Mehmed Uzun’un Romanlarında Öne Çıkan Eşyalar ve Bunların Metin İçindeki Rolleri

Yıl 2020, Sayı: 2, 73 - 90, 20.12.2020

Mehmet Emin Purçak

https://doi.org/10.5281/zenodo.4309761

Öz

Bu çalışmada, Mehmed Uzun’un romanlarında anlatının ve roman kahramanlarının eşyalarla ilişkisinin irdelemesi amaçlanmaktadır. Neredeyse insanlık tarihi kadar eski olan insan-eşya ilişkisi, her zaman gerçek hayattaki şekliyle kurgusal metinlere dâhil edilemez. Gerçek hayatta her şey kurgusal metinlere konulamayacağı için, yazarlar daha seçici davranmak durumundadır. Bu bağlamda Kürt edebiyatının önemli romancılarından sayılan Mehmed Uzun’un yedi romanına baktığımızda da bu seçici tutumun etkili olduğunu görürüz. Çünkü onun romanları öyküye odaklanırlar. Bu nedenle yazar, öykülemede işine yarayacak, temsili konumda olan bazı nesneleri sık sık kullanarak bunları öne çıkarır ve hikâye örgüsünde bu nesnelerden yararlanır. Bunlar müzik araçlarından fotoğraf ve resimlere, kitaplardan madalyona kadar çeşitlilik göstermektedir. Böylece yazar hem kahramanlarının ilgilerini okuruna aktarır hem de öykü kurucu unsurlar olarak eşyaların temsil gücünden istifade eder.
, , , , .

Anahtar Kelimeler

Kürt Edebiyatı, Kurgu, Roman, Mehmed Uzun, Eşya

Kaynakça

• Barthes, R. (1993). Göstergebilisel Serüven. Mehmet Rifat-Sema Rifat (Çev.). İstanbul: YKY.
• Barthes, R. (2002). Gerçek Etkisi. Ian Watt – Roland Barthes. Roman ve Gerçek Etkisi. Mehmet Sert (Çev.). İstanbul: Donkişot.
• Barthes, R. (2012). Eleştirel Denemeler. Esra Özdoğan (Çev.). İstanbul: YKY.
• Baudrillard, J. (2010). Nesneler Sistemi. Oğuz Adanır - Aslı Karamollaoğlu (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Graves, R. (2010). Yunan Mitleri Tanrılar-Kahramanlar-Söylenceler. Uğur Akpur (Çev.). İstanbul: Say.
• Güngör, B. (2018). Başlatır ve Bitirir: Oğuz Atay’ın Hikâye Kuran Nesneleri. A. Cüneyt Issı ve Tuncay Bolat. (Ed.). Hikâye Kuran Nesneler. Ankara: Hece.
• Kardaş, C. (2017). Aşığın Sazı Denbêjin Sesi Dengbêjlik ve Âşıklık Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Ankara: Eğiten Kitap.
• Kayaoğlu, E. (2009). Edebiyat Biliminde Yeni Bir Yaklaşım Medyalararasılık. İstanbul: Selenge.
• Lotman, Y. M. (1986). Sinema Estetiğinin Sorunları Filmin Semiotiğine Giriş. Oğuz Özügül (Çev.). İstanbul: De.
• Miodownik, M. (2019). Eşyanın Tabiatı Üstüne Dünya Kurduğumuz Malzemelerin Olağanüstü Öyküleri. Selen Ak (Çev). İstanbul: Domingo.
• Nişanyan, S. Eşya. https://www.nisanyansozluk.com/?k=%C5%9Fey&lnk=1 (19.04.2020).
• Nora, P. (2006). Hafıza Mekânları. Mehmet Emin Özcan (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Söylemez, M.R. (2015) . Yezidi İnancında Melek-i Tawus. İstanbul: Avesta..............
• Tek, A. (2018). Kürt ve Türk Edebiyatlarında Bir Bellek Metaforu Olarak “Kuyu”. VII. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Kongresi Bildiri Kitabı. Sivas: Kriter Yayınları. s. 63-74.
• Uzun, M. (2001). Sîya Evînê. İstanbul: Avesta...........................................................
• Uzun, M. (2002). Bîra Qederê. İstanbul: Avesta.............................................................
• Uzun, M. (2002). Hawara Dicleyê. İstanbul: Avesta......................................................... Uzun, M. (2002). Rojek Ji Rojên Evdalê Zeynikê. İstanbul: Avesta.........................................
• Uzun, M. (2002). Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê. İstanbul: Avesta.............................
• Uzun, M. (2003). Hawara Dîcleyê II. İstanbul: Avesta....................................................
• Uzun, M. (2004). Mirina Kalekî Rind. İstanbul: İthaki...............................................
• Uzun, M. (2005). Tu. İstanbul: İthaki...............................................................