COVID - 19 Salgın Sürecinde Çalışanın Motivasyon Kaynakları: Pandemi Sürecinde Neden İşe Gitmek İstenir?

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 4, 250 - 260, 01.12.2021

Nihal Mamatoğlu Şeyhmus Aksoy

https://doi.org/10.35365/ctjpp.21.5.26

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Koronavirüs (COVID - 19) salgını ilan edildikten sonra alınan tedbirler ve çalışma hayatı düzenlemeleri sebebiyle bir zorlama olmasa bile ısrarla işe gitme eğiliminde olan çalışanların işe gitme gerekçelerini ortaya koyan, psikometrik özellikleri görgül olarak test edilmiş bir ölçek geliştirmektir. Araştırmanın örneklemi %43’ü kadın ve %52’si erkek olmak üzere toplam 166 çalışandan oluşmaktadır. Elde edilen veriye yapılan faktör analizi COVID-19 salgın döneminde çalışanın motivasyon kaynaklarının ‘‘İşten Atılma Korkusu’’, ‘‘Kendinden Başkasına Güvenmeme’’, ‘‘Ev sorunlarından Kaçma’’, ‘‘İş Bağımlılığı’’ ve ‘‘Kendini Gösterme’’ olarak isimlendirilen beş boyutlu bir yapısı olduğunu göstermiştir. Bu araştırmada çalışanların COVID-19 salgın döneminde işten atılma korkusu, iş bağımlılığı, kendini gösterme, ev sorunlarından kaçma ve kendinden başkasına güvenmemenin COVID-19 salgın sürecinde çalışanların motivasyon kaynaklarını oluşturduğu ve son olarak ‘‘COVID-19 Salgını Sürecinde Çalışanın Motivasyon Kaynakları’’ ölçeğinin Türk örnekleminde uygulanabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, motivasyon kaynakları, örgütsel kimlik, örgütsel statü, iş memnuniyeti

