Kümes Hayvanları Atıklarının Biyogaz Üretim Potansiyelinin Belirlenmesi: Tokat İli Örneği

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 296 - 303, 31.12.2017

Muhammed Taşova

Öz

Yenilenebilir enerji türlerinden olan biyogaz enerjisinin hem kullanım avantajları hem de ülkemizdeki potansiyel değerleri açısından önemli bir alternatif enerji kaynağıdır. Ancak ülkemizin biyogaz üretim potansiyel değerleri ile biyogaz enerjisinden faydalanma değerleri açısından incelendiğinde büyük bir farkın olduğu görülmektedir. Tokat iline ait TÜİK 2010-2014 yılları arasındaki kümes hayvan sayıları kullanılarak yıllara göre Tokat İli 'nin gübre miktarları; 5190, 5197, 5459, 7443 ve 6973 ton/yıl, gübrelerden üretilebilecek biyogaz miktarları; 404798, 405381, 425836, 580567 ve 543896 m³/yıl, biyogazdan sağlanabilecek günlük eş değer ısı enerji değerleri; 5766979, 5775291, 6066700, 8271097 ve 7748662 kcal/m³.gün ve yıllık eş değer elektrik enerji değerleri ise; 1902548, 1905291, 2001428, 2728667 ve 2556314 kWh/yıl olarak belirlenmiştir. Bunun yanında üretilebilecek elektrik enerjisi ile; 627, 628, 659, 899 ve 842 adet hanenin elektrik ihtiyacı karşılanabileceği belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Tokat İli, kümes hayvanları, hayvansal atık, biyogaz üretim potansiyeli

