Early childhood preservice teachers' self-directed learning skills: The role of metacognitive awareness and digital literacy levels

Yıl 2023, , 448 - 466, 30.11.2023

Gülşah Aydar Evren Şumuer

https://doi.org/10.33400/kuje.1316555

Öz

Metacognitive awareness and digital literacy play an important role in self-directed learning skills. The purpose of this study is to examine the extent to which early childhood preservice teachers' metacognitive awareness and digital literacy levels predict their self-directed learning skills. The participants of this study, based on correlational research method, were 259 early childhood preservice teachers at four public universities in Turkey. Data were collected with the "Self-Directed Learning Skills Scale", "Metacognitive Awareness Scale", and “Digital Literacy Scale" through an online form. The results of a Pearson correlation analysis showed that there was a statistically significant, positive, and moderate relationship between preservice teachers’ self-directed learning skills and digital literacy levels while there was a statistically significant, positive, and high relationship between their self-directed learning skills and metacognitive awareness levels. The results of a multiple linear regression analysis showed that the model including early childhood preservice teachers' digital literacy and metacognitive awareness levels statistically significantly predicted 59% of the variance in their self-directed learning skills. In addition, the shared variance between early childhood preservice teachers’ metacognitive and digital literacy levels accounted for the majority of variance which their digital literacy levels predicted in their self-directed learning skills. As compared to their digital literacy, it was found that early childhood preservice teachers' metacognitive awareness level was more important predictor for their self-directed learning skills. The findings were discussed in line with the relevant literature and suggestions for both practice and future research were presented.

Anahtar Kelimeler

early childhood preservice teachers, self-directed learning skills, metacognitive awareness, digital literacy

Okul öncesi öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenme becerileri: Bilişötesi farkındalık ve dijital okuryazarlık düzeylerinin rolü

Öz

Bilişötesi farkındalık ve dijital okuryazarlık öz yönetimli öğrenme becerilerinde önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık ve dijital okuryazarlık düzeylerinin öz yönetimli öğrenme becerilerini ne kadar yordadığını incelemektir. Korelasyonel araştırma yöntemine dayalı olan bu araştırmanın katılımcıları Türkiye’deki dört devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 259 okul öncesi öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın verileri “Öz Yönetimli Öğrenme Becerileri Ölçeği”, “Bilişötesi Farkındalık Ölçeği” ve “Dijital Okuryazarlık Ölçeği” kullanılarak, çevrimiçi bir form aracılığı ile toplanmıştır. Pearson korelasyon analizi sonuçları okul öncesi öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenme becerilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve orta düzeye yakın bir ilişki olduğunu gösterirken, bilişötesi farkındalık düzeyleri ile arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve oldukça güçlü bir ilişki bulunduğunu ortaya koymuştur. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları ise, okul öncesi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık ve bilişötesi farkındalık düzeylerini içeren modelin öz yönetimli öğrenme becerilerine ilişkin varyansın %59’unu istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yordadığını göstermektedir. Ayrıca, okul öncesi öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık ile dijital okuryazarlık düzeylerinin yordadığı ortak varyans, dijital okuryazarlık düzeylerinin öz yönetimli öğrenme becerilerine ait açıkladığı varyansın büyük miktarını oluşturmaktadır. Dijital okuryazarlık ile karşılaştırıldığında, okul öncesi öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeyleri öz yönetimli öğrenme becerilerinin daha önemli bir yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgular alanyazındaki ilgili çalışmalar ile tartışılmış ve hem pratiğe hem de gelecekteki araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi öğretmen adayları, öz yönetimli öğrenme becerileri, bilişötesi farkındalık, dijital okuryazarlık

