Faik Reşad’ın Mürüvvet Gazetesindeki İmla ile İlgili Makaleleri

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 375 - 407, 29.04.2021

Mehmet Emin Tuğluk

https://doi.org/10.33437/ksusbd.842638

Cited By: 2

Öz

Türk dilinin kurallarının belirlenmesi ve imla ile ilgili konularda düzenleme yapılması ile ilgili tartışmalar 19. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren belirgin bir şekilde artmıştır. Gazete ve dergiler etrafında gerçekleşen bu tartışmalar genellikle dilin sadeleşmesi, Türkçenin gramerinin yazılması ve imlada birlik konularında yoğunlaşmıştır. Dönemin önde gelen şair ve yazarlarının pek çoğu doğrudan veya dolaylı olarak bu tartışmalara katılmışlardır. Faik Reşad da dil ve imla konusundaki bu tartışmalara doğrudan katılmış yazarlardandır. Faik Reşad’ın Mürüvvet gazetesinde 1888 yılında yayımlanan “İmlâ” başlıklı sekiz makaleden oluşan yazı dizisi belirttiğimiz konuları ele almaktadır. Faik Reşad bu yazı dizisinde “Her millet milliyetini lisân ile muhafaza eder. Bundan dolayı bizim öncelikle dilimizi ve imlamızı kurallara bağlamakla işe başlayıp dilimizi ıslah etmemiz gerekir” düşüncesini ileri sürerek bu konuda birtakım görüş ve önerilerde bulunmaktadır.
Bu çalışmada Faik Reşad’ın Mürüvvet gazetesinde yayımlanan imla ile ilgili makalelerinin çevirisi yapılmış ve bu makalelerden hareketle Faik Reşad’ın dil ve imla ile ilgili görüşlerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Faik Reşad, Mürüvvet gazetesi, dil, imla, lügat

Teşekkür

Çalışmalarınızda başarılar dilerim

Faik Reşad’s Articles on Spelling in the Mürüvvet Newspaper

Öz

The discussions on determining the rules of the Turkish language and making arrangements related to spelling have increased significantly since the first quarter of the 19th century. These discussions around newspapers and journals generally focused on the simplification of the language, the writing of Turkish grammar and the unity in spelling. Many of the leading poets and writers of this period participated in these discussions, directly or indirectly. Faik Reşad one of the writers of the period, is one of the important figures who directly participated in these discussions on language and spelling. Faik Reşad's series of eight articles titled “Spelling” (İmlâ) published in the Mürüvvet newspaper in 1888 deals with the issues we have mentioned. In this series of articles, Faik Reşad said, “Every nation preserves its nationality with language. Therefore, we need to start by linking our language and spelling to rules and improve our language.” In addition, Faik Reşad offers some opinions and suggestions on this issue.
In this study, Faik Reşad's articles on the spelling in the newspaper Mürüvvet were translated and based on these articles, Faik Reşad's views on language and spelling were included.

Anahtar Kelimeler

Faik Reşad, Mürüvvet Newspaper, Language, Spelling, Lexicon

Kaynakça

• Ahmed Midhat, “Mebhas-ı İmlâ”, Tercümân-ı Hakîkat, 2987 (18 Mayıs 1888 / 30 Mayıs 1888).
• Akün, Ömer Faruk (1995), “Fâik Reşad”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 12, ss.103-109.
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 59 (4 Mayıs 1304 / 16 Mayıs 1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 62 (7 Mayıs 1304 / 19 Mayıs 1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 65 (10 Mayıs 1304 / 22 Mayıs 1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 72 (17 Mayıs 1304 / 29 Mayıs 1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi 74 (19 Mayıs 1304 / 31 Mayıs 1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 78 (23 Mayıs 1304 / 4 Haziran1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 79 (24 Mayıs 1304 / 5 Haziran 1888).
• Faik Reşad, “İmlâ”, Mürüvvet Gazetesi, 82 (27 Mayıs 1304 / 8 Haziran 1888).
• Faik Reşad, “Târih-i Osmânî Encümeni Azâ-yı Muavenesinden Fâik Reşad Beg Merhûm’un Terceme-i Hâli”, Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası 30 (1 Şubat 1330).
• Gürbüz, Mehmet, (2008), “Bereketzâde İsmail Hakkı’nın İmlâ Konusundaki Görüşleri”. Turkish Studies, C.3, S. 6, ss. 320-336
• Nabizade Nazım, “Lisan ve Edebiyat”, Mürüvvet Gazetesi, 69 (14 Mayıs 1304 / 26 Mayıs 1888).
• Namık Kemal, “Lisân-ı Osmaninin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir”, Tasvîr-Efkâr, 416 (28 Ağustos 1866).
• Namık Kemal, “Lisân-ı Osmaninin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir ”, Tasvîr-i Efkâr, 417 ( 31 Ağustos 1866).
• Polat, Nazım H (1992a), “1888’de Bir Lisan ve Edebiyat Münakaşası I”, Yedi İklim, C.3, S. 4, ss. 33-36
• Polat, Nazım H (1992b), “1888’de Bir Lisan ve Edebiyat Münakaşası II”, Yedi İklim, C. 3, S. 5, ss. 15-24
• Seçkin, Yüksel Süheyla (1997), Faik Reşad’ın Hayatı ve Eserleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ankara.
• Ziya Paşa, “Şiir ve İnşa”, Hürriyet, 11 (7 Eylül 1868).