Özneden Nesneye İtilme: Kadın Deneyimi Olarak Kürtaj / Repressing From Subject To Object: Abortion as a experience of woman

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 102 - 128, 31.05.2020

Merve Yıldırım Halime Ünal Reşitoğlu

https://doi.org/10.33708/ktc.735313

Cited By: 1

Öz

Kürtaj hakkındaki çalışmaların çoğunluğu kadının bedeni veya çocuğun yaşam hakkına odaklanırken kadınların deneyimleri ikinci plana atılmıştır. Bu çalışma ise inanç, ahlak, annelik tanımıyla ilişkili olan ve genellikle norm ihlali olarak kabul edilen kürtajın kadınlar tarafından nasıl deneyimlendiğine ve anlamlandırıldığına ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu noktada kürtaj operasyonunu zorunlu bir tıbbi müdahale olmaksızın geçirmiş kadınlar ile Kasım 2018-Mart 2019 tarihleri arasında derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Kartopu örneklemesiyle katılımcılara ulaşılmaya çalışıldığı gibi çeşitli üniversitelerin sosyal medya hesaplarına duyurular yapılarak da görüşmecilere ulaşılmaya çalışılmıştır. İlk olarak yakın çevredeki kadınlar aracılığı ile katılımcılara ulaşılmaya çalışılmıştır. Dokuz görüşmenin beşi İzmir’de, ikisi Ankara’da ve birer görüşme de Samsun ve Balıkesir’de gerçekleştirilmiştir. Görüşmecilerin beşine yakın ilişki ağları ile ve üçüne ise diğer ağlar ile ulaşılırken bir görüşmeciye sosyal medya aracılığı ile ulaşılmıştır. Görüşmecilerden 7 tanesi operasyon sırasında evliyken 2 tanesi bekârdır. Ulaşılmasında zorluk yaşanan katılımcı grubu bekâr kadınlar olmuştur. Görüşmecilerin yaş aralıkları 21-51 olmakla birlikte, operasyon geçirme yaşı 17-30 aralığında değişmektedir. Dokuz görüşmecinin altısının kürtaj öncesinde annelik deneyimi yaşamış olmaları kadınların deneyimlerini anlamlandırmada oldukça önemli olduğu görülmüştür. Kadınların kürtaj kararı almasında evlilik deneyimleri, maddi olanakları, önceki hamilelik deneyimleri ve kürtajın ulaşılabilirliği önemli bir yere sahiptir. Kadınların kürtaj kararlarını meşrulaştırırken yaptıkları en önemli vurgu çocuğa(lara) karşı duydukları sorumluluktur. Kürtaj yasal olsa bile kadınlar kürtaja ulaşmakta engellerle karşılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kürtaj, annelik, sorumluluk, Toplumsal cinsiyet

Repressing From Subject To Object: Abortion as a experience of woman

Öz

While most studies on abortion focused on the argument about the woman’s body or the child’s right to life, the experiences of women were not taken into account. This study aims to shed light on how abortion, which is related to religion, morality and definition of motherhood and considered as a violation of norms is experienced and perceived by women. We conducted 9 semi-structured in-depth interviews between November, 2018 and March, 2019 with women who had induced abortion. In order to reach the participants, in addition to snowball sampling, announcements on social media accounts of various universities are carried out. In the first instance, participants are contacted through close connections. Five of the nine interviews were conducted in İzmir, two in Ankara and one in Samsun and Balıkesir. Five participants were reached with close connections while the other three were reached by other connections and one through social media. Seven participants were married during the operation; two of them are single. The most difficult group of participants to reach was single women. Although the age ranges of the participants were 21-51, the age of having an operation varies between 17 and 30. It was seen in six interviews that being a mother prior to an abortion was important for women to make sense of their own experiences. Marriage experiences, financial possibilities, previous pregnancy experiences, and access to abortion have an important place in women’s decision making regarding abortion. . The most important emphasis women make to justify their abortion decisions is their responsibility towards the child (s). Although abortion is legal, women face obstacles in reaching abortion.

