Altmış Beş Yaş ve Üzeri Erişkinlerde Pnömokok Bağışıklaması ve Ülkemizdeki Pnömokok Aşı Uygulamaları: Derleme

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 1, 199 - 205, 16.03.2023

Fatma Özarslan , F. Nur Baran Aksakal

https://doi.org/10.17517/ksutfd.1082905

Öz

Sorunu ortaya çıkmadan önlemek şüphesiz tedaviye göre kolay ve ucuz bir yöntemdir. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin esasını oluşturan koruyucu
sağlık hizmetlerinden aşılama, aşı ile önlenebilir hastalıkların önlenmesi ve bu hastalıklara bağlı kayıpların azaltılabilmesi için olmazsa olmazdır. Yaşlılarda
ve yüksek riskli erişkinlerde önemli morbidite ve mortaliteye sebep olan pnömokok enfeksiyonlarına karşı ülkemizde uygulanan iki tip aşı vardır: konjuge
pnömokok aşısı ve polisakkarid pnömokok aşısı. Erişkinlerde pnömokok aşılarının yararı kanıtlanmış olmasına rağmen aşı uygulanma oranları hedeflenen
düzeyde olmadığı için iyileştirme çalışmalarına ihtiyaç vardır. Birinci basamak çalışanları başta olmak üzere aşı uygulayıcılarının eğitilmesi ve farkındalığı-
nın artırılması, topluma aşıların yararları ve olası riskleri hakkında yeterli bilgi verilmesi, sağlık kontrollerinin ve kayıtların düzenli olması, aşıların yeterli
miktarda ve ücretsiz olarak sağlanması gerekmektedir.
Bu derleme erişkinlerde pnömokok aşı uygulamalarında mevcut durumu gözden geçirmek ve aşılama oranlarını arttırmak için yapılması gereken uygula-
maları vurgulamak amacıyla yazılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bağışıklama, pnömokok aşıları, yaşlılık

Pneumococcal Immunization in Adults Aged 65 and Over and Pneumococcal Vaccine Applications in Our Country: Review

Öz

Preventing the problem from occurring is undoubtedly an easy and inexpensive method compared to medical treatment. Vaccination of preventive health ser-
vice, based on the basis of primary health care services, is essential for the prevention of vaccine-preventable diseases and for reducing the losses associated
with these diseases. There are two types of vaccines applied in our country against pneumococcal infections that cause significant morbidity and mortality
in the elderly and high-risk adults: conjugate pneumococcal vaccine and polysaccharide pneumococcal vaccine. Although the benefit of pneumococcal
vaccines has been proven in adults, some further studies are needed because the rates of vaccination are not at the targeted level. It is necessary to train and
raise awareness of vaccine practitioners, especially primary care staffs to provide the community with sufficient information about the benefits and possible
risks of vaccines, to have regular health checks and records, and to provide vaccines in sufficient quantities and free of charge.
This review was written to review the current situation in pneumococcal vaccine applications in adults and to emphasize the practices that need to contribute
to increase vaccination rates.

