Hadislerdeki Gusül ile Pratikteki Guslün Karşılaştırılması

Yıl 2021, Sayı: 38, 121 - 154, 31.12.2021

Veli Aba Beytullah Çiçek

https://doi.org/10.35209/ksuifd.971280

Öz

İslam dîni açısından gusül hem bazı ibadetlerin yerine getirilebilmesi için bir ön şart hem de günlük hayatta Müslümanların çok önem verdiği bir tür temizliktir. Gusülle ilgili temel meseleler Kur’ân ve sünnette belirtilmiş, Resûlullah (s.a.v.) tarafından tatbik edilmiştir. Gusül, İslamiyet’te çok önem verilen bir temizlik olmakla beraber sadece İslâm’da görülen bir dinî uygulama değildir. Kadîm ilâhî dinlerde ve beşerî inanışlarda da gusül bilinmekte ve uygulanmaktadır. Guslün bu denli faal, fıtrî ve yaygın bir temizlik oluşu, yeni Müslüman olanlar tarafından bazı nüanslarla önceden bilinmesi ve kozmopolit toplum yapısından dolayı farklı dinlerin mensuplarıyla bir arada yaşanması sonucu onlardan etkilenilmesi gibi sebeplerle dinin diğer birçok alanında olduğu gibi gusülle ilgili yanlış bilgi ve uygulamalar da Müslümanlar arasında yayılmıştır. Bu çalışmada öncelikle gusülle ilgili Kur’ân-ı Kerîm ve sünnet temelli sahih bilgiler delilleriyle birlikte ele alınacak, sonrasında halk arasında popüler olan bilgi ve uygulamaların kaynakları irdelenecek, ilgili rivâyetlerin tahlil ve tenkidi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Sünnet, Temizlik, Gusül, Abdest

A Comparison between the Ḥadīths and the Sunna in the Context of the Ghusl

Öz

Ghusl is both a prerequisite for performing prayers and worship and a kind of cleansing that Muslims care about very much in daily life. The basic issues related to gusul are stated in the Qurʾān and Sunna and were implemented by the prophet Muḥammad (peace be upon him). Ghusl is a cleansing that is crucial in Islam, but it is not just a religious ritual that is seen in Islam. Ghusl is also known and practiced in ancient divine religions and human beliefs. As in all areas of religion, false information and practices about ghusl have spread among Muslims due to such an active, natural and widespread cleansing of ghusl, prior knowledge of New Muslims with some nuances, and influence from them as a result of coexistence with members of different religions due to the structure of a cosmopolitan society. In this study, first of all, true information based on the Qurʾān and Sunna related to the ghusl will be considered together with evidence, then the sources of informa-tion and practices popular among the people will be examined, and the analysis and criticism of the related rumors will be made.

Kaynakça

• Bardakoğlu, Ali - Karaman, Hayreddin - Apaydın, H. Yunus. İlmihal- İman ve İbadetler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2015.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Büyük İslam İlmihali. İstanbul: Bilmen Yayınevi,1974.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Mustafa ez-Zehebi. Kahire: Dâru’l-Hadis, y.y.,1429/2008.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd , es-Sıhâh fi’l-luga, Kahire: Dârü’l-Hadis, 1430/2009.
• Cezîrî, Abdurrahmân b. Muhammed b. İvaz, el-Fıkh ʿale’l-mezâhibi’l-erbaʿa, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, 1424/2003.
• Dımaşkî, Alâüddîn Muhammed b. Muhammed Emîn b. Ömer el-Hüseynî. el-Hediyyetü’l-ʿAlâʾiyye. İstanbul: Mektebetü’s- Sahafe, y.y.,1416/1993.
• Dımaşkî, Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilazîz el-Hüseynî, Reddü’l-muḥtâr ʿale’d-Dürri’l-muḫtâr. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, 1415/1994.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. nşr. Muhammed Abdülaziz el-Halidi. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l- İlmiye, y.y., 1436/2015.
• Ebû Hanîfe Nu‘mân b. Sâbit b. Zûtâ b. Mâh. el-Fıkhü’l-ekber. İstanbul: Dârü’ş-Şifa, 1438/2017.
• Günay, Hacı Mehmet. “Nifas”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim 26 Nisan 2020
• Hattâbî, Ebû Süleymân Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb el-Büstî. Meʿâlimü’s-Sünen Şerh-u Sünen-i Ebi Davud. Dımaşk: Müessesetü’r-Risale Naşirun, y.y., 1436/2015.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. es-Sünen,nşr.Ahmed Şemsüddin. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l- İlmiye, y.y., 1436/2015.
• İsfahânî, Ebü’l-Kâsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. el-Müfredât fî garîbi’l-Kurʾân Müfredâtü elfâzi’l-Kurʾân. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 1431/2009.
• Kitâb-ı Mukaddes. Erişim 4 Mart 2021. https://www.kitabimukaddes.com
• Kösmene, Süleyman. Dört Mezhebin İslam İlmihali. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat,2012.
• Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir II. Hayreddin Karaman – Mustafa Çağrıcı - İbrahim Kâfi Dönmez – Sadrettin Gümüş. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2014.
• Mergînânî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergânî. el-Hidâye Şerh-u Bidâyetü’l-Mübtedî. Kahire: Dâru’l-Hadis, y.y., 1428/2008.
• Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd. el-İhtiyâr li-taʿlîli’l-Muhtâr. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, y.y., 1433/2011.
• Meydânî, Abdülganî b. Tâlib b. Hammâde el-Meydânî el-Guneymî ed- Dımaşkî. el-Lübâb fî Şerḥi’l-Kitâb. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, y.y., 1436/2015.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’s-sahîh, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâki. Kahire: Dâru’l-Hadis, y.y., 1431/2010.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünen,nşr. Ahmed Şemsüddin. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l- İlmiye, y.y., 1436/2015
• Semerkandî, Ebü’l-Kāsım İshâk b. Muhammed b. İsmâîl el-Kādî el-Hakîm, es-Sevâdü’l-a’zam. İstanbul: Dârü’ş-Şifa, 1438/2017.
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, 1438/2017.
• Şentürk, Lütfi - Yazıcı, Seyfettin. İslam İlmihali. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları,2013.
• Tîbî, Ebû Muhammed Şerefüddîn Hüseyn b. Abdillâh b. Muhammed, el-Kâşif ʿan ḥakâʾiki’s-sünen (Şerhu’t-Tîbî alâ Mişkâti’l-Mesâbîh), Mekke: Mektebetü Nezzar Mustafa el-Bâz, 1417/1997
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre Yezîd. es-Sünen. nşr. Halid Abdülgani Mahfuz. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l- İlmiye, y.y., 1437/2016.
• Yaran, Rahmi. “Dövme”.Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim 28 Nisan 2020.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dîni Kur’an Dili 3. İstanbul: Merve Yayınları,2001.
• Yücel, Ahmet. Hadis Usulü. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2018.
• Zihni, Mehmed. Ni’met-i İslam. İstanbul: Huzur Yayınevi,2015.