Aşırı Kilolu Bireylerde Mikroçekirdek Deneyi İle Olası Genotoksik Hasarın İstatiksel Analizi: Kesitsel Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 3, 109 - 118, 21.12.2021

Gülşen Göney , Cengiz Gazeloğlu

Öz

Amaç: Geçtiğimiz on yılda yapılmış olan bilimsel araştırmalar kilo alımının, DNA zincir kırıklarının tamir mekanizmasını değiştirebileceğini göstermiştir. Ayrıca Beden Kitle indeksinde artış ile genomik kararsızlık arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sunulan çalışmada aşırı kilolu bireylerin muhtemel genotoksik hasarının araştırılması amaçlanmış olup bukkal epitel hücre örneklerinde Mikroçekirdek deneyi kullanılarak olası genotoksik hasar düzeyi hesaplanmıştır.

Yöntem: Sunulan çalışmada 18 yaşından büyük aşırı kilolu ya da normal kiloya sahip bireylerin olası DNA hasarı Bukkal Mikroçekirdek deneyi ile analiz edilmiştir. Aşırı kiloya sahip kişilere ait olası DNA hasar düzeyi sonuçları kontrol grubunu oluşturan normal kilolu kişilerin sonuçları ile SPSS analiz programı kullanılarak istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır.

Bulgular: Sunulan araştırmaya yaş ortalaması 29.4±7.91 olan 25 kadın ve yaş ortalaması 38.21±10.47 olan 33 erkek toplamda 58 sayıda gönüllü; katılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin %39.70’i normal, % 60.30’u aşırı kiloludur. DNA hasarının göstergesi olan mikroçekirdek değeri tüm bireylerde ortalama 1.25±2.01 değerinde olup, aşırı kilolu bireylerin 37.2%’sında bu değer ortalamanın üzerindeyken, normal kilolu bireylerin %8.70’i ortalamanın üzerinde mikroçekirdek değerine sahip bireylerden oluşturmaktadır. Aşırı kilolu kişilerin mikroçekirdek değeri ortalama 1.68±2.41 olarak bulunmuştur. Bu değer normal kiloya sahip bireylerin bukkal mikroçekirdek sonuçları (0.60±0.89) ile karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı derecede fark bulunmuştur (P<0.05).

Sonuç: Çalışma sonuçlarımıza göre beden kitle indeksinde artış ile DNA hasarı arasında anlamlı fark bulunmuştur (P=0.045). Sunulan çalışma Türkiye’deki yetişkin bireylerde aşırı kiloluluk ve DNA hasar düzeyinin değerlendirildiği ilk çalışma olma özelliğindedir. Gelecekte obeziteye ya da metabolik sendroma sahip kişilerde DNA hasar düzeyinin genotoksisite testleriyle araştırılacağı yeni çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bukkal mikroçekirdek deneyi, DNA hasarı, genotoksisite, obezite