Anahtar Kelimeler

Vaccination, pneumococcal vaccines, aging

Kaynakça

• Akkaya N, Camcıoğlu Y, Gür E, Öztürk R. Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fak Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. 2010;71:7-9.
• Baran Aksakal FN, Koçak C, Uğraş Dikmen A, Altun B, Büyükdemirci E. Ankara’da aile sağlığı merkezlerine başvuran 18 yaş üstü kişilerin erişkin aşılamasına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarının araştırılması. Flora İnfeksiyon Hastalık ve Klin Mikrobiyoloji Derg. 2018;23(3):124-134.
• Recommended Vaccines by Disease. Avaible from: https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/vaccines-diseases.html.(Erişim tarihi:12 Şubat 2020.)
• Yardımcı B, İneli̇ B, Akdeni̇z M. Erişkinlerde aşılama. Klin Tıp Aile Hekim. 2016;8(2):29-47.
• Erişkin Bağışıklama Rehberi 2019. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği, Erişkin Bağışıklama Rehberi Çalışma Grubu [Internet]. https://www.ekmud.org.tr/emek/rehberler/1-ekmud-rehberleri (Erişim tarihi: 06.02.2020).
• Toprak D, Köksal İ, Sargın M., Akan H. Erişkin aşılaması, uygulamadaki sorunlar ve çözüm önerileri, aile hekimlerinin erişkin aşılamasındaki rolü. Türkiye Aile Hekim Derg. 2018;22 (3):166-174.
• Şenol E, Azap A, Erbay A, Çavuş S, Karakuş R, Acar A. Erişkin bağışıklamasının hedefindeki aşılardan biri olarak pnömokok aşısı: Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Erişkin Bağışıklaması Çalışma Grubu Uzlaşı Raporu Klimik Dergisi.2018; 31:Özel Sayı 2-18.
• De Gomensoro E, Del Giudice G, Doherty T.Challenges in Adult Vaccination. Ann Med. 2018;50(3):181-192.
• Beard JR, Officer A, De Carvalho IA, Sadana R, Pot AM, Michel JP et al. The World Report on Ageing and Health: A Policy Framework For Healthy Ageing. The Lancet. 2016;387 (10033): 2145-2154.
• Karakuş B. Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Hizmetler, Kurumsal Yaşlı Bakımı ve Kurumsal Yaşlı Bakımında İllerin Durumu. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2018.
• Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistik Veri Portalı. Avaible from: https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=%C3%B6l%C3%BCm%20nedenleri&dil=1). (Erişim tarihi:12 Şubat 2020.)
• WHO | 10 facts on ageing and health. Avaible from: http://www.who.int/features/factfiles/ageing/en/ (Erişim Tarihi:12 Şubat 2020.)
• Huang SS, Johnson KM, Ray GT, Wroe P, Lieu TA, Moore MR et al. Healthcare utilization and cost of pneumococcal disease in the United States. vaccine. 2011;29:3398-3412.
• Streptococcus pneumoniae, Active Bacterial Core Surveillance Report. Emerging Infections Program Network. Centers for Disease Control and Prevention. 2014.
• Başara BB, Soytutan Çağlar İ, Aygün A. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018. Ankara, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2018:140.
• Alp E, Yıldız O, Aygen B, Şahin S, Doğanay M. Yaşlılarda Toplum Kaynaklı Alt Solunum Sistemi İnfeksiyonları:69 Hastanın Değerlendirilmesi. Flora İnfeksiyon Hastalık ve Klin Mikrobiyoloji Derg. 2005;10(4):195-200.
• GBD 2015 LRI Collaborators. Estimates of The Global, Regional and National Morbidity, Mortality, and Aetiologies of Lower Respiratory Tract İnfections in 195 Countries: A Systematic Analysis For The Global Burden of Disease Study 2015. Lancet Infect Dis. 2017;17:1133–1161.
• Özlü T. Toplum Kökenli Pnömoniler: Tanı Tedavi ve Korunma. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2005;1(46):1-12.
• Dogan C, Cetin O, Kiral N, Sarac G, Salepci B. İleri Yaş Pnömoni Olgularının Analizi ve Tedavi Başarısına Etkili Faktörler. Eurasian J Pulmonol. 2014;16(2):94-98.
• Cilloniz C, Amaro R, Torres A. Pneumococcal Vaccination. Curr Opin Infect Dis. 2016;29(2):187-196.
