The mediating role of social safeness and pleasure on the relationship between pre- service teachers' anxiety about not being appointed and their level of hope

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 18, 31.05.2022

Tuba Akpolat

https://doi.org/10.33400/kuje.953838

Öz

The supply-demand mismatch in teacher training and appointment raises the problem of surplus teachers. Teacher candidates who take the Public Personnel Selection Examination to practice their profession in the public sector compete to be in the small “assigned” group from a large community. Therefore, this competition will bring along a concern about not being appointed. Coping with anxiety depends on individuals’ personality traits as well as their ability to perceive and make sense of situations. Hope, which can be expressed as a personality trait, means the ability to explore potential new ways for goals and take action. Moreover, the feeling of social trust and satisfaction, which is characterized by the existence of sincere and reliable relationships established by the person in his/her own world, is of great importance in the person’s experiences and self-perception. Therefore, it is thought that teacher candidates’ anxiety about not being appointed varies according to their hope, social trust, and satisfaction levels. In this context, this study aims to investigate whether the level of social trust and satisfaction has a mediating effect on the effect of hope levels of teacher candidates attending the public personnel selection examination (KPSS) course on their anxiety about not being appointed. The sample of the research consists of 360 teacher candidates who attend the public personnel selection examination (KPSS) course determined by simple random sampling. The data of the research were collected with the Social Trust and Satisfaction Scale, the Continuous Hope Scale, and the Teacher Candidates’ Anxiety of No Appointment Scale. The results of the research reveal that the social trust and satisfaction levels of the teacher candidates and their anxiety about not being appointed were high, and their hope levels were above the medium level. However, observations exhibited that the hope levels of the teacher candidates significantly predicted the anxiety of not being appointed negatively and that the social trust and satisfaction of the teacher candidates had a partial mediating effect on the effect of their hope levels on their anxiety of not being appointed.

Anahtar Kelimeler

social safeness, hope, anxiety, unemployment, pre-service teacher

Öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısına etkisinde sosyal güven ve memnuniyetin aracı etkisi

Öz

Öğretmen yetiştirme ve atama konusunda yaşanan arz-talep uyumsuzluğu, ihtiyaç fazlası öğretmen sorununu gündeme getirmektedir. Mesleğini kamuda icra edebilmek için Kamu Personeli Seçme Sınavı’na giren öğretmen adayları, büyük bir topluluk içinden, “atanan” küçük bir grup içinde olabilmek adına rekabet etmektedirler. Dolayısıyla bu rekabet beraberinde atanamamaya ilişkin bir kaygı getirecektir. Kaygı ile baş edebilmek bireylerin kişilik özelliklerinin yanı sıra durumları algılama ve anlamlandırma yeteneklerine de bağlıdır. Bir kişilik özelliği olarak ifade edilebilen umut, amaçlar için potansiyel yeni yollar keşfetme ve eyleme geçme yeterliliği demektir. Bununla birlikte, kişinin kendi dünyasında kurduğu samimi ve güvenilir ilişkilerinin varlığı ile karakterize olan sosyal güven ve memnuniyet hissi, kişinin yaşadığı durumları ve kendini algılamasında büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla öğretmen adaylarının atanamama kaygısının, umut ile sosyal güven ve memnuniyet düzeylerine göre değişkenlik göstereceği düşünülmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı KPSS kursuna devam eden öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısına etkisinde sosyal güven ve memnuniyet düzeyinin aracı etkisi olup olmadığının araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, basit rastgele örnekleme ile belirlenmiş KPSS kursuna devam eden 360 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Sosyal Güven ve Memnuniyet Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği ve Öğretmen Adaylarının Atanamama Kaygısı Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının sosyal güven ve memnuniyet düzeyleri ile atanamama kaygılarının yüksek, umut düzeylerinin ise orta düzeyin üzerinde olduğu görülmüştür. Bununla birlikte öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısını negatif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı ve öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısına etkisinde sosyal güven ve memnuniyetin kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

