Çanakkale Cephesi’nden Millî Mücadele’ye Bir Gazi: Maraşlı Mustafa Kuşçu

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 3, 1774 - 1796, 31.12.2021

Erhan Alpaslan

https://doi.org/10.33437/ksusbd.983535

Öz

Osmanlı Devleti’nin içinde yer aldığı Trablusgarp ve Balkan Harbi ile devam eden savaşlar silsilesi I. Dünya Savaşı ile devam etmiş ve savaşın sonunda yenik çıkan Osmanlı Devleti bir dağılma sürecine girmiştir. Bu uzun ve sıkıntılı dönemde savaşın ve yenilgilerin bir sonucu olarak devlet büyük sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Ekonomik sıkıntıların yanı sıra binlerce vatan evladı cephelerde şehit düşmüş bir kısmı esarete mahkûm olmuş bir kısmı da şehit yetim ve öksüz kalmıştır. Yani bu devletin birçok kaynakları heba olurken yetişmiş insan kaynakları da erime noktasına gelmiştir.
I. Dünya savaşı sonrası Osmanlı topraklarının işgal edilmesi karşısında Türk Milleti yeni bir mücadeleye girmek zorunda kalmıştır. Millî Mücadele bu anlamda Türk milletinin Anadolu coğrafyasında tutunmanın ve var olabilmenin son mücadelesi olmuştur. Bu mücadelenin sonucunda yeni bir vatanın sınırları çizilmiş ve yeni bir Türk devleti doğmuştur. Bu süreçte Türk milleti olağanüstü gayret ve cesaretle birlik içerisinde cephelerde ve cephe gerisinde kadını ve erkeği ile yokluklara göğüs germiş malıyla canıyla bu mücadelede yer almıştır. Elbette bu süreçte en çok etkilenenler ise muharebelere katılmış binlerce asker ve onların yakınlarıdır. Bu askerlerden biri de Maraş doğumlu Mustafa Kuşçu’dur. Onun, Çanakkale’den Millî Mücadeleye cephelerde geçen hayat öyküsü gazinin kendisinden kalan evraklarından istifade edilerek ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu makalenin esas amacı da hayatının en güzel günlerini vatan ve milletin var oluşunda gören binlerce Mehmetçiğin, askerin, kahramanların hayatını bir gazinin hayat hikâyesi üzerinden kaleme dökmek olacaktır. Bu itibarla gazinin Çanakkale ile başlayan askerlik serüveni Maraş ve Antep cephesindeki mücadelesi ile devam etmiş ve daha sonra Sakarya savaşına katılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gazi Mustafa Kuşçu, Maraş Harbi, Çanakkale Savaşları, İstiklal harbi

