Türklerde Kelle Yemek Ayrıcalığı ve Maraş Kelle Paça Çorbasının Kültürel Kökenleri

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1300 - 1313, 31.12.2024

Bahtiyar Murat Aras

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1504635

Öz

Gündelik hayatta farkında olmadan yapılan birçok uygulamanın aslında çok eskiye dayanan kültürel kökenleri vardır. Her gün kullanılan ve neden kullanıldığı pek bilinmeyen kelimelerden başlamak üzere, giyilen kıyafetler, tercih edilen yemekler, yapılan dualar, beddualar, oyunlar, danslar, kullanılan müzik aletleri, toplu yapılan törenler gibi birçok şey atalardan kalan miras olarak toplumların hayatında varlığı devam ettirmektedir. Toplumun büyük kısmı aslında sıradanmış gibi gelen bu uygulamaların, çok eski bir kültürel kökene sahip olduğunun farkında bile değildir. Milletlerin geçmişinden miras kalan bu uygulamalar her gün yerine getirilmesine rağmen, bunların neden yapıldığı konusunda pek az kişi bir fikre sahiptir. Oysa kültür ve medeniyetlerin oluşumu nesiller boyu devam eden tüm geleneklerin bir toplamıdır. Bu yüzden, bir toplumun gündelik hayatı biraz dikkatli incelendiğinde o toplumun mensup olduğu kültürel köken konusunda çarpıcı bilgiler verir. Bunlar evlilik ve cenaze merasimlerinden başlamak üzere, yeme-içme gelenekleri, sofra adabı ve düzeni, misafir karşılama usulleri, çocukların doğumundan büyütülmesine kadar her gün yapılan birçok şeyi içinde barındırır. Aynı dine mensup olan farklı milletlerin dini hayatları içinde bile birçok eski kültürel öge bugün dahi en canlı şekilde varlığını sürdürmektedir. Örneğin Arap coğrafyasında neredeyse şirk olarak tanımlanan ataların, cetlerin ve toplum önderlerinin türbe ve mezar ziyaretleri Türkler için vazgeçilmez bir uygulamadır. Dinin fıkıh kısmında yeri olup olmamasından bağımsız olarak bu uygulamalar en canlı şekliyle bugün bile sürdürülmektedir. Milletlerin ilk göründükleri coğrafyalar nasıl onların anatomi ve karakterleri üzerinde etki yapıyorsa, gündelik hayatları üzerinde de etki yapmışlardır. Bunlardan biri ve en önemlisi de beslenme alışkanlıklarıdır. Her milletin kendine özgü bir damak tadı, yemek şekli ve buna bağlı olarak fiziksel özellikleri bulunmaktadır. Böylece her millet kendine özel bir yemek alışkanlığı oluşturmuş ve bazı değişiklikler olmasına rağmen ana hatlarıyla bugünlere kadar muhafaza edilmiştir. Bu tercih edilen yemeklerin en belirgin özelliği, milletlerin yaşadığı coğrafya ve yaşam şekilleriyle yakından alakalı olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Kelle paça yemeği, Gastronomi, Maraş

Etik Beyan

Bu çalışma etik kurul raporu gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Boratav, P. N. (2012). Türk mitolojisi, Bilge Su Yayınları.
• Clavijo, R.G. (1993). Anadolu Orta Asya Ve Timur. çev. Ömer Rıza Doğrul. (Ses Yayınları, İstanbul).
• Donuk, A. (1992). Baranta.Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
• Ebu’l Gazi Bahadır Han (2011). Türklerin Şeçeresi. Örgün Yayınevi.
• Eroğlu, E.F.(2015). Priskos’un Eserinde Yer Alan Türk Adetleri, Genç Kalemler Araştırma Dergisi.
• Eröz, M.(1990). Türkiye’de Alevilik ve Bektaşilik. Kültür Bakanlığı.