım: 1424/2003. Thk. Ahmed Ferid.
• Nesefî, Ebu’l-Berekat Abdullah b. Ahmed. Tefsiru’n-Nesefi. Thk. Mervan Muhammed Beyrut: Daru’n-Nefais, 2005.
• Nîsâbûrî, Ebu İshak. el-Keşşaf ve’l Beyan. Thk. İbn Aşur. Beyrut: Daru ihyai’-türas, 1422/2002.
• Râzî, Fahreddin Muhammed b. Ömer. Tefsir-ü Kebir (Mefatihu’l-Gayb). Beyrut: Daru’l-Fikr, Beyrut, 1981.
• Râzî, Fahreddin, Kitâbü’n-Nefs ve’r-Ruh ve Şerhu Kavvâhumâ. Trc. Hüsnü Aydeniz, Ankara: Elis Yayınları, 2019.
• Reşit Rıza, Muhammed. Tefsiru’l-Menâr (Tefsiru’l-Kur’âni’l-Kerim). 9. Cilt. Mısır: el-Hey’etü’l-Mısrıyye el-Amme, 1990.
• Semerkandî, Ebu el-Leys Nasır b. Muhammed. Bahru’l-Ulum. 1. Cilt, 2. Baskı. Beyrut: Darul-Fiker.
• Suyûtî, Abdurrahman. ed-Dürrü’l-mensur. Mısır: Daru Hicr. 9. Cilt.
• Taberî, Muhammed b. Cerir b. Yezid. Câmiu’l-beyân fi te’vili’l-Kur’an. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. Müessesetü’r-risale. 1420/2000.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Ruh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35:192-193. TDV Yayınları, 2018.
• Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ. Tâcu’l-Arûs min Cevahiri’l-Kamus. Dâru’l-Hidaye.