sosyal güvenlik, umut, kaygı, işsizlik, aday öğretmen

Kaynakça

• Akın, A. Uysal, R., & Çitemel, N. (2013). Sosyal güvende hissetme ve memnuniyet ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 34-40.
• Akyüz, Y. (2003). Türk Eğitim Tarihi. Pegem
• Alavi, K., Moghadam, M. A. A., Rahiminezhad, A., Farahani, H., & Modares Gharavi, M. (2017). Psychometric properties of social safeness and pleasure scale (SSPS). Journal of Fundamentals of Mental Health, 19(1), 5-13.
• Arı, E., & Yılmaz, V. (2015). KPSS hazırlık kursuna devam eden öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeyleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 905-931.
• Armstrong III, B. F., Nitschke, J. P., Bilash, U., & Zuroff, D. C. (2021). An affect in its own right: investigating the relationship of social safeness with positive and negative affect. Personality and Individual Differences, 168, 109670.
• Averill, J. R., Catlin, G., & Chon, K. K. (2012). Rules of hope. Springer Science & Business Media.
• Beck, A. T., & Clark, D. A. (1997). An information processing model of anxiety: Automatic and strategic processes. Behaviour research and therapy, 35(1), 49-58.
• Benight, C. C., & Bandura, A. (2004). Social cognitive theory of posttraumatic recovery: The role of perceived self-efficacy. Behaviour research and therapy, 42(10), 1129-1148.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı. Pegem
• Callina, K. S., Johnson, S. K., Buckingham, M. H., & Lerner, R. M. (2014). Hope in context: Developmental profiles of trust, hopeful future expectations, and civic engagement across adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 43(6), 869-883.
• Csikszentmihalyi, M., & Seligman, M. (2000). Positive psychology. American Psychologist, 55(1), 5-14.
• Eskici, M. (2016). Öğretmen adaylarının atanamama kaygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(19), 361-378. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10035
• Doğan, T., & Çoban, A. E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34(153), 157-168.
• Dusselier, L., Dunn, B., Wang, Y., Shelley iI, M. C., & Whalen, D. F. (2005). Personal, health, academic, and environmental predictors of stress for residence hall students. Journal of American college health, 54(1), 15-24.
• Dutton, D. (2009). The art instinct: Beauty, pleasure, & human evolution. Oxford University Press, USA.
• Ehtiyar, R., & Üngüren, E. (2008). Lise ve üniversitede turizm eğitimi alan öğrencilerin demografik değişkenlerinin umutsuzluk ve kaygı düzeylerine etkilerinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 34-51.
• Gable, S. L., & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology?. Review of general psychology, 9(2), 103-110.
• Gander, J. M., & Gardiner, W. H. (1995). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (Çev. B.Onur), İmge.
• Gilbert, P., McEwan, K., Mitra, R., Richter, A., Franks, L., Mills, A., ... & Gale, C. (2009). An exploration of different types of positive affect in students and patients with bipolar disorder. Clinical Neuropsychiatry: Journal of Treatment Evaluation, 6 (4), 135-143.
• Gilbert P (2005). Compassion: Conceptualisations. Research and Use in Psychotherapy. Brunner-Routledge.
• Gökçe, A. T. (2014). Atanamama nedeniyle farklı bir mesleğe yönelen işsiz aday öğretmenler üzerine bir çalışma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 191-208.
• Gündoğdu, K., Çimen N., & Turan, S. (2008). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (kpss) ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 35-43.
• Hofstede, G. (1980). Culture and organizations. International Studies of Management & Organization, 10(4), 15-41.
• İnce- Aka, E., & Yılmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının atanamama kaygılarının incelenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 105-123.
• Jaycox, L. H., Zoellner, L., & Foa, E. B. (2002). Cognitive–behavior therapy for PTSD in rape survivors. Journal of clinical psychology, 58(8), 891-906.
• Karaçanta, H. ve Koç, Z. (2015). Öğretmen adaylarının KPSS kaygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 869-882.
• Kaya, Z., Kaval, A., & Bedir, G. (2019). Kpss’ye hazırlanan öğretmen adaylarının algılanan sosyal destek ile sürekli umut düzeylerinin incelenmesi. EJERCongress 2019 Bildiri Kitabı, 1331-1343.
• Kelly, A. C., Zuroff, D. C., Leybman, M. J., & Gilbert, P. (2012). Social safeness, received social support, and maladjustment: Testing a tripartite model of affect regulation. Cognitive Therapy and Research, 36(6), 815-826.
• Kemer, G., & Atik, G. (2005). Kırsal ve il merkezinde yaşayan lise öğrencilerinin umut düzeylerinin aileden algılanan sosyal destek düzeyine göre karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21), 161-168.