Teşekkür

Bu çalışma, Gülşah Aydar tarafından 2021 yılında hazırlanan “Okul öncesi öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenme becerilerinin yordanmasında bilişötesi farkındalık ve dijital okuryazarlık düzeylerinin rolü” başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• Acar, C., (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi.
• Akın, A., Abacı, R., & Çetin, B. (2007). Bilişötesi farkındalık envanteri’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(2), 655-680. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/71699/
• Anthonysamy, L. Choo Koo, A., & Hin He, S. (2020). Self-regulated learning strategies in higher education: Fostering digital literacy for sustainable lifelong learning. Education and Information Technologies, 25(5), 2393–2414. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10201-8
• Aşkın, İ., (2015). Üniversite öğrencilerinin öz-yönetimli öğrenme becerilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Aşkın Tekkol, İ., & Demirel, M., (2016). Öğretmen adaylarının öz-yönetimli öğrenme becerilerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 6(12), 151 – 168. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/237646/
• Aşkın Tekkol, İ., & Demirel, M. (2018). Öz-yönetimli öğrenme becerileri ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 9(2), 85-100. https://doi.org/10.21031/epod.389208
• Aydede, M. N., & Kesercioğlu, T. (2009). Fen ve teknoloji dersine yönelik kendi kendine öğrenme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 53-61. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/115794
• Ayyıldız, Y., & Tarhan, L. (2015). Development of the self-directed learning skills scale. International Journal of Lifelong Education, 34(6), 663-679. https://doi.org/10.1080/02601370.2015.1091393
• Balaban Dağal, A., & Bayındır, D. (2016). The investigation of the relationship between the level of meacognitive awareness, self-directed learning readiness and academic achievement of preschool teacher candidates. Universal Journal of Educational Research, 4(11), 2533-2540. https://doi.org/10.13189/ujer.2016.041106
• Berge, Z. L. (1999). Interaction in post-Secondary web-based learning. Educational Technology, 39(1), 5-11. https://www.jstor.org/stable/44429005
• Biemiller, A., & Meichenbaum, D. (1992). The nature and nurture of the self-directed learner. Educational Leadership, 50(2), 75-80. https://www.ascd.org/el/articles/the-nature-and-nurture-of-the-self-directed-learner
• Boyacı, Z. (2019). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki (Düzce üniversitesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Brockett, R. G., & Hiemstra, R. (1991). Self-direction in adult learning: Perspectives on theory, research, and practice. Routledge.
• Brown, A. L. (1987). Metacognition, executive control, self-regulation, and other more mysterious mechanisms. F. E., Weinert & R. H., Kluwe (Ed.), Metacognition, motivation and understanding (s. 65-116) içinde. Lawrence Erlbaum.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı). Pegem Akademi.
• Candy, P. C. (1991). Self-Direction for lifelong learning. Jossey-Bass.
• Candy, P. C. (2004). Linking thinking: Self directed learning in the digital age. Department of Education, Science and Training.
• Carson, E. H., (2012), Self-directed learning and academic achievement in secondary online students (Yayımlanmamış doktora tezi). Tennessee Üniversitesi.
• Cotterall, S., & Murray, G. (2009). Enhancing metacognitive knowledge: Structure, affordances and self. System, 37(1), 34-45. https://doi.org/10.1016/j.system.2008.08.003
• Creswell, J. W. & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.
• Demir, O. , Aktı Aslan, S., & Demir, M. (2022). Examining the relationship between teachers’ lifelong learning tendencies and digital literacy levels. Journal of Educational Technology and Online Learning , 5 (2) , 379-392 . https://doi.org/10.31681/jetol.1034697
• Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills in the digital era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93‐106. https://www.learntechlib.org/primary/p/4793
• Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A.-G. (2009). Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41, 1149-1160. https://doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS : (and sex and drugs and rock 'n' roll) (3. baskı). SAGE.
• Fisher, M., King, J., & Tague, G. (2001). Development of self-directed learning readiness scale for nursing education. Nurse Education Today, 21 (7), 516-525, https://doi.org/10.1054/nedt.2001.0589
• Flavell, J.H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring. A new Area of Cognitive-Developmental Inquiry. American Psychologist, 34:906-911. https://doi.org/10.1037/0003-066X.34.10.906
