Anemurium Antik Kenti’nde Kültürel Mirası Koruma ve Yaşatma Çalışmaları

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 15, 30.06.2021

Mehmet Tekocak

Öz

Anadolu’nun güneyinde önemli antik liman kentlerinden birisi olan Anemurium, Hellenistik Çağ’dan Ortaçağ’a kadar oldukça geniş bir tarihi geçmişe sahip olup bu köklü tarihin bıraktığı kültür izlerini halen büyük oranda bünyesinde taşımaktadır. Birçok uygarlığa ve medeniyete ev sahipliği yapan kent, özellikle de Roma Çağı boyunca hem Kilikya Bölgesi hem de Anadolu için stratejik bir konuma sahip olmuştur.
Anemurium’da taşınmaz kültür varlığı olarak nitelenen tarihi yapıların (hamamlar, kiliseler, mezarlar, bazilikalar, evler vb.) inşa edildikleri günden bugüne binlerce yıllık süreç içerisinde, çevre ve doğa şartlarının etkisiyle çok çeşitli tahribat ve bozulmalara maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Hatta bu olumsuz durumun günden güne daha da ilerlediği anlaşılmıştır. Bu sebeplerle de antik kentte fiziki durumu kötü olan yapılarda ve bu yapılarda bulunan mozaik döşeme, duvar fresklerinde daha fazla vakit kaybetmeden gerekli koruma ve onarım çalışmalarına başlanmıştır. Böylece kalıntıların bundan sonraki dönemlerde yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaları engellenerek ömrü uzatılmış, bununla birlikte bu çok kıymetli taşınmaz kültürel mirasın korunması ve yaşatılması sağlanmıştır. Ayrıca kazılar sırasında ortaya çıkarılan ve taşınır kültür varlığı olarak adlandırılan pişmiş toprak, metal, cam, kemik gibi malzemelerden üretilen eşyaların da temizlik, konservasyon ve restorasyonları yapılarak uygun şartlarda korunmaları ve gelecek kuşakların görebilmesi yönünde gerekli çalışmalar da yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anamur, Anemurium, Kilikya, Kültürel Miras, Konservasyon, Restorasyon

Conservation and Restoration of Cultural Heritage in Anemurium Ancient City

Öz

Anemurium, one of the important ancient harbour cities in the south of Anatolia, has a very wide historical past from the Hellenistic Age to the Middle Ages and still carries the cultural traces left by this deep-rooted history. The city, which has hosted many civilizations and cultures, had a strategic location for both Cilicia Region and Anatolia, especially during the Roman Age.
It has been determined that the historical buildings (baths, churches, tombs, basilicas, houses, etc.), which are defined as immovable cultural heritage in Anemurium, have been subjected to various destructions and degradation in the process of thousands of years since the day they were built, due to environmental and natural conditions. In fact, it has been understood that this unfavorable situation has progressed day by day. For these reasons, in the ancient city, the necessary protection and repair work was started without wasting any more time on the buildings with poor physical condition and the mosaic flooring and wall frescoes in these structures. Thus, the danger of extinction of the ruins in the following periods was prevented and the life of the ruins was extended, and this very precious immovable cultural heritage was protected and kept alive. In addition, the necessary studies were carried out to ensure that the items produced from materials such as terracotta, metal, glass, bone, which were discovered during the excavations and which are called movable cultural heritages, were cleaned, conserved and restored under appropriate conditions and that future generations could see them.

