Post Yapısalcı Eleştirel Yaklaşımla, Yeni Avrasyacı Rus Jeopolitiğinin Coğrafi ve Jeokültürel Temsilleri

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1415 - 1439, 31.12.2024

Bayram Çetin , Mürşide Coşkun

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1562192

Öz

Makalede, Dugin’in Yeni Avrasyacılık söylemi eleştirel yaklaşımla yapı-söküme tabi tutulmuştur. Böylece jeokültürel ve coğrafi temsillerle inşa edilen Rus kimliği ve ideolojisine dayalı siyasî egemenlik dilinin çözümlenmesi amaçlanmıştır. Yeni Avrasyacılık, klasik anlayışın bilgi üretme modelini temsil eden en güncel söylemlerdendir. Klasik modelin tüm vasıflarını, özelliklerini geniş bir çerçevede yansıttığı için araştırma konusu olarak seçilmiştir.
Kökleri Rus tarihindeki siyasî ve kimlik bunalımlarına dayanan Yeni Avrasyacılık, 1991 sonrasındaki siyasî konjonktüre göre güncellenmiş imparatorluk jeopolitiğidir. Dugin’e göre Avrasyacılık Atlantikçi düzenin karşısında, tüm ezilen halkların yanında insani ve ulvi bir bloklaşmanın adıdır. Kara gücünü temsil eden Rus merkezli Avrasya İmparatorluğu, kuzey, doğu, güney ve batı yönlerinden Atlantikçi güce hizmet edebilecek olası Rimland (düşman) alanlarıyla kuşatılmıştır. Avrasyacılığın selameti adına farkındalığın yanında Moskova ile jeostratejik merkezler arasında kurulacak hatlarla bu kuşatmanın bertaraf edilebileceği öngörülür.
Söyleme göre Avrasyacılığın merkezinde, coğrafi sebeplerin yanında Bizans-Konstantinapol Kilisesi’nin hem teolojik hem de jeopolitik halefi olarak 3. Roma sıfatıyla Rus Devleti vardır. Yine Rus halkı medeniyet inşacısı ve taşıyıcısı gibi jeokültürel temsillerle Avrasya imparatorluğunun esas ve yönetici çekirdeğini oluşturur.
Yeni Avrasyacılık coğrafi temsillerle süslenmiş ideolojik bir söylemdir. Normatif değerler taşımadığı gibi açık çelişkiler ihtiva eden siyasî bir kurgudur. Post Sovyet dönem Rusya’sını yeniden imparatorluğa taşıma hevesiyle mekân, kimlik, vizyon ve devlet idaresi üzerinden kurgulanmıştır. Bu konuda Avrasyacığın dünya siyasî pratiğindeki yerini belirleyen öenmli husus, Avrasyacılığı Rusya’nın geleceğinde tek yol olarak gören ve hayata geçirmeye çalışan bir anlayışın (Vladimir Putin vasıtasıyla) iktidarda olmasıdır. Nitekim Şubat 2022’de başlayan ve hâlen süren Rusya-Ukrayna Savaşı’nın temellerini teşkil etmesi nedeniyle reel-politiğe yansıması olarak düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Jeopolitik, Yeni Avrasyacılık, Rusya İmparatorluğu, Atlantikçilik, Kara-Deniz Gücü

Etik Beyan

Bu çalışmanın yazılmasında bilimsel ahlak kurallarına uyulduğunu, başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunulduğunu, kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapılmadığını, çalışmanın başka herhangi bir dergiye yayımlanması için gönderilmediğini beyan ederiz.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Gafarov, O., (2020). Rus Dış Politikasında Kimlik Arayışı: “Batı”dan Kopuşun Tarihsel Analizi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, (Basılmamış Doktora Tezi) Ankara.
• Gumilev, L. N. (2003). Hazar Çevresinde Bin Yıl, (Çev.D. Ahsen. Batur). Selenga Yayınları.
• Gumilev, L. N. (2005). Hunlar. (Çev. D. Ahsen. Batur). Selenga Yayınları.