Türkiye’de Emzirme Eğitimi İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 14, 26.08.2022

Ayşenur Durmuş Mahinur Durmuş İskender

Öz

Amaç: Bu çalışma, Türkiye’de ebelik/hemşirelik alanlarında emzirme eğitimi ile ilgili yapılan lisansüstü tez çalışmalarını incelemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Türkiye Ulusal Tez Arama Merkezi veri tabanında “emzirme eğitimi” anahtar kelimesi kullanılarak incelemeye alınan tezlerden (n=27) araştırmaya dahil edilme kriterlerine uygun ve tam metnine ulaşılan 16 tez çalışması değerlendirmeye alınmıştır.
Bulgular: Tez çalışmalarının % 75’inde (n=12) veriler deney ve kontrol grupları oluşturularak toplanmıştır. İncelenen tezlerin 10’u yüksek lisans ve bunların 3ü ebelik, 7’si hemşirelik anabilim dalında yapılmışken, tezlerden 6’sı doktora düzeyinde yapılmış olup 1’i ebelik, 5’i hemşirelik anabilim dalında yapılmıştır. Tezlerin %87,5’inin (14 tez) son beş yılda yapılmış olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: İncelenen tezlerde emzirme eğitiminde sıklıkla yüz yüze görüşme ile eğitim kitapçığının yaygın olarak kullanıldığı saptanmış ve emzirme eğitiminin emzirme öz yeterliliğini, emzirme başarısını, emzirme süresini olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Türkiye’de emzirme eğitimini konu alan tezlerin son yıllarda artış göstermekle birlikte sayıca yetersiz olduğu hemşireler/ebeler tarafından daha çok deneysel araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