Anahtar Kelimeler

Cilicia, Anemurium, Cultural Heritage, Conservation, Restoration

Kaynakça

• Akıllı H (2018). Mozaik Tahribatları. Anadolu Araştırmaları, 11, 168-171.
• Alföldi R E (1963). Survey of Roman Cemeteries in Asia Minor. Anatolian Studies, 13, 3-17.
• Alföldi R E (1964). Survey of Roman Cemeteries in Asia Minor. Anatolian Studies, 14, 9-11.
• Alföldi R E (1965). The Necropolis of Anamur. Belleten, XXIX, 25-48.
• Alföldi R E (1966). Survey of Coastal Cities in Western Cilicia-Restoration Work in Eski Anamur (Anemurium). Anatolian Studies, 16, 10-11.
• Alföldi R E (1967). Anemurium. Anatolian Studies, 17, 12-13.
• Alföldi R E (1968). Excavation and Restoration in Anemurium, 1966. Türk Arkeoloji Dergisi, XV-I, 5-12.
• Alföldi R E (1971). Anamur Nekropolü (The Necropolis of Anemurium). Türk Tarih Kurumu Basımevi, 191s.
• Alföldi R E, Huber G, Akat A & Taylor P (1970). Excavations and Restorations at Anemurium (Eski Anamur) 1969. Türk Arkeoloji Dergisi, XVIII-2, 37-39.
• Bean G E & Mitford T B (1970). Journeys in Rough Cilicia in 1964-1968. Österreichische Akademie Der Wissenschaften, Philosophisch-Historische Klasse Denkschriften 102, ISBN: 3205042794, 239.
• Beaufort F (1818). Karamanya. Suna-İnanç Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, Çeviri Dizisi 1, ISBN: 9757078158, 315s.
• Campbell S D (1998). The Mosaic of Anemurium. Pontifical Institute of Mediaeval Studies, ISBN: 0888443749, 229.
• Collignon M & Duchesne L (1877). Rapport sur un voyage archéologique en Asie Mineure. Bulletin de Correspondance Hellénique, 1, 361-376.
• Çağlar B (2015). Kariye Camisi’ndeki (Chora Manastırı Kilisesi) Duvar Resimlerinin Koruma ve Onarım Süreçleri Üzerine. Sanat ve Tasarım Dergisi, 15, 45-59.
• Eraslan Ş (2014). Roma Dönemi Efes ve Pompeii Duvar Resimlerinin İkonografik Açıdan Değerlendirilmesi. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 12, 1-10.
• Ferragni D, Forti M, Teutonico J M & Torraca G. (1984). Injection Grouting of Mural Paintings and Mosaics. Adhesives and Consolidants, II, 110-116.
• Heberdey R & Wilhelm A (1896). Reisen in Kilikien (ausgeführt 1891-182). Denkschriften der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften in Wien, Vol. VI, Band: XLIV, 168.
• Hill S (1996). The Early Byzantine Churches of Cilicia and Isauria, Birmingham Byzantine & Ottoman Monographs, I, ISBN: 086078607, 280.
• Kaplan M A (2019). Kahramanmaraş Germenicia Mozaiklerinin Konu ve Uygulama Teknikleri Bakımından Değerlendirilmesi, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 22, 141-150.
• Koşay H Z (1968). Kilikya Tarihi (Bibliyografya). Belleten, XXXII, 297-299.
• Krencker D, Krüger E, Lehmann H & Wachtler H. (1929). Die Trierer Kaiserthermen. Abteilung I, Trierer Grabungen und Forshungen Band I, 1, 344.
• Leake W M (1824). Journal of A Tour in Asia Minor. Cambridge Library Collection-Archaeology, ISBN: 1108020313, 362. Lenski N (1999). Basil and the Isaurian Uprising of A.D. 375. Phoenix, 53 (3/4), 308-329.
• Livius. (1828). History of Rome (translate, G. Baker), 4 (6), 400s.
• Pilhofer P (2011). Anemurion. Neues aus der Welt der frühen Christen. Beiträge zur Wissenschaft vom Alten und Neuen Testament 195, 207-226.
• Pliny (1961). Natural History (translate: H. Rackham). II (X). Harvard University Press, ISBN: 0674993888, 661s.
• Pseudo-Skylaks (2016). Seyrüsefer (çev. M. Arslan). Libri, II, 246-307.
• Ramsay W M (1960). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası (çev. M. Pektaş). Milli Eğitim Basımevi, 560.
• Russell J & Weir M G. (2000). Cypriots in Cilicia: A Rare coin of Anemourion. Revue numismatique, 6e serie-Tome 155, 111-122.