Kaynakça

• Avgerinos, K.I., Spyrou, N., Mantzoros, C.S., & Dalamaga, M. (2019). Obesity and cancer risk: Emerging biological mechanisms and perspectives. Metabolism, 92, 121-135.
• Azzarà, A., Pirillo, C., Giovannini, C., Federico, G., & Scarpato, R. (2016). Different repair kinetic of DSBs induced by mitomycin C in peripheral lymphocytes of obese and normal weight adolescents. Mutation Research Fundamental and Molecular Mechanisms, 789, 9-14.
• Bolognesi, C., & Fenech, M., (2019). Micronucleus Cytome Assays in Human Lymphocytes and Buccal Cells. In Genotoxicity Assessment (pp. 147-163). Humana, New York, NY.
• Bukhari, S.A., Rajoka, M.I., Ibrahim, Z., Jalal, F., Rana, S.M., & Nagra, S.A., (2011). Oxidative stress elevated DNA damage and homocysteine level in normal pregnant women in a segment of Pakistani population. Molecular Biology Reports, 38, 2703–2710.
• Cerdá., C., Sánchez, C., Climent B, Vázquez, A., Iradi, A., El Amrani, F., ... & Sáez, G. T. (2014). Oxidative stress and DNA damage in obesity-related tumorigenesis. In Oxidative Stress and Inflammation in Non-communicable Diseases-Molecular Mechanisms and Perspectives in Therapeutics, Springer, Cham., pp. 5-17.
• Dönmez-Altuntas H, Sahin F, Bayram F, Bitgen, N., Mert, M., Guclu, K., ... & Diri, H. (2014). Evaluation of chromosomal damage, cytostasis, cytotoxicity, oxidative DNA damage and their association with body-mass index in obese subjects. Mutation Research Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis, 771, 30-36.
• Dupont C, Faure C, Sermondade N, Boubaya, M., Eustache, F., Clément, P., ... & Levy, R. (2013). Obesity leads to higher risk of sperm DNA damage in infertile patients. Journal of Androlgy, 15(5), 622.
• Gandhi, G., & Kaur, G. 2012. Assessment of DNA damage in obese individuals. Research Journal of Biological Sciences, 2, 37-44.
• Holland, N., Bolognesi, C., Kirsch-Volders, M., Bonassi, S., Zeiger, E., Knasmueller, S. (2008). The micronucleus assay in human buccal cells as a tool for biomonitoring DNA damage: the HUMN project perspective on current status and knowledge gaps. Mutation Research, 659, 93-108.
• Kyrgiou, M., Kalliala, I., Markozannes, G., Gunter, M.J., Paraskevaidis, E., Gabra, H., ... & Tsilidis, K. K. (2017). Adiposity and cancer at major anatomical sites: umbrella review of the literature. British Medical Journal, 356.
• Milić M, Kišan M, Rogulj D, Radman, M., Lovrenčić, M. V., Konjevoda, P., & Domijan, A. M. (2013). Level of primary DNA damage in the early stage of metabolic syndrome. Mutation Research Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis, 758, 1-5.
• Pazmandi K, Agod Z, Kumar BV, Szabo, A., Fekete, T., Sogor, V., ... & Bacsi, A. (2014). Oxidative modification enhances the immunostimulatory effects of extracellular mitochondrial DNA on plasmacytoid dendritic cells. Free Radical Biology Medicine, 77, 281–290.
• Sancar, A. 1995. Excision repair in mammalian cells. Journal of Biolgical Chemistry, 270, 15915–15918.
• Scarpato, R., Verola, C., Fabiani, B., Bianchi, V., Saggese, G., Federico, G. (2011). Nuclear damage in peripheral lymphocytes of obese and overweight Italian children as evaluated by the gamma-H2AX focus assay and micronucleus test. Federation of American Societies for Experimental Biology, 25, 685–693.
• Setayesh T, Nersesyan A, Mišík M, Ferk, F., Langie, S., Andrade, V. M., ... & Knasmüller, S. (2018). Impact of obesity and overweight on DNA stability: Few facts and many hypotheses. Mutation Research - Reviews in Mutation Research, 777, 64-91.
• Thomas, P., Holland, N., Bolognesi, C., Kirsch-Volders, M., Bonassi, S., Zeiger, E., Fenech, M. (2009). Buccal micronucleus cytome assay. Nature Protocols, 4, 825.
• Tomasello, B., Malfa, G., Galvano, F., Renis, M. (2011). DNA damage in normal-weight obese syndrome measured by Comet assay. Mediterranian Journal of Nutrition and Metabolism, 2, 99–104.
• Tyson, J., Spiers, A., Caple, F., Hesketh, J.E., Mathers, J.C. (2006). Effects of age, body mass index and genotype on nucleotide excision repair in healthy adults. Proceedings of the Nutrition Society, 114.
• Wlodarczyk, M., & Jablonowska-Lietz, B. (2018). Anthropometric and dietary factors as predictors of DNA damage in obese women. Nutrients, 10, 578.
• Włodarczyk, M., & Nowicka, G. (2019). Obesity, DNA damage, and development of obesity-related diseases. International Journal of Molecular Sciences, 20, 1146. Wolin, K.Y., Carson, K., & Colditz, G.A. (2010). Obesity and cancer. The oncologist, 15, 556.
• World Health Organization. (2020). Health Topics Obesity 2020. Available from https://www.who.int/topics/obesity/en/. Updated May 12, 2020. Accessed May 2020.
• Yuzefovych, L.V., Musiyenko, S.I., Wilson, G.L., & Rachek, L.I. (2013). Mitochondrial DNA damage and dysfunction, and oxidative stress are associated with endoplasmic reticulum stress, protein degradation and apoptosis in high fat diet-induced insulin resistance mice. PLoS ONE, 8: e54059.
• Zaki, M., Basha, W., El Bassyouni El-Toukhy, S., & Hussein, T. (2018). Evaluation of DNA damage profile in obese women and its association to risk of metabolic syndrome, polycystic ovary syndrome and recurrent preeclampsia. Genes and Diseases, 5, 367–373.
• Zaki, M.E., El-Bassyouni, H.T., Mohamed, R., El Toukhy, S., & Ismail, S., 2019. Body image, Anxiety, Depression and DNA damage in Obese Egyptian Women. Middle East Journal of Medical Genetics, 8(1), 42.