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2018). How to design and evaluate research in education (10. baskı). McGraw-Hill Education.
• Garrison, D. R. (1997). Self-directed learning: Toward a comprehensive model. Adult Education, 48 (1), 18-33. https://doi.org/10.1177/074171369704800103
• Gilster, P. (1997). Digital literacy. John Wiley.
• Glaubman, R., Glaubman, H., & Ofir, L. (1997). Effects of self-directed learning, story comprehension, and self-questioning in kindergarten. The Journal of Educational Research, 90(6), 361-374, https://doi.org/10.1080/00220671.1997.10544594
• Greene, J.A., Yu, S.B., & Copeland, D.Z. (2014). Measuring critical components of digital literacy and their relationships with learning. Computers & Education, 76, 55‐69. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2014.03.008
• Grow, G. O. (1991). Teaching learners to be self directed. Adult Education, 41 (3), 125149. https://doi.org/10.1177/0001848191041003001
• Guglielmino, L. M. (1977). Development of the self-directed learning readiness scale (Yayımlanmamış doktora tezi). Georgia Üniversitesi.
• Günsel, E. (2019). Öğretmen adaylarının teknoloji ile öz yönelimli öğrenmeleriyle çevrimiçi bilgi arama stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis (6. baskı). Pearson Prentice Hall.
• Hamutoğlu, N., Güngören C., Uyanık, K., & Erdoğan, G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe ’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18 (1), 408-429. https://doi.org/10.12984/egeefd.295306
• Haslip, M. J., & Gullo, D. F. (2018). The changing landscape of early childhood education: Implications for policy and practice. Early Childhood Education Journal, 46(3), 249-264. https://doi.org/10.1007/s10643-017-0865-7
• Houle, C. (1961). The inquiring mind: A study of the adult who continues to learn (3. baskı). The University of Wisconsin Press.
• Jacobs, J. E., & Paris, S. G. (1987). Children’s metacognition about reading: Issues in definition, measurement, and instruction. Educational Psychologist, 22, 255–278. https://doi.org/10.1080/00461520.1987.9653052
• Karataş, K. (2013). Öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluklarının eleştirel düşünme eğilimleri, genel öz yeterlikleri ve akademik başarıları açısından yordanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi.
• Karataş, K., (2017). Öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin üst-bilişsel farkındalık düzeyleri açısından yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 32(2): 451-465. https://doi.org/10.16986/HUJE.2016017218
• Karataş, K., & Başbay, M., (2014). Öz yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeyinin eleştirel düşünme eğilimi, genel öz yeterlik ve akademik başarı açısından yordanması. Elementary Education Online, 13(3), 916-933. https://ilkogretim-online.org/index.php?mno=123179
• Kayalar, F. (2017). Öz-yönelimli öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarılarına etkileri üzerine deneyimli öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi (Kültürlerarası bir çalışma). International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(28), 503-51. http://doi.org/10.7827/TurkishStudies.12465
• Kırılmazkaya, G. (2018). Öğretmen adaylarının özyönetimli öğrenmeye ilişkin hazırbulunuşluklarının incelenmesi, Turkish Studies, 13(11), 865-877. http://doi.org/10.7827/TurkishStudies.12931
• Knowles, M. (1975). Self-directed learning: A guide for learners and teachers. Follett Publishing Company.
• Laskey, M. L., & Hetzel, C. J. (2010). Self-regulated learning, metacognition, and soft skills: The 21st century learner. Online submission. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED511589.pdf
• Martin, A. (2006). A European framework for digital literacy. Nordic Journal of Digital Literacy, 1(02), 151–161. https://doi.org/10.18261/ISSN1891-943X-2006-02-06
• Merriam, S. B., Caffarella, R. S., & Baumgartner, L. M. (2007). Learning in adulthood (A Comprehensive Guide) (3. baskı). John Wiley & Sons.
• Mok, M. M. C., & Lung, C. L. (2005). Developing self-directed learning in student teachers. International Journal of Self-directed Learning, 2(1), 18-39. https://www.sdlglobal.com/journals
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.04.016
• Oddi, L. F. (1984). Development of an instrument to measure self-directed continuing learning (Yayımlanmamış doktora tezi). Northern Illinois Üniversitesi.
• Okoro, C., & Chukwudi E. (2011). Metacognitive strategies: A viable tool for self –directed learning. Journal of Educational and Social Research, 1(4), 71-76. https://www.richtmann.org/journal/index.php/jesr/article/view/11747
• Örs, M., & Titrek, O. (2018). The correlation between metacognitive awareness level and self-directed learning readiness of undergraduate nursingand midwifery students. Journal of Education and Training Studies, 6(11), 218-228. https://doi.org/10.11114/jets.v6i11a.3819