Anahtar Kelimeler

Abortion, Motherhood, Responsibility, Gender

Kaynakça

• Atay, H., (2017). “Kürtaj Yasasının Arkeolojisi: Türkiye’de Kürtaj Düzenlemeleri, Edimleri, Kısıtları ve Mücadele Alanları”, Fe Dergisi 9, (no 2, 1-16).
• Korkmaz, S., (2012, Haziran 1). “Kürtaj Tartışmasına Tepkisiz Kalma!” Mayıs 2, 2020 tarihinde Bianet: http://bianet.org/kadin/ifade-ozgurlugu/138773-kurtaj-tartismasina-tepkisiz-kalma adresinden alındı.
• Çakmak, B., Metin, F. Z., Özsoy, A. Z., Çıtıl, R., Önder, Y. ve Yılmaz Doğru, H., (2014). “Opinion of Women about Elective Abortion”, J Turk Obstet Gynecol, Cilt 3, (170-175).
• Connell, R. W., (1998) “Toplumsal Cinsiyet ve İktidar; Toplum, Kişi ve Cinsel Politika”, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Çavlin, A., Tezcan, S. ve Ergöçmen, B., (2014). “Kadınların Bakış Açısından Kürtaj”, Hacettepe Üniversitesi Nüfusbilim Dergisi, Ankara: Cilt 34, sayı 1, (51-67).
• Dayı, A., (2017). “Feminist Etik Açısından Cinsellik ve Üreme: Fetüsün Bireyliği ve Kadının Beden Bütünlüğü”, Fe Dergi 9, (no. 1, 37-54). Yayınlayan: Ankara Üniversitesi KASAUM
• Demir, E.. (2012). “Kürtaj Hak Olursa Karar Kadınlara Kalır mı?” Nisan 2, 2020 tarihinde Amargi Dergi: http://www.amargidergi.com/yeni/?p=397 adresinden alındı
• Dereli Yılmaz, S., Ege, E., Akın, B. ve Çelik, Ç., (2010). “15-49 Yaş Kadınların Kürtaj Nedenleri ve Kontraseptif Tercihleri” İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi Cilt 18, sayı 3, (156-163).
• Diker, J., Erkoç, A. ve Karataş, N., (2003). “Dr. İ. Şevki Atasagun Nevşehir Devlet Hastanesinde MR (Menstrüel Regülasyon) Yöntemi ile Gebeliği Sonlandırılan Hastaların Değerlendirilmesi.” Sağlık ve Toplum, Cilt 13, sayı 2, (67-72).
• Dönmez, S. ve Kısa, S., (2016) “ What Do Married Couples Think About Induced Abortion?”, Journal of Sex & Marital Therapy, DOI: 10.1080/0092623X.2016.1263704
• Ekmekçi, P. E., (2017) “Abortion in Islamic Ethics, and How it is Perceived in Turkey: A Secular, Muslim Counrty.” J Religion Health 56, (884-895).
• Erkmen Güngördü, S., (2019). “AKP Döneminde Türkiye’de Biyopolitik Yönelimler: Kürtaj Politikaları Üzerine Bir İnceleme.” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Ertem, E. C., (2011). “Anti-abortion Policies in Late Ottoman Empire and Early Republican Turkey: Intervention of State on Women’s Body and Reproductivity,” Fe Dergi 3, (no 1, 47-55). Yayınlayan: Ankara Üniversitesi KASAUM
• Feminist Politika, “Dosya: Kürtaj Hakkı: Rahim Bizim, Karar Bizim!”, 8 (Güz 2010):22-48. http://www.sosyalistfeministkolektif.org/feminist-politika/onceki-sayilar/feminist-politika-sayi-8icindekiler/ ( E.T. 13 Nisan 2020)
• Feminist Politika (2012), “İstediğimiz Zaman İstediğimiz Kadar Çocuk!”, http://www.sosyalistfeministkolektif.org/eylem-etkinlik/sfk-imzal-metinler/istedigimiz-zaman-istedigimiz-kadar-cocuk/ (E.T. 13 Nisan 2020)
• Gediz Gelegen, D., (2011). “Tartışma: Kürtaj: cinayet süsü verilmiş bir intihar mı?” Fe Dergi 3. (no. 1, 65-71). Yayınlayan: Ankara Üniversitesi KASAUM
• Kadın Sığınakları ve Da(ya)nışma Merkezleri Kurultayı Bileşen Örgütleri Kamu Hastaneleri Kürtaj Uygulamaları Araştırma Raporu (2014). Nisan 2, 2020 tarihinde https://www.morcati.org.tr/attachments/article/371/kamu-hastaneleri-kurtaj-uygulamalari-arastirma-raporu.pdf adresinden alındı
