Selim İleri’nin “Elimde Viyoletler/Beklenen Sevgili” Adlı Romanı Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2020, Sayı: 5, 1 - 26, 15.06.2020

Semih Zeka

https://doi.org/10.46250/kulturder.704383

Öz

Selim İleri, son dönem Türk edebiyatının önemli isimlerinden
biridir. O, romanın yanında şiir, hikâye, deneme, anı ve inceleme türlerinde de
eserler verir. Romancı yönü daha fazla bilinen Selim İleri’nin 2018 yılında
yayımlanan romanın adı Elimde Viyoletler/Beklenen Sevgili’dir. Bu çalışma,
yazarın bu romanı üzerine zaman, İstanbul ve Türkiye cumhuriyetinin ilk yılları
bağlamında bir incelemeyi kapsamaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde Henri Bergson’un zaman görüşünün romana yansıması üzerinde
durulmuştur. Bu noktada öncelikle Henri Bergson’un zaman anlayışı açıklanmış ardından
da bu anlayışın romanda bireysel ve toplumsal boyutta yansıması incelenmiştir.
Son olarak Bergson’un zaman anlayışı ile ilintili olması nedeniyle müziğin
romandaki işlevi ve geçmişi yok kabul eden zihniyetin ardındaki fikri yapı
irdelenmiştir. Bu çalışmanın “İstanbul’a dair Tespitler” başlıklı ikinci
bölümünde kimi yerleşim yerleri, Terkos Gölü, Bonmarşe mağazası,
gayrimüslimler, kadın kıyafeti, kozmetik ürünler, bitkiler, şerbet ve reçeller
bağlamında 1940’lı yılların İstanbul’u üzerinde durulmuştur. “Cumhuriyetin İlk
Yılları” başlığı altında ise 1930'lu yılların değişen Türkiye’sinin görünümü,
Mersin’deki bir düğün bağlamında verilirken İstanbul’da bir üniversite
öğrencisi genç kadının algılanış şekline de değinilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Selim İleri, Elimde Viyoletler/Beklenen Sevgili, Bergson

An Analysis On Selim İleri’s “Elimde Viyoletler/Beklenen Sevgili”

Öz

Selim İleri is one of the most important names in recent Turkish
literature. In addition to the novel, he also creates works in the fields of
poetry, story, essay, memory and analysis. The name of the novel published in
2018 of Selim İleri, whose novelist direction is more known, is Elimde
Viyoletler / Beklenen Sevgili. This study covers a review of this novel of the
author in the context of time, İstanbul and the early years of the Turkish
Republic. The study consists of three parts. In the first part, the reflection
of Bergson’s conception of time on the novel is emphasized. At this point,
Bergson’s conception of time was firstly explained. Then,
the reflection of this conception in the novel on an individual and social
scale was examined. Finally, because they are associated with Bergson’s
conception of time, the function of music and the intellectual structure behind
the mentality that ignores the past in the novel are examined. In the second
part of this study titled “Determinations about İstanbul”, İstanbul
of the 1940s was discussed in the context of some settlements of Istanbul,
Terkos Lake, Bonmarşe store, non-Muslims, women's clothing, cosmetics, plants,
sherbet and jams. Under the title of "The First Years of the
Republic",  the view of the changing
Turkey in 1930s is given in the context of a wedding in Mersin. The way of
perception of a university student young woman in İstanbul was also mentioned.

Anahtar Kelimeler

Selim İleri, Elimde Viyoletler/Beklenen Sevgili, Bergson, Novel, Literature

Kaynakça

• Alus, Sermet Muhtar (2005). 30 Sene Evvel İstanbul. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arpad, Burhan (2007). Bir İstanbul Var idi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Avcı, Meral (1994). “Terkos Gölü”. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 7. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yayını, 252-253.
• Bergson, Henri (1950). Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri. (Çev. M. Şekip Tunç). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Deleuze, Gilles (2014). Bergsonculuk. (Çev. Hakan Yücefer). İstanbul: Otonom Yayınları.
• Deveci, Mutlu (2011). “Yahya Kemal’in Süleymaniye’de Bayram Sabahı Şiirinde Zamana Diyalektik Bir Bakış”. Turkish Studies 6: 715-729.
• Hürel, Haldun (2008). İstanbul’un Alfabetik Öyküsü. İstanbul: ikarus Yayınları.
• Işın, Ekrem (1994). “Yenikapı”. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 7. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yayını, 474.
• İleri, Selim (2018). Elimde Viyoletler/Beklenen Sevgili. Ankara: Everest Yayınları.
• Özkan, Salih (2008). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Sofuoğlu, Hikmet (2004). “Bergson ve Sinema”. Selçuk Üniversitesi İleti-şim Fakültesi Akademik Dergisi 3: 66-76.
• Sunar, Cavit (1970). “Bergson’da Şuur Halleri ve Zaman”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18: 47-67.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2017). Bütün Şiirleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Topçu, Nurettin (1998). Bergson. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Üsdiken, Behzat (1994). “Bonmarşeler”. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 1. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yayını, 297-298.