• Özoğlu, C. (2019). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin dijital okuryazarlıkları ile ilişkisi (Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi.
• Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26110/275094
• Özsoy, G., & Günindi, Y., (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeyleri. Elementary Education Online, 10(2), 430-440. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8592/106812
• Pallant, J. (2016). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS (6. baskı). McGraw-Hill Education.
• Rashid, T., & Asghar, H. M. (2016). Technology use, self-directed learning, student engagement and academic performance: Examining the interrelations. Computers in Human Behavior, 63, 604-612. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.084
• Reio, T. G. (2004). Prior knowledge, self-directed learning readiness, and curiosity: Antecedents to classroom learning performance. International Journal of Self-Directed Learning, 1(1), 18-25. https://www.sdlglobal.com/journals
• Roth, P. L., Switzer, F. S., & Switzer, D. M. (1999). Missing data in multiple item scales: A monte carlo analysis of missing data techniques. Organizational Research Methods, 2(3), 211-232. https://doi.org/10.1177/109442819923001
• Sarmasoğlu, Ş., & Görgülü, S. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine öğrenme hazıroluş düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(3), 13-25. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunhemsire/issue/7857/103392
• Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitive awareness. Instructional Science, 26, 113-125. https://doi.org/10.1023/A:1003044231033
• Schraw, G., & Dennison S. R. (1994). Assessing metacognitive awareness Contemporary Educational Psychology, 19 (4), 460- 475. https://doi.org/10.1006/ceps.1994.1033
• Schraw, G., & Moshman. D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review, 7 (4): 351–371. https://doi.org/10.1007/BF02212307
• Shannon, S. V., & College, W. S. (2008). Using metacognitive strategies and learning styles to create self-directed learners. Institute for Learning Styles Journal, 1, 14-28.
• Song, L., & Hill, J. R. (2007). A conceptual model for understanding self-directed learning in online environments. Journal of Interactive Online Learning, 6(1), 27–41. https://www.ncolr.org/issues/jiol/v6/n1/a-conceptual-model-for-understanding-self-directed-learning-in-online-environments.html
• Stockdale, S. L., & Brockett, R. G. (2010). Development of the PRO-SLDS: A measure of self-direction in learning based on the personal responsibility orientation model. Adult Education Quarterly, 61(2), 161-180. https://doi.org/10.1177/0741713610380447
• Sumuer, E. (2018). Factors related to college students’ self-directed learning with technology. Australasian Journal of Educational Technology, 34(4), 29-43. https://doi.org/10.14742/ajet.3142
• Şahin, E., & Erden, M. (2009). Öz-yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk ölçeği’nin (ÖYÖHÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. E-journal of New World Sciences Academy, 4 (3), 695-706. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19827/212407
• Şahin, E., & Küçüksüleymanoğlu, R. (2015). Öğretmen adaylarının özyönetimli öğrenmeye hazırbulunuşlukları, biliş ötesi farkındalıkları ve denetim odakları arasındaki ilişkiler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 317-334. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1516/18645
• Tang, C. M., & Chaw, L. Y. (2016). Digital literacy: A prerequisite for effective learning in a blended learning environment?. The Electronic Journal of e‐Learning, 14(1). 54‐65. https://academic-publishing.org/index.php/ejel/article/view/1743
• Thomas, Y. (2016). Relationship between ICT literacy and self-directed learning (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Capella Üniversitesi.
• Tough, A.M. (1971). The adult’s learning projects: A fresh approach to theory and practice in adult learning. OISE.
• Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Bahçıvan, E. (2017). Turkish adaptation of digital literacy scale and investigating pre-service science teachers’ digital literacy. Journal of Education and Future,12, 19-29. https://dergipark.org.tr/en/pub/jef/issue/30777/332813
• Wenden, A. (1987). Metacognition: An expanded view on the cognitive abilities of L2 learners. Language learning, 37(4), 573-597. https://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1987.tb00585.x
• Wilcox, S. (1996). Fostering self-directed learning in the university setting. Studies in Higher Education, 21(2), 165-176. https://doi.org/10.1080/03075079612331381338