Türk Sinemasında Engelli Bireyin Temsili: “Tamam mıyız?” ve “Benim Dünyam” Filmleri Örneğinde Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 1, 159 - 168, 30.06.2020

Melek Özkar

Öz

Sosyolojik açıdan gerçekleştirilen araştırmalar sonucu yapılan açıklamalarda, engelli olmanın yarattığı psikolojinin aslında bireydeki eksiklikten değil, toplumsal açıdan deneyimlenen bir dışlanma durumundan kaynaklanmış olduğu belirtilmiştir. Sahip olunan fiziksel engeller nedeniyle kişiler kimi zaman aileleri, kimi zaman da arkadaşları tarafından acınası kişiler olarak görülmekte, dışlanmakta, sosyal etkinliklerden uzaklaştırılmaktadır. Tüm bu durumlar, engelli olan bireylerin kendilerini hayattan kopma noktasına getirebilmektedir. Bu çalışmada, fiziksel eksikliklere sahip olan engelli bireylerin sinemada ne şekilde temsil edildiği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu amaca uygun olarak da 2013 yılında gösterimi gerçekleştirilmiş olan iki film ele alınmıştır. Bunlardan biri yönetmenliğini Uğur Yücel’in yaptığı “Benim Dünyam” diğeri de yönetmenliğinde Çağan Irmak’ın bulunduğu “Tamam mıyız?” adlı filmlerdir. Her iki filmde de başrolde yer alan karakterlerin engelleri, fiziksel eksiklikten kaynaklanmaktadır. “Benim Dünyam” filminde yer alan Ela karakteri hem görme hem de işitme engellidir. “Tamam mıyız?” filminde yer alan İhsan da hem kolları hem de bacakları olmayan bir engelli karakterini canlandırmaktadır. Bu çalışmada ele alınan “Benim Dünyam” ve “Tamam mıyız?” adlı filmlerde de çeşitli fiziksel engellere sahip olan karakterlerin yaşama dair umutlarının olduğu görülmüştür. Fakat bu engelli kişilerin başta aileleri olmak üzere çeşitli kesimler tarafından dışlandığı hatta tehlike yaratan kişiler olarak görüldüğü ortaya çıkmıştır. Duygudan bile yoksun kişiler olarak düşünülen engelli bireylerin hayattan kopma noktasına getirildiği gösterilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sinema, engelli birey

Kaynakça

• Referans 2: ARMES, Roy. (2011). Sinema ve Gerçeklik (Çev. Zeynep Özen Barkot). İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Referans 1: BURCU, Esra (2015). Engellilik Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.