“Heyranok” Ji Hêla Şikl û Cureyê Ve

Yıl 2020, Sayı: 2, 37 - 48, 20.12.2020

Mehmet Yıldırımçakar

https://doi.org/10.5281/zenodo.4309734

Öz

“Heyranok” yek ji cureyên edebiyata kurdî ya gelêrî ye. Di nav keresteyên edebiyata kurdî ya gelêrî de ji ber taybetiyên xwe ye cihêreng, hêjayî gelek vekolînan e. Xebata me li ser diyarkirina şikl û cureyê heyranokan hûr dibe û hewl dide ku van heyranokan li gorî taybetiyên xwe yî naverokî û ruxsarî analîz bike, bi vê rêyê şikl û cureyê heyranokê diyar bike. Şikl û cure du xusûsên ji hev cuda ne; şiklên nezmê ji cudahiyên ruxsarî û cureyên nezmê jî ji cudahiyên naverokî derketine holê. Me di serî de şiklên heyranokê li gorî ristina serwayê, qeware, yeke û kêşa nezmê, di pey re cureyê heyranokê li gorî mijar, newa û fonksiyonê destnîşan kirin. Paşê, me heyranok di çarçoveyeke zanistî de, li gorî rê û rêbazên zanista çand, folklor û edebiyatê analîz kirin. Di encamê de hat dîtin ku heyranok hem ji hêla teşeyî ve hem jî ji hêla ruxsarî ve xwediyê taybetiyên xwemalî ye.

Anahtar Kelimeler

Folklor, Helbesta Kurdî ya Gelerî, Heyranok, Şikl û Cure, Teşe, Ruxsar

Kaynakça

• Amîdî, Rêkêş. Heyranokêt Kurdî. Hewlêr: Weşanxaneya Spîrez, 2010.
• Artun, Erman. Türk Halk Edebiyatına Giriş. Adana: Karahan Yayınları, 2012.
• Kardaş, Canser. Âşığın Sazı Dengbêjin Sesi (Dengbêjlik Geleneği ve Âşıklık üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık, 2017.
• Köse, Nerin. “Tür ve Fonksiyon”. Uluslararası Türk Dünyası Halk Edebiyatı Kurultayı (26-28 Mayıs 2000). ed. İsmet Çetin – Ayşe Yücel 1: 503-508. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayıncılık, 2002.
• Oğuz, M. Öcal. Halk Şiirinde Tür, Şekil ve Makam. Ankara: Akçağ Yayınları, 2001.
• Sadînî, M. Xalid. Heyranokên Kurmancî. İstanbul: Weşanxaneya Nûbihar, 2011.
• Soldan, Uğur. Edebiyat Bilgi ve Teorileri. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
• Yıldırımçakar, Mehmet. Heyranok di Edebiyata Kurdî ya Gelêrî de Mînaka Herêma Wanê. Teza Masterê, Zanîngeha Muş Alparslanê, 2017.