Bilim Tarihi Açısından Bir Değerlendirme Örneği: Vermeer’in "Terazi Tutan Kadın" İsimli Tablosu

Yıl 2024, Sayı: 21, 227 - 241, 10.06.2024

Seray Yıldız

https://doi.org/10.46250/kulturder.1458180

Öz

Bu makalede 17. yüzyılda yaşamış genç ve özgün çalışmalarıyla tanınmış sanatçılardan biri olan Hollandalı ünlü ressam Johannes Vermeer’in (1632-75) “Terazi Tutan Kadın” adlı tablosu üzerinden bilim tarihine ışık tutabilecek enstantaneler üzerinde durulacaktır. Tablo Washington National Gallery of Art müzesi Widener Koleksiyonu içinde yer almaktadır. 1664 yılına ait canvas üzerine resmedilen 42 cm x 38 cm ölçülerinde yağlıboya tablosudur. Bunun yanı sıra Vermeer’in hayatı ve yaşadığı dönem boyunca Avrupa’da resim sanatının geçirdiği değişim ve farklılıklara değinilerek örnek tablo olarak belirlediğimiz resimdeki figür ve nesnelerin farklı açılardan okunabilecek durumları açıklanmaya çalışılacaktır. Zamanın ruhunu yansıtan kıyafetler, ev eşyaları, duvarlardaki mitolojik veya dini figürlerin bulunduğu tablolar başta olmak üzere kadının elindeki “boş terazi”yi dengede tutma çabası ile dikkatleri üzerine çeken bu tablo kişilerin ilgi alanına göre çok katmanlı bir “okuma” aracına dönüşebilmektedir. Bu bakımdan Avrupa’daki 30 Yıl Savaşları sırasında yaşayan bir ressamın evlilikleri, dini tercihi ve tablolarında yer verdiği kadınların durumu bağlamında kurulan örüntü bir dönem hakkında hatırı sayılır bir bilgi ve düşünme kaynağı teşkil etmektedir. Diğer bir husus da bu dönemin sanatın ve sanatçının geçirdiği değişim yılları olması bakımından önemli ipuçları taşımasıdır. Bu itibarla dini, tarihi, sosyal ve sanatsal unsurların yoğrularak sanatçının kendi dünyasındaki yorumu yansıtması bakımından Vermeer’e ait bu tabloyu daha önemli ve özel kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vermeer, Terazi Tutan Kadın, bilim tarihi objeleri, resim, sanat

An Evaluation Example in Terms of the History of Science: Vermeer's Painting Named "Woman Holding a Balance"

Öz

This article will shed light on the history of science through the painting "Woman Holding a Balance” by the famous Dutch artist Johannes Vermeer, known for his youthful and original works from the 17th century. The painting is located in the Widener Collection at the Washington National Gallery of Art. It is an oil painting on canvas dating back to 1664, with dimensions of 42 cm x 38 cm. In addition, it will touch upon Vermeer's life and the changes and differences in the art of painting in Europe during his lifetime. Attempting to explain the various interpretations of the figures and objects in the selected painting, such as the clothes reflecting the spirit of the time, household items, and paintings with mythological or religious figures on the walls, this article suggests that this painting, which attracts attention with the woman's effort to balance the "empty balance” in her hand, can become a multi-layered "reading" tool according to individuals' interests. In this respect, the pattern established in the context of a period with significant information and thinking resources about a period during which a painter lived through the marriages, religious preferences, and the situation of women depicted in his paintings during the 30 Years' War in Europe is noteworthy. Another point is that this period carries important clues as it is a time of change for art and artists. Therefore, by blending religious, historical, social, and artistic elements and reflecting the artist's interpretation in his own world, this painting by Vermeer becomes more important and special.

Anahtar Kelimeler

Vermeer, Woman Holding a Balance, objects of scientific history, picture, art

Kaynakça

• Arslan, Sema (2022). “Eski Mezopotamya Kültüründe Lapis Lazuli Taşının Yeri ve Taşın Bazı Türleri”. Journal of Universal History Studies, 5(2): 138-163.
• Bazin, Germain (2014). Sanatın İlk Örneklerinden Günümüze Sanat Tarihi. Çev. Selahattin Hilav. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Brook, Timothy (2009). Vermeer's Hat: The Seventeenth Century and the Dawn of the Global World. London: Bloomsbury Publishing.
• Bugler, Caroline vd. (2021). Sanat Kitabı. Çev. Ahmet Fethi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Cunnar, Eugene R. (1990). “The Viewer’s Share: Three Sectarian Readings of Vermeer’s Woman with a Balance”. Exemplaria, 2: 501-536.
• Çeler, Zafer (2012). “17. Yüzyıl Hollanda Toplumu ve Resim Sanatı Üzerine: Bakış, Üslup ve Yorumlama”. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 16: 65-84.
• Doğan, Belkıs (2022). “İslâm Öncesi Dönemden İslâm Sanatına Terazi Motifi ve Anlamları”. Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 83: 31-72.
• Doorly, Patrick (2019). Sanatta Hakikat, Niteliğin Dönüşü. Çev. Aydın Çavdar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Farthing, Stephan (2012). Sanatın Tüm Öyküsü. Çev. Gizem Aldoğan ve Firdevs Candil Çulcu. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gombrich, Ernst (1997). Sanatın Öyküsü. (Erol Erduran ve Ömer Erduran. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gönülal, Özand (2005). Avrupa’da Sanat-1: Ortaçağ ve Rönesans. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Landsman, Rozemarjin (2022). Vermeer's Maps. New York: Del Monico Books.
• Liedtke, Walter A. (2001). Vermeer and the Delft School. New Haven & London: Yale University Press.
• Liedtke, Walter A. (2008). Vermeer: The Complete Paintings. Brussels: Luidon.
• Panofsky, Erwin (2012). İkonoloji Araştırmaları. Çev. Orhan Düz. İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Pirim, Nurettin (der.) (2005). Rönesansın Serüveni. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• The National Gallery (1976). Art in Seventeenth Century Holland. London: Order of the Trustees.
• URL-1: https://www.nationalgallery.org.uk/research/about-research/the-meaning-of-making/vermeer-and-technique/vermeers-palette (Erişim: 10.02.2024).
• URL-2: http://essentialvermeer.com/vermeer_events.html#weber (Erişim: 10.02.2024).
• Vries, Jan de (1999). “Luxury and Calvinism/Luxury and Capitalism: Supply and Demand for Luxury Goods in the Seventeenth-Century Dutch Republic”. The Journal of the Walters Art Gallery, 57: 73-85.
• Weber, Gregor J. (2023). Johannes Vermeer: Faith, Light and Reflection. Rotterdam: nai010 Publishers.
• Wheelock Jr, Arthur (2004). “The Framing of a Vermeer”. Collected Opinions: Essays on Netherlandish Art in Honour of Alfred Bader. Eds. Volker Manuth & Axel Rüger. London, 232-239.