Kaynakça

• Adams, J. S. (1963). Toward an understanding of inequity. Journal of Abnormal and, Social Psychology, 67(5), 422-436.
• Alderfer, C.P. (1972). Existence, Relatedness and Growth: Human Needs in Organizational Settings. New York: Free Press.
• Arıkan R. (2002). Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Nobel Yayınevi, 1. Basım, bölüm 6, 93-7
• Atkinson, J.W. (1964). An Introduction to Motivation. Princeton, NJ:Van Nostrand.
• Atkinson, J.W., & Feather, N.T. (1966). A Theory of Achievement Motivation. (eds) New York:Wiley.
• Blackler, F., & Williams, R. (1971). ‘People’s motives at work’, in P.B. Warr (ed.), Psychology at Work. Harmondsworth: Penguin.
• Carson, K.D., Carson, P.P., Roe, C., Birkenmeier, B.J., Philis, J.S. (1999). Four Commitment Profiles and Their Relations to Empowerment, Service Recovery, and Work Attitudes, Public Personel Management, 28, 1-13
• Chell, E. (1993). The Psychology of Behaviour in Organizations (2nd ed.). Houndmills: Macmillan.
• Çırakoğlu, O. C. (2011). Domuz Gribi (H1N1) Salgınıyla İlişkili Algıların, Kaygı ve Kaçınma Düzeyi Değişkenleri Bağlamında İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 49-64.
• Çırakoğlu, O. C., Kökdemir, D., & Demirutku, K. (2003). Lay theories of causes of and cures for depression in a Turkish university sample. Social Behavior and Personality: An International Journal, 31(8), 795-806.
• DeCharms, R., & Muir, M.S. (1978). Motivation: social approaches, Annual Review of Psychology, 29, 91–113.
• Digman, J.M., & Takemoto-Chock, N.K. (1981). Factors in the natural language of personality: re-analysis and comparison of six major studies, Behavioural Research, 16, 149–70.
• Dweck, C.S., & Leggett, E.L. (1988). A social–cognitive approach to motivation and personality, Psychological Review, 95, 256–73.
• French, E.G. (1955). Some characteristics of achievement motivation, Journal of Experimental Psychology, 50, 232–6
• Furnham, A., & Kuyken, W. (1991). Lay theories of depression. Journal of Social Behavior & Personality, 6(2), 329–342.
• Harackiewicz, J., & Larson, J.R., Jr. (1986). Managing motivation: the impact of supervisor feedback on subordinate task interest, Journal of Personality and Social Psychology, 37, 1352–63.
• Harackiewicz, J., & Sansone, C. (1991). Goals and intrinsic motivation: You can get there from here, Advances in Motivation and Achievement, 7, 21–49.
• Haslam, S. (2004). Psychology in organizations: The social identity approach. SAGE Publications. doi:10.4135/9781446278819.
• Herzberg, F. (1966). Work and the Nature of Man. Cleveland, OH:World Publishing Co.
• Herzberg, F. (1968). One more time: how do you motivate employees?, Harvard Business Review, 46,53–62
• Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. (1959). The Motivation to Work. New York:Wiley
• Jones, J. H., & Salathe, M. (2009). Early assessment of anxiety and behavioral response to novel swine-origin influenza A (H1N1). PLoS one, 4(12).
• Kanfer, R. (1994). ‘Work motivation: new directions in theory and research’, in C.L. Cooper & I.T. Robertson (eds),Key Reviews in Managerial Psychology. New York: Wiley. pp. 1–53
• Karahan, A. (2008). Çalışma Ortamındaki Faklılıkların Örgütsel Bağlılığa Etkisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 231- 246.
• Kohn, A. (2000). Why incentive plans cannot work, Harvard Business Review, September–October, 54–63
• Lawler, E.E. (1973). Motivation in Work Organizations. Monterey, CA: Brooks Cole.
• Lepper, M.R., & Greene, D. (1975) Turning play into work:effects of adult surveillance and extrinsic rewards: a test of the overjustification hypothesis, Journal of Personality and Social Psychology, 31, 479–86.
• Lepper, M.R., Greene, D., & Nisbett, R.E. (1973). Undermining children’s intrinsic interest with extrinsic reward, a test of the over-justification hypothesis, Journal of Personality and Social Psychology, 28, 129–37.
• Locke, E. A., & Latham, G. P. (2013). Goal setting theory. In E. A. Locke & G. P. Latham (Eds.), New developments in goal setting and task performance (p. 3–15). Routledge/Taylor & Francis Group.
• Locke, E.A., & Latham, G.P. (1990). A Theory of Goal Setting and Task Performance. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Locke, E.A., Shaw, K.N., Saari, L.M., & Latham, G.P. (1981). ‘Goal setting and task performance: 1969–1980’, Psychological Bulletin, 90, 125–52.
• Maslow, A.H. (1943). ‘A theory of motivation’, Psychological Review, 50, 370–96. McClelland, D.C. (1985). Motives, Personality and Society: Selected Papers. New York: Praeger.
• McCrae, R.R., & Costa, P.T., Jr. (1990). Personality in Adulthood. New York: Guilford Press.
• McGregor, D. (1957). ‘The human side of enterprise’, in Adventures in Thought and Action. Proceedings of the 5th anniversary of the School of Industrial Management, Massachusetts Institute of Technology.
• McGregor, D. (1960). The Human Side of Enterprise. New York: McGraw-Hill. Mueller, C.W., Wallace, J.E., Price, J.L. (1992). Employee Commtment: Resolving Some issues, Work and Occupations, 19(3), 211-36
• Nicholls, J.G. (1984). Achievement orientation: conceptions of ability, subjective experience, task choice and performance, Psychological Review, 91, 328–46
• Nuttin, J. (1984) Motivation, Planning and Action. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Pfeffer, J. (1997). New Directions for Organization Theory: Problems and Prospects. New York: Oxford University Press
• Porter, L., Bigley G. A. ve Steers, R. M. (2003). Motivation and Work Behavior, McGraw-Hill.
• Smither,R.D. (1992). The Psychology of Work and Human Performance. New York: HarperCollins.
• Sorrentino, R.N. (1973). An extension of theory of achievement motivation to the study of emergent leadership, Journal of Personality and Social Psychology, 26, 356–68.
• Sorrentino, R.N., & Field, N. (1986). Emergent leadership over time: the functional value of positive motivation, Journal of Personality and Social Psychology, 50, 1091–9.
• Stagner, R. (1950). Psychological aspects of industrial conflict II: motivation, Personnel Psychology, 3, 1–15.
• Stapleton, C.D. (1997). Basic Concepts And Procedures Of Confirmatory Factor Analysis. Southwest Eğitim Araştırmaları Birliğinin Yıllık Toplantısında Sunulan Bildiri(Austin,Ocak)
• Tavşancıl E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel yayınevi, 1.Baskı.
• Taylor, F.W. (1911). Principles of Scientific Management. New York: Harper
• Vroom, V.H. (1964). Work and Motivation. New York: Wiley.
• Zander, A. (1971) Motives and Goals in Groups. New York:Academic Press