The Invisible Side of Child Marriages: Child Grooms

Yıl 2024, , 654 - 681, 30.11.2024

Metin Çelik , Emine Durmuş , Büşra Acar Ağar

https://doi.org/10.33708/ktc.1512483

Öz

This study aims to examine the experiences of males who have been married as children. Since most of the studies on child marriages involve girls, this study was planned with male individuals. However, married men under the age of 18 constitute a difficult group of participants to reach because child marriages are not legal, marriages are not officially registered due to religious marriage, and unlike child brides, they do not apply to the official institution for reasons such as pregnancy and birth. For these reasons, this research was conducted with men who were married as children and are currently between the ages of 19-25. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group consisted of 47 individuals selected from the provinces of Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Hakkâri, Mardin, Siirt and Şırnak through snowball sampling method. The data collection tool is a semi-structured interview form developed by the researchers to be used in this study. This form includes descriptive questions about socio-demographic characteristics as well as open-ended questions about marriage. The data were analyzed using the inductive thematic analysis method in which the data were described intensively. As a result of the thematic analysis, three themes, namely ‘reasons for marriage” problems encountered in marriage’ and ‘suggestions’, and sub-themes related to these themes were obtained. The main themes and sub-themes related to these themes were explained by supporting the participants' statements. The findings were discussed in the light of the literature, and conclusions and recommendations were presented. As a result of the study, it was determined that individual and social reasons were effective in the marriages of child grooms and that they experienced problems in their marriages towards their roots and nuclear families.

Anahtar Kelimeler

marriage, early marriage, child marriage, child groom

Çocuk Evliliklerin Görünmeyen Tarafı: Çocuk Damatlar

Öz

Bu çalışma çocuk yaşta evlilik yapmış erkeklerin evlendirilme deneyimlerini incelemeyi amaçlamıştır. Çocuk evlilikler söz konusu olduğunda araştırmaların çoğunlukla kız çocuklarını kapsaması sebebiyle bu araştırma erkek bireylerle gerçekleştirilmiştir. Ancak çocuk evliliklerin yasal olmaması, evliliklerin dini nikâh ile yapılması nedeniyle resmi kayıtlarının olmaması ve çocuk gelinlerden farklı olarak gebelik, doğum gibi gerekçelerle resmî kuruma başvurularının olmaması nedeni ile 18 yaşından küçük evli erkek çocuklar ulaşılması zor bir katılımcı grubunu oluşturmaktadır. Bu gerekçelerle bu araştırama çocuk yaşta evlendirilmiş, şu an 19-25 yaş aralığında olan erkeklerle gerçekleştirilmiştir. Çocuk damatlarla yapılan bu araştırma sonuçlarının çocuk evliliklerin içeriklerine ışık tutması amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu kartopu örnekleme yöntemi ile Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Hakkâri, Mardin, Siirt, Şırnak illerinden seçilen 47 bireyden oluşmaktadır. Veri toplama aracı bu çalışmada kullanılmak üzere araştırmacılar tarafından geliştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formudur. Bu formda katılımcıların sosyodemografik özelliklerine yönelik betimleyici sorularının yanı sıra, evlendirilmelerine yönelik açık uçlu sorular da yer almaktadır. Veriler, verilerin yoğun olarak betimlendiği tümevarımsal tematik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Tematik analiz sonucunda ‘evlendirilme nedenleri’, ‘evliliklerinde karşılaştıkları sorunlar’ ve ‘öneriler’ olmak üzere üç tema ve bu temalara bağlı alt temalar elde edilmiştir. Ana ve bu temalara bağlı alt temalar katılımcı ifadeleri ile desteklenerek açıklanmıştır. Bulgular alan yazın ışında tartışılarak, sonuç ve öneriler sunulmuştur. Çalışmanın sonucunda, çocuk damatların evlenmelerinde bireysel ve toplumsal nedenlerin etkili olduğu, evliliklerinde kök ve çekirdek ailelerine dönük problemler yaşadıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