Kaynakça

• Akbulut, A. ve Dikici, A.,2004. Elazığ İlinin Biyogaz Potansiyeli ve Maliyet Analizi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 36-41.
• Aktaş, T., Özer, B., Soyak, G. ve Ertürk, M.C., 2015. Türkiye’de Kullanılabilir Hayvansal Gübre ve Tahıl Sap Atıklarının Biyogaz ve Enerji Potansiyelinin Belirlenerek Sayısal Haritalarının Oluşturulması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12, 3.
• Alibaş, İ., Özsoy, G. ve Eliçin, A.K., 2015. Diyarbakır İli Tarımsal Kaynaklı Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi. Tarım Makineleri Dergisi, 11 (1), 75-87.
• Altıkat, S. ve Çelik, A., 2012. Iğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 2(1), 61-66.
• Anonim, 2017. https://tr.wikipedia.org/wiki/Tokat_(il) (Erişim Tarihi: 19.09.2017).
• Avcıoğlu, A.O., Türker U., Demirel Atasoy Z., Koçtürk D., 2011. Tarımsal Kökenli Yenilenebilir Enerjiler. Biyoyakıtlar Kitabı, Önsöz. ISBN: 978 - 605 - 5426 - 71 - 2 Mayıs.
• Avcıoğlu-Onurbaş, A. and Türker, U., 2012. Status and potential of biogas energy from animal wastes in Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews 16, 1557-1561.
• Avcıoğlu-Onurbaş, A., Çolak, A. ve Türker, U., 2013. Türkiye’nin Tavuk Atıklarından Biyogaz Potansiyeli. Tekirdağ Ziraat Fakülte Dergisi, 10 (1), 21-28.
• Aybek A, Üçok S, İspir MA, Bilgili ME. “Türkiye’de Kullanılabilir Hayvansal Gübre ve Tahıl Sap Atıklarının Biyogaz ve Enerji Potansiyelinin Belirlenerek Sayısal Haritalarının Oluşturulması”. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(03), 2015.
• Baran, M.F., Lüle, F. ve Gökdoğan, O., 2017. Adıyaman İlinin Hayvansal Atıklardan Elde Edilebilecek Enerji Potansiyeli. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4 (3), 245–249.
• Çağlayan, G.H. ve Koçer, N. N., 2014. Muş İlinde hayvan potansiyelinin değerlendirilerek biyogaz üretiminin araştırılması. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 2: 215-220.
• Demirbaş A., 2001. Energy balance, energy sources, energy policy, future developments anad energy investments in Türkey. Energy Conservation and Management, 42, 10, 1239-1258.
• Doruk, İ. ve Bozdeveci, A., 2017. Denizli İlinin Kırsal Kesimlerinde Hayvansal Kaynaklı Atıklardan Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 7 (3), 181-186.
• Eryilmaz, T., Yesilyurt, M.K., Gokdogan, O. ve Yumak, B., 2015. Determination of biogas potential from animal waste in Turkey: A case study for Yozgat province. European Journal of Science and Technology, 2 (4), 106-111.
• Gümüşçü, M. ve Uyanık, S., 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hayvansal Atıklarından Biyogaz ve Biyogübre Eldesi. https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/ffcec9d25e4a0d2_ek.pdf (Erişim Tarihi: 14.09.2017).
• Gürel, A., 2010. Tekirdağ İlinin Keşfedilmeyen Değerlerinden Biyogaz Potansiyeli. Tekirdağ Değerleri Sempozyumu, ISBN: 9786054265121, 60-69.
• Ilgar, R., 2016. Hayvan Varlığına Göre Çanakkale Biyogaz Potansiyelinin Tespitine Yönelik Bir Çalışma. Doğu Coğrafya Dergisi, 21, 89-106.
• Karaca, C., 2017. Hatay İlinin Hayvansal Gübre Kaynağından Üretilebilir Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 34-39.
• Kaya, D., Çankakılıç, F., Dikeç, S., Baban, A. ve Güneş, K., 2005. Türkiye’de tarımsal atıkların değerlendirilmesi rehberi. LIFE 03 TCY/TR/000061 proje raporu, Tubitak.
• Kurt, G. ve Nacar-Koçer, N., 2010. Malatya ilinin biyokütle potansiyeli ve enerji üretimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(3), 240-247.
• Sümer, S.K., Çiçeki G. ve Say, S.M., 2016. Çanakkale İlinde Zeytin Üretimi Artık Potansiyelinin Belirlenmesi ve Değerlendirme Olanaklarının Araştırılması. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 12 (2), 103-111.
• Tokat İl Tarım Müdürlüğü, 2017. https://tokat.tarim.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 19.09.2017).
• Türe S., Özdoğan S., Saygın Ö., 1994. Sixth energy congress of Turkey. World Energy Council-Turkish National Committee, Proceedings of Technical Session 1, İzmir.
• Türkekul, İ., 2003. A contribution to the fungal flora of Tokat Province. Turkish Journal of Botany 27 (4), 313-320.
• Ünal, Ç., 2006. Tokat’ın İklim Özellikleri.Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 171-197.
• Yaldız O., Sözer S., 2005. Farklı Büyüklükteki Biyogaz Tesislerinde Sabit Yatırım ve Enerji Üretimi Maliyet Hesabı. Tarım Makineleri Bilimi dergisi, 1 (3), 214.
• Yılmaz, V., 2009. Sürdürülebilir Bir Sistemde Biyogazı Yeri. V. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu. Syf: 203, Diyarbakır.
• Yılmaz, Y. ve Kadıoğlu, Y., 2017. Erbaa’da Tekstil ve Hazır Giyim Sanayinin Coğrafi Analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 38, 1-14.
• Yokuş, İ. ve Avcıoğlu-Onurbaş, A., 2012. Sivas İlindeki Hayvansal Atıklardan Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi. 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 488-498. 5-7 Eylül, Samsun.
• Yüksel T., Esen M., 2010. Elazığ İli İçin Çeşitli Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Deneysel Olarak Değerlendirilmesi.
• Yürük, F. ve Erdoğmuş, P., 2015. Düzce İlinin Hayvansal Atıklardan Üretilebilecek Biyogaz Potansiyeli Ve K-Means Kümeleme İle Optimum Tesis Konumunun Belirlenmesi. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi 4 (1), 47-56.