• Russell J (1973). Excavations at Anemurium (Eski Anamur) 1971. Türk Arkeoloji Dergisi, XX-I, 201-219.
• Russell J (1974). Excavations at Anemurium (Eski Anamur), 1972. Türk Arkeoloji Dergisi, XXI-2, 153-165.
• Russell J (1975). Excavations at Anemurium (Eski Anamur) 1973. Türk Arkeoloji Dergisi, XXII-2, 121-139.
• Russell J (1977a). Excavations at Anemurium (Eski Anamur)-1975. Türk Arkeoloji Dergisi, XXIV-2. 1977, 133-145.
• Russell J (1977b). Restoration, Conservation, and Excavation at the Necropolis of Anemurium, Turkey, 1974-1975. Journal Field Archaeology, 4/1, 45-62.
• Russell J (1978). Recent Excavations at Roman Anemurium (1969-1973). The Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology, II, 911-923.
• Russell J (1979). Excavation at Anemurium (1978). Echos Du Monde Classique, Classical News and Views, XXIII-1, 1979, 1-9.
• Russell J (1981). Excavations at Anemurium (Eski Anamur) 1976. Türk Arkeoloji Dergisi, XXV-1, 263-290.
• Russell J (1986). Excavation at Anemurium, (Eski Anamur), 1985. Echos Du Monde Classique, Classical News and Views, XXX-2, 173-183.
• Russell J (1987). The Mosaic Inscriptions of Anemurium, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, ISBN: 370010801X, 135.
• Russell J (1988). Conservation and Excavation at Anemurium, (Eski Anamur), 1987. Echos Du Monde Classique, Classical News and Views, XXX-2, 131-134.
• Russell J (1989). Christianity at Anemurium (Cilicia). Actes du XIe congrès international d'archéologie chrétienne, Lyon, Vienne, Grenoble, Genève, Aoste, 21-28 septembre 1986, École Française de Rome, 1621-1637.
• Russell J (1999). The Military Garrison of Anemurium during the Reign of Arcadius. Atti del XI Congresso Internazionale di Epigrafia Greca e Latina, Settembre 1997, 721-728.
• Russell J (2002). Anemourion. The Economic History of Byzantium: From The Seventh through the Fifteenth Century, 39, 221-228.
• Russell J (1980). Excavation at Anemurium (1979). Echos Du Monde Classique, Classical News and Views, XXIV-1, 1-10.
• Severson K & Ersoy H K (2002). Conservation of Mosaics on Archaeological Sites. Field Notes, Practical Guides for Archaeological Conservation And Site Preservation, 18, 1-6.
• Smith L C (1968). Excavation Report, Eski Anamur (Anemurium), 1967. Türk Arkeoloji Dergisi, XVI-I, 137-144.
• Smith L C (1969). Excavation Report, Eski Anamur (Anemurium), 1968. Türk Arkeoloji Dergisi, XVII-2, 177-184.
• Strabon. (2000). Geographika: Anadolu Antik Coğrafyası (Kitap XII, XIII, XIV) (çev. A. Pekman). Arkeoloji ve Sanat Yayınları, ISBN: 9757538205, 382s.
• Şener Y S (2012). Arkeolojik Alanlarda İn Situ (Yerinde) Mozaik Koruma Yöntemleri. Journal of Mosaic Research (JMR), 5, 201-220.
• Şener Y S (2005). Side Antik Kenti Sütunlu Cadde Mozaiklerinin Konservasyonu. 20. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 53-66.
• Şener Y S (2011). Mozaiklerin Korunmasında Temel Kriterler. XI. Uluslararası Antik Mozaik Sempozyumu 16-20 Ekim 2009, 873-882.
• Tacitus (1906). Annals of Tacitus (translate: A.J.Church - W.J. Brodribb), 392s.
• Tekocak M, Gündüz R & Aldemir C (2019). Anemurium Odeonu Üzerine Yeni Bir Değerlendirme. Cevat Başaran’a 60. Yaş Armağanı, 521-566.
• Tekocak M (2020a). Anadolu’nun Güneyinde bir Liman Kenti: Anemurium. Mersin Arkeolojik Kazıları ve Araştırmaları, 178-209.
• Tekocak M (2020b). Anemurium Kazı ve Restorasyon Çalışmaları: 2018. 41. Kazı Sonuçları Toplantısı, 3, 197-220.
• Williams H & Taylor P. (1975). A Byzantine Lamp Hoard from Anamur (Cilicia). Anatolian Studies, 25, 77-84.
• Yegül F (2006). Antik Çağ’da Hamamlar ve Yıkanma (çev. E. Erten), ISBN: 9758293974, 352s.
• Yılmaz F (2012). Antik Dönem Fresk Yapım Teknikleri. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4 (2), 95-105.