evlilik, erken evlilik, çocuk evliliği, çocuk damat

Destekleyen Kurum

Bu çalışmada herhangi bir kurum, kuruluş ya da kişiden destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Aktepe, E., & Atay, M. İ. (2017). Çocuk evlilikleri ve psikososyal sonuçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 410-420. https://doi.org/10.18863/pgy.310791.
• Acar Ağar, B., Durmuş, E., & Çelik, M. (2024). Eğitsel, Sosyal ve Psikolojik Bir Sorun: Çocuk Evliliklerde “Gelin” ve “Damat” Olmak. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 34-46. https://doi.org/10.53506/egitim.1451362.
• Aral, N., & Gürsoy, F. (2001). Çocuk hakları çerçevesinde çocuk ihmal ve istismarı. Milli Eğitim Dergisi, 151(5), 1-25.
• Aydemir, E. (2011). Evlilik mi evcilik mi? erken ve zorla evlilikler, çocuk gelinler. Uşak Yayınevi.
• Birleşmiş Milletler. (1989, Kasım 20). Çocuk haklarına dair sözleşmesi. https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf (10.12.2023).
• Boran, P., Gülçay, G., Devecioğlu, E., & Eren, T. (2013). Çocuk gelinler. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 26, 58-62. https://doi/10.5472/MMJ.2013. 02751.1.
• Braun, V., & Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. S. N. Şad* , N. Özer** ve A. Atli*** (Çevirenler). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m.
• Carter, B. & McGoldrick, M. (1989). The changing family life-cycle: A framework to family therapy (2nd ed.). Ally & Bacon.
• Coşkun, A. M., Şenturan, L., Çayır, G., & Yakıt, E. (2016). Çocuk gelinler sorununa toplumsal duyarlılık geliştirme. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1107-1122. http://dx.doi.org/10.14687/ijhs.v13i1.3583.
• Çetin, M. (2020). Toplumsal bir gerçeklik olarak çocuk gelinler. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 5, 107-122.
• Çizmecioğlu, R. (2020). Evlilik olgunluğu ile evlilik beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). İstanbul Ticaret Üniversitesi. Çocuk Koruma Kanunu. (2005, Temmuz 15). https://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_kanun/cocukkoruma.pdf (7.11.2023).
• Dagne, H. G. (1994). Early marriage in northern Ethiopia. Reproductive Health Matters, 2(4), 35–38. https://doi.org/10.1016/0968-8080(94)90006-X.
• Demir, Y., Özel, C., & Sütçü, S. (2022). Erken yaşta evliliklerin bireysel ve toplumsal sonuçları. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi, 2(3), 49-62.
• Doğan Göksel, P. (2018). Çocuk gelinlerin erken evlilik süreçleri ve erken evliliklerin önlenmesine ilişkin görüş ve düşüncelerin incelenmesi. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
• Dolgin, G. D. (2013). Ergenlik psikolojisi (Çev. D. Özen). Kaknüs Yayınları.
• Duru, E., & Arslan, G. (2014). Evlenmek amacıyla evden kaçan kız ergenler; bir olgubilim çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 36-48.
• Edmeades, J. D., MacQuarrie, K. L., & Acharya, K. (2022). Child grooms: understanding the drivers of child marriage for boys. Journal of Adolescent Health, 70(3), S54-S56. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2021.08.016.
• Fagot, B. I., Pears, K. C., Capaldi, D. M., Crosby, L., & Leve, C. S. (1998). Becoming an adolescent father: Precursors and parenting. Developmental Psychology, 34(6), 1209–1219. https://doi.org/10.1037/0012-1649.34.6.1209.
• Gastón, C. M., Misunas, C., & Cappa, C. (2019). Child marriage among boys: a global overview of available data. Vulnerable Children and Youth Studies, 14(3), 219–228. https://doi.org/10.1080/17450128.2019.1566584.
• Geldard, K., & Geldard, D. (2013). Ergenler ve gençlerde psikolojik danışma (Çev. Edt. M. Pişkin). Nobel Yayıncılık.
• Gladdıng, T. S. (2015). Aile terapileri tarihi, kuram ve uygulamaları (Çev. Edt. İ. Keklik ve İ. Yıldırım). Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
• Gosh, B. (2011). Early marriage of girls in contemporary bengal: A field view. Social Change, 41(1), 41-61. https://doi/10.1177/004908571104100102.
• Haberland, N., Chong, E., & Bracken, H. (2003). Married adolescents: An overview. Geneva: World Health Organization.
• Jain, S., & Kurz, K. (2007). New insights on preventing child marriage: A global analysis of factors and programs. International Center for Research on Women (ICRW).