• Kansu Karadağ, A., (2016). “Ahlak ve Hukuk Arasında Sıkışan Kürtaj” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt 65, sayı 4, (2047-2057).
• Kavlak, O., Atan, Ş. Ü., Saruhan, A. ve Sevil, Ü., (2006) “Preventing and Terminating unwanted Pregnancies in Turkey”. J Nurs Scholarsh, Cilt 38, sayı 1, (6-10).
• Kesen, N. F., Polat, G. ve Daşbaş, S. (2015). “Opinions on Abortion among A Group of University Students in Turkey.” International Journal of Humanities and Social Science, Cilt 7, sayı 1, (89–95).
• Keskin, İ. (2015).“Kürtaj tartışmaları ve feminizm” Fe Dergi 7, (no. 1, 86-95). Yayınlayan: Ankara Üniversitesi KASAUM
• MacFarlene, K. A., O’Neil, M. L., Tekdemir, D. ve Foster, A. M., (2017) “It was a if society didn’t want a women to get an abortion: A qualitative study in Istanbul, Turkey.” Contraception Cilt 95, Sayı 2, (154-160).
• Metin, A., (2011). “Kimliğin Toplumsal İnşâsı Ve Geleneksel Kadın Kimliğinin Aktarımı”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Çankırı: Cilt 2, sayı 1, (74-92).
• Mıhçıokur, S., Akın, A., Doğan, B. G. ve Özvarıs’ın¸S. B., (2015). “The Unmet Need for Safe Abortion in Turkey: A Role for Medical Abortion and Training of Medical Students.” Reproductive Health Matters, Cilt 44, Ek 1, (26–35).
• O’Neil, M., Aldanmaz, B., Quiles, R. ve Kılınç, F. R., (2016). “Yasal Ancak Ulaşılabilir Değil: Türkiye’deki Devlet Hastanelerinde Kürtaj Hizmetleri”, Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi
• Özgenç, M., (2012, Eylül 13). “Düşük Yaptıran İlaca Yasak İsyan Ettirdi”, Nisan 15, 2020 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/dusuk-yaptiran-ilaca-yasak-isyan-ettirdi-21450707 adresinden alındı
• Öztan, E., (2015). “Annelik, Söylem ve Siyaset” , Cogito, Sayı 81, (91-107). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Salman Yıkmış, M., (2018). “Pronatalist Kültürde Anne Olmamak” Fe Dergi 10, (no. 2, 85-97). Yayınlayan: Ankara Üniversitesi KASAUM
• Sallan Gül, S., (2012). “Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi” içinde Sosyolojiye giriş. Muammer Tuna (edt). (9-114). Dipnot Yayınları
• Sancar, S., (2009). “Erkeklik: İmkânsız İktidar, Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler”, İstanbul: Metis Yayınları
• Sever, M., (2015). “Kadınlık, annelik, gönüllü çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı Annelik mi?, Tina Miller’dan Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler ve Corinne Maier’den No Kid Üzerinden Bir Karşılaştırmalı Okuma Çalışması”, Fe Dergi 7, (no.2 ,72-86). Yayınlayan: Ankara Üniversitesi KASAUM
• Şakir, Ş., (2017, Mayıs 17).“27 Mayıs 2012: Başbaknın Kürtaj Açıklamalarına Feministlerden Sokakta İlk Yanıt”, Nisan 6, 2020 tarihinde https://www.catlakzemin.com/27-mayis-2012-basbakanin-kurtaj-aciklamalarina-feministlerden-sokakta-ilk-yanit/ adresinden alındı.
• Telli, P., Cesuroğlu, T. ve Aksu Tanık, F., (2019) “How Do Pronatalist Policies Impact Women’s Access to Safe Abortion Services in Turkey?” International Journal of Health Services 0:1-18 https://doi.org/10.1177/0020731419855877
• Timurturkan, M., (2019). “Annelik, Söylem ve İktidar: Eleştirel Bir Tartışma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Isparta: Cilt 2, sayı 47, (64-78).
• Ünal, D. ve Cindoğlu, D., (2013). “Reproductive Citizenship in Turkey: Abortion Chronicles” Women’s Studies International Forum 38, (21-31).