emzirme eğitimi, ebelik, hemşirelik, tezler

Kaynakça

• Abuidhail, J., Mrayan, L., Jaradat, D. (2019). Evaluating effects of prenatal web-based breastfeeding education for pregnant mothers in their third trimester of preg-nancy: Prospective randomized control trial. Midwifery. 69:143–9. https:// doi.org/10.1016/j.midw.2018.11.015.
• Arslan, H. Simülasyon Temelli Emzirme Eğitiminin Kadınların Emzirme Başarısına, Emzirme Öz-yeterliliğine, Emzirmeye İlişkin Tutum Ve Bilgi Düzeyine Etkisinin Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi.
• Ayran, G.(2018). Ebeveynlere Verilen Emzirme Eğitiminin Emzirme Öz-Yeterlilik Düzeyi Sadece Anne Sütü İle Beslenme Süresi Ve Ebeveyn Bebek Bağlanmasına Etkisi (Doktora Tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi.
• Apergis, N., Hayat, T., Saeed, T. (2019). Fracking and infant mortality: fresh evidence from Oklahoma. Environ Sci Pollut Res. 26(31):32360–7.
• Başdağ, GB.(2021). Emzirme Eğitimi Alan Annelerin Emzirme Öz Yeterlilik Ve Emzirme Başarılarının Sağlık İnanç Modeli Temelinde Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi).Karabük, Karabük Üniversitesi.
• Crook, Kimberley DNP., AGNP, C. (2017). Brandon, Debra PhD, RN, CNS, FAAN Prenatal Breastfeeding Education. Advances in Neonatal Care. Volume 17 - Issue 4 - p 299-305 doi: 10.1097/ANC.0000000000000392.
• Dodt, RC., Joventino, ES., Aquino, PS., Almeida, PC., Ximenes, LB.(2015). An experimental study of an educational intervention to promote maternal self-efficacy in breastfeeding. Rev Lat Am Enfermagem. 23(4):725–32.
• Durmuş, E.(2019). Emzirme Eğitiminin Annelerin Bebekleri Besleme Tutumuna, Emzirme Motivasyonu ve Yeterliliğine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Haliç Üniversitesi.
• Fjellström, C., Starkenberg, A., Wesslén, A., Licentiate, M. S., Tysén Bäckström, A. C., Faxén- Irving, G., &OmegAD Study Group (2010). To be a good food provider: an exploratory study among spouses of persons with Alzheimer's disease. American journal of Alzheimer's disease and other dementias, 25(6), 521–526. https://doi.org/10.1177/1533317510377171.
• Güldür, A.(2016). Gebe Okulunda Emzirme Eğitimi Alan ve Almayan Annelerin Emzirmeye İlişkin Davranışları ve Emzirme Öz-yeterliliğinin Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi).İstanbul, Okan Üniversitesi.
• Heidari, Z., Keshvari, M., Kohan, S. (2016). Breastfeeding promotion, challenges and barriers: a qualitative research. Int J Pediatr. 4(5):1687–95.
• Lewallen, LP., Street, DJ.(2010). Initiating and sustaining breastfeeding in African American women. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 39(6): 667- 674.
• Lumbiganon, P., Martis, R., Laopaiboon, M., Festin, MR., Ho, JJ., Hakimi, M.(2012). Antenatal Breastfeeding Education For Increasing Breastfeeding Duration (Review). The Cochrane Collaboration and published in The Cochrane Library. Issue 9.
• Mélo, NS., da Nóbrega, MM., Leite, KNS., Silva, SdCR., Antas, EMV., da Silva, APD., Oliveira, SX., César, ESR., Lima, TNFA., de Souza, TA.(2016). nurses participation in promoting breastfeeding. Int Arch Med. 2016.
• Menekşe, D.(2018). İkiz Bebek Bekleyen Gebelere Verilen Emzirme Eğitiminin Emzirme Niyetlerine Etkisi (Doktora Tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi.
• Özgüneş ZÖ.(2019). Annelere Verilen Emzirme Eğitiminin Başarılı Emzirmeye Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Haliç Üniversitesi.
• Özkan, E.(2021). Babalara Verilen Emzirme Eğitiminin, Babaların Bilgi Düzeyine, Annelerin Emzirme Özyeterliliğine Ve Emzirme Tutumuna Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Öztürk, R.(2018). Antenatal Dönemde Verilen Anne Sütü Ve Emzirme Eğitiminin Emzirme Başarısına Ve Emzirme Özyeterliliğine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi).Balıkesir, Balıkesir Üniversitesi.
• Rempel, LA., Moore, KC.(2012). Peer-led prenatal breast-feeding education: a viable alternative to nurse-led education. Midwifery. 28(1):73–9.
• Tatar, B.(2019). Nullipar Gebelerde Emzirme Eğitiminin Doğum Sonrası Emzirme Durumuna Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Titaley, C.R., Dibley, M.J., Ariawan, I. et al. Determinants of low breastfeeding self-efficacy amongst mothers of children aged less than six months: results from the BADUTA study in East Java, Indonesia. Int Breastfeed J 16, 12 (2021). https://doi.org/10.1186/s13006-021-00357-5.
• Uçan, S.(2016). Ebeveynlere Verilen Emzirme Eğitiminin Emzirme Sürecine, Kültürel Davranışlara Ve Ebeveyn-Bebek Bağlanmasına Etkisi (Doktora Tezi). Konya, Selçuk Üniversitesi.
• Uçtu, AK. (2019). Öğrendiğini Anlat Yöntemiyle Verilen Emzirme Eğitiminin Emzirme Başarısına Etkisi: Randomize Kontrollü Çalışma (Doktora Tezi). Eskişehir, Osmangazi Üniversitesi.
• World Health Organization, UNICEF. (2018). Capture The Moment- Early initation of breastfeeding: The best start of every newborn. New York: WHO, UNICEF, 8.
• World Health Organization (2017). Protecting, promoting and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services. Geneva: World Health Organization. p. 120.
• Yeşil, Y. (2015). Bireysel Ve Grup Emzirme Eğitiminin Anne ve Baba Adaylarında Doğum Sonu Dönemde Emzirme Öz-Yeterliğe ve Tutumuna Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İzmir, Ege Üniversitesi.
• Yeşil, Y. (2020). Erken Postpartum Dönemde Ebeveynlere Verilen Emzirme Eğitiminin Paternal Emzirme Öz-yeterlik Ve Doğum Sonu Sonuçlara Etkisi (Doktora Tezi). İzmir, Ege Üniversitesi.
• Yılmaz C. (2016). Doğum Sonrası Erken Dönemde Ebeveynlere Verilen Emzirme Eğitiminin Bebeklerin İlk Altı Ay Anne Sütü Alma Durumuna Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Aydın, Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yurtsal, ZB.(2014). Gebelere Ve Eşlerine Verilen Emzirme Eğitimi Ve Danışmanlığının Emzirme Sürecine Ve Bağlanmaya Etkisi (Doktora Tezi). Sivas, Cumhuriyet Üniversitesi.