• Drijkoningen JJ, Rohde GG. Pneumococcal Infection in Adults: Burden of Disease. Clin Microbiol Infect. 2014;20 (Suppl. 5):45-51.
• Sanford M. Pneumococcal Polysaccharide Conjugate Vaccine (13-valent, adsorbed): In Older Adults. Drugs. 2012;72(9):1243-1255.
• Sings HL. Pneumococcal Conjugate Vaccine Use in Adults–Addressing an Unmet Medical Need For Non-Bacteremic Pneumococcal Pneumonia. Vaccine. 2017;35(40): 5406-5417.
• Isturiz RE, Schmoele-Thoma B, Scott DA, Jodar L, Webber C, Sings HL et al. Pneumococcal Conjugate Vaccine Use in Adults. Expert Rev Vaccines. 2016;15(3):279-293.
• Torres A, Bonanni P, Hryniewicz W, Moutschen M, Reinert RR, Welte T. Pneumococcal vaccination: What have we learnt so far and what can we expect in the future? Eur J Clin Microbiol InfectDis. 2015;34(1):19-31.
• Castiglia P. Recommendations For Pneumococcal Immunization Outside Routine Childhood Immunization Programs in Western Europe. Adv Ther. 2014;31(10):1011-1044.
• Chavanet P. Pneumococcus infections: Is the burden still as heavy? Med Mal Infect. 2012;42(4):149-153.
• Pinkbook. Pneumococcal Epidemiology of Vaccine Preventable Diseases, CDC. Published September 25, 2019. Avaible from:https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/pneumo.html (Erişim Tarihi:19 Mart 2020.)
• Adult Immunization Schedule by Vaccine and Age Group | CDC. Published February 6, 2020 Avaible from: https://www.cdc.gov/vaccines/schedules/hcp/imz/adult.html (Erişim tarihi:12 Şubat 2020.)
• Durando P, Faust SN, Fletcher M, Krizova P, Torres A, Welte T. Experience with Pneumococcal Polysaccharide Conjugate Vaccine (Conjugated to CRM197 Carrier Protein) in Children and Adults. Clin Microbiol Infect. 2013;19(Suppl. 1):1-9.
• Pallotta A, Rehm SJ. Navigating Pneumococcal Vaccination in Adults. Cleve Clin J Med. 2016;83(6):427-433.
• Sings HL. Pneumococcal Conjugate Vaccine Use in Adults–Addressing An Unmet Medical Need For Non-Bacteremic Pneumococcal Pneumonia. Vaccine. 2017;35(40): 5406-5417.
• Aşıyla Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı. Aşı İle Önlenebilir İnvaziv Bakteriyel Hastalıklar Sürveyansı Genelgesi. 15.12. 2016 Tarih ve 21001706/131.12 Sayı. Ankara: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, 2016.
• Kobayashi M, Bennett NM, Gierke R, Almendares O, Moore MR, Whitney CG et al. Intervals between PCV13 and PPSV23 vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2015;64(34): 944-947.
• Berical AC, Harris D, Dela Cruz CS, Possick JD. Pneumococcal vaccination strategies. An update and perspective. Ann Am Thorac Soc. 2016;13(6):933-944.
• Stacey HL, Rosen J, Peterson JT, Williams-Diaz A, Gakhar V, Sterling TM et al. Safety and immunogenicity of 15-valent pneumococcal conjugate vaccine (PCV-15) compared to PCV-13 in healthy older adults. Hum Vaccines Immunother. (2019) 15:530–539
• Song JY, Chang CJ, Andrews C, Diez-Domingo J, Oh MD, Dagan R et al. Safety, tolerability and ımmunogenicity of V114, A 15-Valent Pneumococcal conjugate vaccine, followed by sequential PPSV23 vaccination in healthy adults aged ≥50 years: A Randomized Phase III Trial (PNEU-PATH) Vaccine 2021;15;39(43):6422-6436.
• Hurley D, Griffin C, Young M, Scott DA, Pride MW, Scully IL et al. Safety, tolerability, and ımmunogenicity of a 20-valent pneumococcal conjugate vaccine (PCV20) in adults 60 to 64 years of age. Clin Infect Dis. 2021;5;73(7):1489-1497.
• Pawelec G. Age and Immunity: What is “Immunosenescence”? Exp. Gerontol. 2018;105:4–9.
• Güleç M. Yaşlılık ve İmmün Sistem. Türkiye Klin Geriatr. 2015;1:1-7.
• Koldaş ZL. Vaccination in The Elderly Population. Turk Kardiyol Dern Ars. 2017;5:124-127.
• Gür E. Aşı Kararsızlığı - Aşı Reddi. Türk Pediatri Arş. 2019;54(1):1-2.