Kaynakça

• Mustafa Kuşçu’ya Ait Osmanlıca Belgeler ( Aile yakınlarından temin edilmiştir.)
• Alparslan, Yaşar, Yakar, Serdar (2000), "Çanakkale Ve İstiklal Harbi’nin Kahramanı Emekli Yüzbaşı Mustafa Kuşçu, Vefat Etti" Madalyalı Tek Şehir Kahramanmaraş, Sayı 12, 80. Yıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 12-13.
• Alparslan, Yaşar, Yakar, Serdar (2000), "Gazi Mustafa Kuşçu Kimdir?" Madalyalı Tek Şehir Kahramanmaraş, Sayı 12, 80. Yıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 14-15.
• Alparslan, Yaşar, Yakar, Serdar (2009), Maraş Meşhurları Kahramanmaraş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kahramanmaraş.
• Altıntaş, Ahmet (1999), Çanakkale İngiliz Orduları Başkomutanı Ion Hamilton’un Çanakkale Savaşları Raporu, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Altunköprü, Osman (1985), "Yaşayan Gazi Mustafa Kuşçu ile Röportaj", Madalyalı Tek Şehir Kahramanmaraş, Sayı: 2, 65. Yıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 28-30.
• Armaoğlu, Fahir (1984), 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980), Alkım Yayınevi, Ankara.
• Aşgın, Sait (2011), "Çanakkale Savaşlarının Arka Planı", Türk İdare Dergisi, S. 470, ss. 25-42.
• Atmaca, Mustafa (2016), Çanakkale Ruhu, Kırklareli Valiliği, Boğaz Medya, Çanakkale.
• Bayur, Yusuf Hikmet (1991), Türk İnkılabı Tarihi, C. 2, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Bayur, Yusuf Hikmet (1991), Türk İnkılabı Tarihi, C. 3, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Belen, Fahri (2009), Çanakkale Savaşı’ndan Alınan Dersler, Yeditepe, İstanbul.
• Bilsel, Cemil (1948), Sovyet Rusya-Türk Notaları Işığında Türk Boğazları, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul.
• Doğan, Bekir, Sayın, Osman (2012), Gazeteci Dostlarının Dilinden Osman Sayın’ın Bilinmeyen Yönleri, 2. Baskı, Kahramanmaraş Ajans Yayınları No: 10, Kahramanmaraş.
• Ergüder, Orhan (1959), Harp Tarihi, Harp Okulu Basımevi, Ankara.
• Erikli, Yaşar (2020, 24 Aralık), Gazi Kuşçu'nun İsmine Gereken Önem Verilmeli, Maraş Bugün, https://www.marasbugun.com.tr/guncel/gazi-kuscu-nun-ismine-gereken-onem-verilmeli-h42923.html.
• Ertan, Temuçin, Faik (2000), "Çanakkale Savaşlarının Milli Mücadele Üzerindeki Etkisi" Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (AAMD), C. 10 S. 30, ss. 40-49.
• Kuşçu, Mustafa (1988), Mustafa Kuşçu ile Yapılan Röportaj, Madalyalı Tek Şehir Kahramanmaraş, Sayı 12, 80. Yıl Özel Sayısı, (Mahmut Bakır, Röportaj Yapan) Ankara, ss. 35-37.
• Kuşçu, Mustafa (1988), Mustafa Kuşçu ile Yapılan Röportaj, Madalyalı Tek Şehir Kahramanmaraş, Sayı 12, 80. Yıl Özel Sayısı, (Mahmut Bakır, Röportaj Yapan), Ankara, ss. 35-37.
• Kuşçu, Mehmet Fatih (2020, 25 Kasım), Gazi Torunu Dedesini Anlattı, İnternet Haber, https://www.internethaber.com/gazi-torunu-dedesini-anlatti-132954h.htm.
• Özalp, Yalçın (1986), Gazilerin Dilinden Milli Mücadelemiz, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, Ankara.
• Sayılır, Burhan (2003), Çanakkale Ümitler, Yanılgılar, Gerçekler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
• Tukin, Cemal (1947), Osmanlı İmparatorluğu Devrinde Boğazlar Meselesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Tuncoku, Mete (2002), Çanakkale 1915 Buzdağının Altı C. XVI, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Ünal, Mehmet Ali (1994, Kasım), "Çanakkale Savaşları ve Sömürgeciliğin Sonu", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (AAMD), C. 10, S. 30, ss. 567-571.
• Ünalp, Fatma Rezzan (2015, Bahar), Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Yıl: 13, S. 18, ss. 38-48.
• Yakar, Serdar (2014), Maraş Milli Mücadelesinde Önden Gidenler, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş.
• Yanardağ, Ayşe (2015), "100.Yılında Çanakkale Savaşlarında Türk Milli Ruhunun Uyanışı Hakkında Bazı Değerlendirmeler", CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C. 39, S. 2, 97-115.
• Yüzeroğlu, Ahmet (2000), "Çanakkale Ve Milli Mücadelemizin Son Yaprağı", Madalyalı Tek Şehir Kahramanmaraş, Sayı 12, 80. Yıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 15-16.