Küresel Isınmanın Etkilerini Ortaya Koymada Belgesellerin Rolü: "6 Derece Dünyayı Değiştirebilir" Belgesel Film Örneği

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 695 - 711, 31.08.2024

Tolgay Durmuş

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1452418

Öz

Dünya her geçen gün iklim değişikliği ile daha fazla mücadele etmek zorunda kalmaktadır. Bu durumun nedenleri arasında küresel ısınmadan kaynaklanan sıcaklık artışları gösterilmektedir. Kutuplardaki ve soğuk iklim bölgelerindeki buzulların erimesi ve kurak bölgelerdeki toprakların çölleşme hızının artması sıcaklık artışlarının getirmiş olduğu temel sonuçlar arasında yer almaktadır. Enerji ve barınma ihtiyaçlarını karşılamak için fosil ve karbondioksit içerikli kaynakların kullanılması, küresel ısınmanın etkilerini arttırmakta ve dünya üzerindeki baskısını arttırmaktadır. Bu çalışmada enerji kaynaklarının aşırı tüketilmesi nedeniyle dünya üzerindeki iklim dengesinin bozulmasına vurgu yapılmaktadır. Çalışmanın amacı küresel ısınmaya karşı insanları bilinçlendirmek ve bu bilincin oluşturulmasında belgesellerin rolünü ortaya çıkarmaktır. Genel olarak belgeseller, bilinç oluşturma, tanıtım yapma ve bilgilendirme amaçları doğrultusunda kullanılmaktadır. Küresel ısınmanın etkilerinin ne olacağı ve oluşacak felaketler sonucunda toplumu bilinçlendirmek amacıyla “6 Derece Dünyayı Değiştirebilir” belgesel örneği amaçlı örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Belgesel içeriğinde yer alan göstergeler ve söylemler, Roland Barthes’in geliştirmiş olduğu düz anlam ve yan anlam ilişkisini esas alan göstergebilim analiz yöntemi ile incelenmektedir. Belgesel içinde yer alan sözel unsurlar ise söylem analiz yöntemi ile desteklenerek belgesel analiz yönteminin bilgilendirme yönüne vurgu yapılmaktadır. Araştırmanın sonucunda belgesel filmlerin hem görsel hem de işitsel unsurları barındırıyor olması nedeniyle toplumsal bilincin oluşturulmasında etkili bir araç olarak kullanıldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Küresel Isınma, Medya, Belgesel Film, Göstergebilimsel Analiz, Söylem Analizi

Kaynakça

• Akın, G. (2006). Küresel ısınma, nedenleri ve sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 46 (2). 29,43.
• Aksay, C. S., Ketenoğlu, O., & Kurt, L. (2005). Küresel ısınma ve iklim değişikliği. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 1(25), 29-42.
• Bal, H. (2013). Nitel araştırma yöntemi. Fakülte Kitapevi.
• Barthes, R. (1979). Göstergebilim ilkeleri. Kültür Bakanlığı.
• Baykal, H. & Baykal, T, (2008). Küreselleşen dünyada çevre sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1,17.
• Demir, A. (2009). Küresel iklim değişikliğinin biyolojik çeşitlilik ve ekosistem kaynakları üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 37-54.
• Durmuş, T. (2023). The management of natural disasters in cinema: the movie “2012”. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 11 (20). 64,95.
• Durmuş, E. & Kınacı, M.K. (2021). The analysis of the studies conducted in Turkey on environmental sensitivity. Z.B. Kostova, K.K. Duısenbaevna, E. Atasoy and B. Batır (Eds). İn Developments in Educational Sciences (pp.70-88). ST. Klıment Ohrıdskı Unıversıty Press.
• Eroğlu, H.T. & Navruz, M. (2020). Sinema ve çevre sorunları. Ekolojik Kriz ve Küresel Çevre Politikaları içinde. Beta Basım Yayıncılık.
• Fiske, J. (1996), İletişim çalışmalarına giriş. ARK Yayıncılık.
• Gönençgil, B. (2017). Küresel iklim değişikliği ve atmosferik afetler. Coğrafya Lisans Programı İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. 70.
• Görgülü-Arı, A. (2019). Çevre sorunları. Çevre eğitimi içinde. Anı Yayıncılık.
• Karaman, S. & Gökalp, Z. (2010). Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1), 59-66.
• Korkmaz, K. (2007). Küresel ısınma ve tarımsal uygulamalara etkisi. Alatarım Dergisi, 6(2), 43-49.
• NKFU Bilgi Sitesi. (2015). http://www.nkfu.com/cevre-sorunlari-nelerdir/ internet adresinden 22 Temmuz 2023 tarihinde alınmıştır.
• Nordquist, R. (2020). Understanding the use of language through discourse analysis: Observing how various means of discourse create context. Erişim adresi: https://www.thoughtco. com/discourse-analysis-or-da-1690462.
• Rifat, M. (2007). Homo semioticus ve genel göstergebilim sorunları. YKY.
• Sağlam, N. E., Düzgüneş, E., & Balık, İ. (2008). Küresel Isınma ve iklim değişikliği. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 25(1), 89-94.
• Sönmezoğlu, F. & Bayır, Ö. E. (2012). Çevre sorunlarına ilişkin uluslararası rejimler. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 247-289.
• Turgut, N. Y. (2014). Uluslararası çevre koruma sözleşmeleri. Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Uysal, Y. (2022). İklim değişikliği ve küresel ısınma ile mücadelede yerel yönetimlerin rolü: Tespitler ve öneriler. Kesit Akademi Dergisi. 8 (30), 324-354.
• World Wide Fund for Nature (WWF), (2020). Yaşayan gezegen raporu 2020 biyolojik çeşitlilik kaybını tersine çevirmek. Almond, R.E.A., Grooten M. ve Petersen, T. (Eds). WWF, Gland, İsviçre.
• World Wide Fund for Nature (WWF), (2022). Yaşayan gezegen raporu 2022 doğa ile uyumlu bir toplum inşa etmek. Almond, R.E.A., Grooten, M., Juffe Bignoli, D. & Petersen, T. (Eds). WWF, Gland, İsviçre.