• Johnson, B., & Chrıstensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (Çev. Ed. Ş.B. Demir). Eğiten Kitap.
• Larson, N. C., Hussey, J. M., Gillmore, M. R., & Gilchrist, L. D. (1996). What about dad? Fathers of children born to school-age mothers. Families in Society, 77(5), 279–289. https://doi.org/10.1606/1044-3894.916.
• Misunas, C., Gastón, C. M., & Cappa, C. (2018). Exploring the Determinants of Child Marriage Among Boys and Its Outcomes on Men's Sexual and Reproductive Health and Family Size. Available at SSRN 3272012.
• Malatyalı, M.K (2014). Türkiye’de ‘çocuk gelin’ sorunu. Nesne Psikoloji Dergisi, 2(3), 27-38. https://doi.org/10.7816/nesne-02-03-03.
• Mıhçıokur, S., Erbaş, F., & Akın, A. (2010). Çocuk gelinler ve beklenen olumsuz sonuçları. Sağlık ve Toplum, 1, 3-12.
• Montazeri, S., Gharacheh, M., Mohammadi, N., Rad, I.A., & Ardabili, H.E. (2016) Determinants of early marriage from married girls’ perspective in Iranian setting: A qualitative study. J Environ Public Health, 8, 615-929. https://doi.org/10.1155/2016/8615929.
• Nour, N. M. (2006). Health Consequences of Child Marriage in Africa. Emerging Infectious Diseases, 12(11), 1644-1649. https://doi.org/10.3201/eid1211.060510.
• Özcebe, H., & Biçer, B. K. (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu; çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi, 28(2), 86-93. https://doi.org/10.4274/tpa.1907.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Edt. M. Bütün ve S. B. Demir). Pegem Yayıncılık.
• Soylu, N., & Ayaz, M. (2013). Adli değerlendirme için yönlendirilen küçük yaşta evlendirilmiş kız çocuklarının sosyodemografik özellikleri ve ruhsal değerlendirmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14, 136-144. http://dx.doi.org/10.5455/apd.36694.
• Şen, H. (2014). Çocuk Gelinler: Evcilikten Evliliğe. Detay Yayıncılık.
• Şenol, D., & Mazman, İ. (2012). Erken yaşta evlilik: Çocuk gelinler. Uluslararası Katılımlı Çocuk İhtiyaçları Sempozyumu 18-19 Mayıs 2012 (ss. 500-517). Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Şenol, D., & Sarp, Ç. (2018). Kadın ve erkeklerin değerlendirmeleri ile toplumsal cinsiyet rolleri-Kırıkkale örneği. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 31, 17-38.
• Türk Medeni Kanunu. (2001, 8 Aralık) Resmi Gazete. (Sayı: 24607). TÜİK. (2018, Kasım 12). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27594 (7.12.2023). TÜİK. (2023, Mayıs 15). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Birth-Statistics-2022-49673 (24.11.2023). TÜİK. (2024, Nisan 19). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2023-53679#:~:text=T%C3%BCrkiye%20n%C3%BCfusunun%20%26%2C0',7'sini%20k%C4%B1z%20%C3%A7ocuklar%20olu%C5%9Fturdu (24.04.2024).
• UNICEF (2019, Haziran 6). https://www.unicef.org/press-releases/115-million-boys-and-men-around-world-married-children-unicef (11.09.2023).
• UNICEF (2023, Mayıs 3). https://www.unicef.org/turkiye/bas%C4%B1n-b%C3%BCltenleri/unicef-k%C3%BCresel-d%C3%BCzeyde-ya%C5%9Fanan-%C3%A7ok-say%C4%B1da-kriz-%C3%A7ocuk-ya%C5%9Fta-evliliklerle-m%C3%BCcadeleyi (6.10.2023)
• United Nations. (2015). Resolution adopted by the Human Rights Council 29/8, Strengthening efforts to prevent and eliminate child, early and forced marriage, A/HRC/RES/29/8.
• Uslu, İ. (2011). Türkiye’de aile yapısı araştırması (A research on the family structure in Turkey). Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• Yıldız, D. (2018). Sosyo-kültürel faktörler bağlamında erken evlilikler. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). Hacettepe Üniversitesi.
• Yıdız, N., & Avcı, H. (2014). Erken evliliklerin toplumsal meşruiyeti: Nitel bir çalışma. DİTAM Toplumsal Araştırmalar Merkezi Yayınları:
• Yıldız, D., & Poyraz, T. (2020). Sosyo-demografik ve sosyo-kültürel bağlamda erken evlilikler: Çocuk gelinler ve çocuk damatlar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (32), 159-186. https://doi.org/10.20427/turkiyat.581208
• Yılmaz, İ. (2023). Çocuk damatlar ve töre. 11. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı-IV (ss. 175-198). İstanbul.
• Yorgun, E. (2019). Erken evlilikler ve çocuk yetiştirmede karşılaşılan problemler (Ardahan ili örneği). (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). Sakarya Üniversitesi.