• Kline, T. (2005). Psychological Testing: A Practical Approach To Design And Evaluation. Sage.
• McCabe, K., & Barnett, D. (2000). First comes work, then comes marriage: Future orientation among African American young adolescents. Family Relations, 49(1), 63–70.
• McGeer, V. (2008). Trust, hope and empowerment. Australasian Journal of Philosophy, 86(2), 237-254.
• MEB, Sayıştay Raporu (2020). Millî Eğitim Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu. https://www.memurlar.net/common/news/documents/931254/milli-egitim-bakanligi.pdf
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Ozden-Yıldırım, M. S., & Deniz, D. (2018). The predictive role of psychological well-being and social safeness and pleasure on tendency of psychological stigma. Global Journal of Psychology Research: New Trends and Issues, 8(3), 129-138.
• Özcan, M. (2019). An analysis of prospective teachers’ anxiety of not being appointed to teachership. International Journal of Contemporary Educational Research, 6(1), 195-204. DOI: https://doi.org/10.33200/ijcer.572889
• Pamuk, Y., Hamurcu, H. ve Armağan, B. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi (İzmir-Buca Örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 293-316.
• Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40(3), 879-891. doi: 10.3758/BRM.40.3.879
• Raja, F. (2017). Anxiety level in students of public speaking: causes and remedies. Journal of Education and Educational Development, 4(1), 94-110.
• Rothstein, B., & Uslaner, E. M. (2005). All for all: Equality, corruption, and social trust. World Politics., 58, 41,71.
• Satıcı, S. A., Uysal, R., Yılmaz, M. F., & Deniz, M. E. (2016). Social safeness and psychological vulnerability in Turkish youth: The mediating role of life satisfaction. Current Psychology, 35(1), 22-28. DOI 10.1007/s12144-015-9359-1
• Seginer, R., & Lilach, E. (2004). How adolescents construct their future: The effect of loneliness on future orientation. Journal of Adolescence, 27, 625–643.
• Shorey, H. S., Snyder, C. R., Rand, K. L., Hockemeyer, J. R., & Feldman, D. B. (2002). Somewhere over the rainbow: Hope theory weathers its first decade. Psychological Inquiry, 13(4), 322-3
• Snyder, C. R., Rand, K. L., & Sigmon, D. R. (2002). Hope theory. C. R. Snyder (Eds.). In Handbook of Positive Psychology (pp. 257-276), Academic Press.
• Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological inquiry, 13(4), 249-275.
• Süner, Ş., & Eskici, M. (2020). Öğretmen adaylarının atanamama kaygılarının umutsuzluk düzeyleri ile cinsiyet ve okul türü değişkenleri açısından incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 18 (Özel Sayı), 357-372.
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184.
• Şahinler, G. (2018). On ikinci sınıf lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve umut düzeyi ile sınav kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Şar, A. H., Işıklar, A., & Aydoğan, İ. (2012). Atama bekleyen öğretmen adaylarının yaşam doyumunu yordayıcı değişkenlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 257-271.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics: International Edition. Pearson
• Tarhan, S., & Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14.
• Tangney, J. P., and Fischer, K. W. (1995). Self-Conscious Emotions: The Psychology Of Shame, Guilt, Embarrassment, And Pride. Guilford Press.
• Taşğın, Ö., Bozgeyikli, H., & Boğazlıyan, E. E. (2017). Üniversiteli gençlerin işsizlik kaygilari ile psikolojik dayanikliliklari arasindaki ilişki. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(16), 551-567.
• TDK. (2021). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr
• Tekbıyık, A. (2015). İlişkisel tarama yöntemi, M. Metin.(Editör). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, 99-114.
• Tellegen, A., & Waller, N. G. (2008). Exploring personality through test construction: Development of the multidimensional personality questionnaire. In G. J. Boyle, G. Matthews, & D. H. Saklofske (Eds.), The SAGE Handbook of Personality Theory and Assessment, (p. 261–292). Sage Publications, Inc. https://doi.org/10.4135/9781849200479.n13
• Trommsdorff, G. (1983). Future orientation and socialization. Inter- national Journal of Psychology, 18, 381–406.
• Vaux, A., Phillips, J., Holly, L., Thomson, B., Williams, D., & Stewart, D. (1986). The social support appraisals (SS-A) scale: Studies of reliability and validity. American Journal of Community Psychology, 14(2), 195-218.
• Yılmaz, A. (2019). Öğretmen adaylarının kariyer streslerinin karma araştırma yaklaşımı ile incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 93-105.
• YÖK (2020). KPSS Lisans (Genel Yetenek-Genel Kültür, Eğitim Bilimleri, Alan Bilgisi ve ÖABT) https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2020/KPSS/LISANS/sayisalbilgiler22102020.pdf