CLASSIFICATION ACCORDING TO THE PROJECT FOR THE SYSTEMATIC CLASSIFICATION OF JOURNALS (MESTAP) FOR THE NUMBER 05464 POETRY JOURNAL INCLUDING THE BIRTH DATES OF SELIM III LOCATED IN THE IU RARE WORKS OF ART LIBRARY

Yıl 2022, Sayı: 6, 33 - 114, 28.12.2022

Ceyda Çelebi

Öz

This article studies a poetry journal that includes the birth dates written by various poets for the birth of Şehzade (prince or sultan’s son) Selim (Selim III), the son of Sultan Mustafa III, born on 24 December 1761 (27 Cemâziyelevvel 1175) (fifth month of the Arabian lunar year), as the colophon registration shows the anthologist of the journal was Mehmed Mir Âsârî-zâde Kilârî.
A careful research was conducted about the genre attributes of the handwritten manuscript. The first and final leaves of the journal were also added to the end of this section. Subsequently, the content attributes of the work were discussed and the pen names of the 57 poets included in the poems of the journal were listed alphabetically. Later, determinations were made about the poetry genres of the poems.
The poems included in the journal were classified according to the Project for the Systematic Classification of Journals (MESTAP). Finally, the method followed when preparing the translation document is discussedbriefly and and the translation of the only identifiable copy of the work, which is registered under the name of Tevârîh-i Vilâdet-i Sultân Selîm bin Mustafâ Han, in the Turkish Manuscripts section of the Istanbul University Rare Works Library is presented. The Persian and Arabic poems in the journal are added as they were written without translation.

Anahtar Kelimeler

Birth, Selim III, Mustafa III, poetry journal, MESTAP

İÜ NADİR ESERLER KÜTÜPHANESİNDE BULUNAN VE III. SELİM’İN VİLÂDET TARİHLERİNİ İÇEREN 05464 NUMARALI ŞİİR MECMUASININ MESTAP’A GÖRE TASNİFİ

Öz

Bu makalede, Sultan III. Mustafa’nın 24 Aralık 1761 (27 Cemâziyelevvel 1175) tarihinde dünyaya gelen oğlu Şehzade Selim’in (III. Selim) doğumu için çeşitli şairlerce yazılmış vilâdet tarihlerini ihtiva eden bir şiir mecmuası ele alınmıştır. Mecmuanın derleyicisi, ketebe kaydından anlaşıldığı üzere Mehmed Mir Âsârî-zâde Kilârî’dir.
Mecmuanın şekil özelliklerine dair inceleme yapılmış; ilk ve son varağı da bu bölümün sonuna eklenmiştir. Devamında eserin muhteva özellikleri konu edilmiş ve mecmuada manzumelerine yer verilen 57 şairin mahlası alfabetik bir biçimde sıralanmıştır. Daha sonra ise manzumelerin nazım şekillerine dair tespitlerde bulunulmuştur.
Mecmuada yer alan manzumeler, MESTAP’a (Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi) göre tasnif edilmiştir. Son olarak ise çeviri yazı oluşturulurken takip edilen yöntemden kısaca bahsedilmiş olup eserin İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmaları bölümünde Tevârîh-i Vilâdet-i Sultân Selîm bin Mustafâ Han adıyla kayıtlı olan ve tespit edilebilen tek nüshasının çeviri yazısı dikkatlere sunulmuştur. Mecmuada yer alan Farsça ve Arapça şiirlerin çevirisi yapılmaksızın yazmadaki şekliyle eklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şehzâde, Vilâdet, III. Selim, III. Mustafa, MESTAP, Birth, Selim III, Mustafa III, poetry journal, MESTAP.

Kaynakça

• Ahmed Vefik Paşa (1890). Lehçe-i Osmanî. İstanbul: Matbaa-ı Âmire.
• Akbayar, Nuri (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Arslan, Mehmet (1990). Divan Edebiyatında Manzum Surnameler. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aynur, Hatice ve F. Meliha Şen (2019). “Hıfzî Ağa’nın (ö. 1173/1759-60) I. Mahmûd İçin Yazılan Şiirler Mecmûası (TSMK-Revan 1977) Üzerine”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi. 3 (4). s. 39-73.
• Beydilli, Kemal (2009). “Selim III”. TDV İslam Ansiklopedisi. C. 36. İstanbul: TDV İslam Araştırmaları Merkezi. s. 420-425.
• Efe, Zahide (2020). “Sultan II. Mustafa İçin Yazılan Şiirler Mecmuası”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. (19). s. 460-493.
• Efe, Zahide (2021). “Defterdar Mehmed Behcet Efendi’ye Sunulan Şiirler Mecmuası (Aemnz 575)”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi. 5 (1). s. 58-111.
• Gürbüz, Mehmet (2012). “Şiir Mecmuaları Üzerine Bir Tasnif Denemesi”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. (haz. Hatice Aynur ve öte.) İstanbul: Turkuaz Yayınları. s. 97-112.
• Hakverdioğlu, Metin (2007). Edebiyatımızda Lâle Devri ve Nevşehirli Dâmat İbrâhim Paşa’ya Sunulan Kasideler (İnceleme-Metin). Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnternet: MESTAP (Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi). URL: www.mestap.com (Erişim Tarihi: 04.06.2022).
• Johnson, Francis (1852). A Dictionary, Persian, Arabic and English. London: W.H. Allen.
• Kanar, Mehmet (2009). Kanar Arapça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Say Yayınları.
• Karabey, Turgut (2015). Türk Edebiyatında Tarih Düşürme. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Kılıç, Atabey (2012). “Mecmua Tasnifine Dair”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. (Haz. Hatice Aynur ve öte.) İstanbul: Turkuaz Yayınları. s. 75-96.
• Köksal, M. Fatih (2017). Eski Türk Edebiyatında Tenkit ve Teori. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Mu’în, Muhammed (1996). Ferheng-i Fârisî (An Intermediate Persian Dictionary). Tahran.
• Mütercim Âsım Efendi (2009). Burhân-ı Kâtı (haz. M. Öztürk ve D. Örs). Ankara: TDK Yayınları.
• Piroğlu, Hatice (2019). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde E.H. 1487 Numarayla Kayıtlı Bir Mecmûa-i Tevârîh (İnceleme-Metin). Yayınlanmamış Yüsek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Steingass, Francis Joseph (1884). The Student’s Arabic-English Dictionary. London: W.H. Allen.
• Steingass, Francis Joseph (1963). A Comprehensive Persian-English Dictionary. London: Routledge & Kegan Paul Limited.
• Şu’ûrî Hasan Çelebi (2019). Lisânu’l-Acem/Ferheng-i Şu’ûrî. (haz. O. Yılmaz). İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
• Şükun, Ziya (1944). Farsça-Türkçe Lügat Gencine-i Güftar Ferheng-i Ziya. İstanbul: Maarif Matbaası.
• Tarlan, Ali Nihat (1946). “Eski Mecmualar Arasında”. İÜ Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. (1). s. 122-137.
• Ünver, İsmail (1993). “Çeviriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler”. Türkoloji Dergisi. 11(1). s. 51-89.
• Yakıt, İsmail (2022). Türk-İslam Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Yıldız, Enes (2020). “Sultan III. Mustafa’ya Sunulan Cülûsiyyeleri İçeren Bir Mecmua”. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi [Journal Of Academic Literature]. 6 (12). s. 130-153.
• Yıldız, Enes ve Batur, Halil (2019). “Fransa Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü 1035 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının MESTAP’a Göre Tasnifi”. Külliyat Osmanlı Araştırmaları Dergisi. 7. s. 17-72.