V FOR VENDETTA FİLMİ ÜZERİNDEN İDEOLOJİK BİR OKUMA

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 2, 198 - 213, 01.06.2016

Başak Gezmen Hasan Gürkan

Öz

Bu çalışmada, egemen ideolojinin ideolojisini meşrulaştırma, bireyleri kendi dünyasına entegre sürecinde, onlar üzerindeki hakimiyet biçimleri ele alınmaktadır. Althusser’in ideoloji, devletin ideolojik aygıtları kavramları, kendi söyleminden hareketle sinema ve ideolojik yerleştirme biçimleri göz önünde bulundurularak James McTeigue’nin yönetmenliğini yaptığı V for Vendetta filmi üzerinden tartışılmaktadır Kapitalist sistemin işleyişinde, siyasal iktidarın bireyleri kendi öngörmüş oldukları sisteme bağlamak amaçlı fikirler bütünlüğünden oluşan ideoloji, öznelere davranış modelleri, inanç ve düşünce sistemleri aşılamaktadır. Bireyler nasıl düşünmesi ve nasıl hareket etmesi gerektiğini sistemin kendilerine empoze ettiği modele bağlı olarak benimsemektedirler. Sistemin işleyişine aykırı olan pratiklere yer verilmemektedir. Sinema başından itibaren ideolojiyi üretir ve ideolojik bir anlam taşımaktadır. Sinemanın gerçekliği yeniden ürettiğini söylemek mümkündür. Çalışmada egemen ideolojiyi ve devletin ideolojik aygıtlarının kullanım alanlarına yönelik örnek sahneler, söylem biçimleri kategorize edilerek, ana hatlarıyla çözümlenmektedir. Çalışma kapsamında egemen ideolojinin nasıl sunulduğu, iktidar ilişkileri ekseninde medya-mülkiyet yapısının nasıl şekillendiği, medyada gerçeklerin yeniden nasıl inşa edildiği, dinsel temalar ve korku politikalarının bireyler üzerinde nasıl kullanıldığı tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Egemen ideoloji, devletin ideolojik aygıtları, V for Vendetta

IDEOLOGICAL READING THROUGH THE FILM V FOR VENDETTA

Öz

In this study, the legitimization of dominant ideology’s own ideology’s domination forms over the individuals is handled during the integration of its own World. Althusser’s ideology and ideological state apparatuses are covered with the statements of the theorist over the film V for Vendetta directed by James McTeigue. In working of capitalist system, ideology, which is based on consensus is aimed to be regularity against to the system by the political power, and infuses beliefs, ways of thinking and models of attitudes into the persons. Individuals internalize how to think and how to act depending on the model which is integrated by the system. Cinema produces ideology since its beginning, and it has ideological meaning. It is possible to say cinema reproduces the reality. In this study, sample scenes, manner of discourse of dominant ideology and ideological state apparatuses’ areas of usage are analysed over the headlines as ideological by categorizing. Within the scope of this study, how dominant ideology is presented, how media-ownership structure is occurred with the relation of power, how the realities are re-built in media, how religious elements and dread politics are used for the individuals are discussed.

Anahtar Kelimeler

Dominant ideology, ideological state apparatuses, V for Vendetta

Kaynakça

• Adorno, T W. ve Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği, Çev.: Elif Öztarhan, Nihat
• Ülner, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Althusser L. (2010). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Çev: Alp Tümertekin, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Anderson, P. (1988). Gramsci Hegemonya Doğu - Batı Sorunu ve Strateji, Çev: T. Günersel, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Barret, M. (1996). Marx’tan Foucault’ya İdeoloji, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Bayram N. (1997). Yalancı Carmen, Avrupalı Yönetmenler, Ankara: Kitle Yayıncılık.
• Berger L. (1993). Dinin Sosyal Gerçekliği, Çev: A. Coşkun, İstanbul: İnsan Yay.
• Dijk T. A. V. (2005). Medya, İktidar ve İdeoloji (der.), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Erus Z. Ç. ve Gürkan H. (2012). Toplumsal Cinsiyet ve Sinemaya Yansıması: Yeniden Çekimler Aracılığıyla Japon ve Amerikan Sinemalarında Kadının Temsiline Bir Bakış, Selçuk İletişim Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 3, ss. 206-217.
• Freyer H. (1964). Din Sosyolojisi, Çev: T. Kalpsüz, Ankara: AÜİFY.
• Galbraith J. (2004). Kenneth. İktidarın Anatomisi, Çev: Ramazan Dikmen, Ankara: Hece Yayınları.
• Jessop B. (2005). Hegemonya (der.), İİstanbul: İletişim Yayınları.
• Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi: Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kara M. (1997). Kurumlar Sosyolojisi, Ankara: Vadi Yayınları.
• Kazancı M. Althusser, İdeoloji ve İdeoloji ile İlgili Son Söz, Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, http://www.ilefarsiv.com/id/gorsel/dosya/1164634976althusserideoloji.pdf,(12.03.20 1)
• Keskin F. (2012). Michel Foucault İktidarın Gözü: Seçme Yazılar 4, Çev: Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Köse, H. (2006). İletişim Sosyolojisi, İstanbul: Yirmidört Yayınları.
• Kuzuoğlu, S. (2013). Maskenin Ardındaki Gerçek, https://www.mserdark.com/maskenin ardindaki-gercek, Erişim Tarihi: 15.07.2015
• Maigret E. (2012). Medya ve İletişim Sosyolojisi, Çev: Halime Yücel, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin Ş. (1995). Din ve İdeoloji, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, Çev: O. Akınhay – D. Kömürcü, Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• McQuail D. (1994). Mass communication theory: An introduction, London: Sage.
• Mergouir J. G (1986). Foucault, Çev: Nurettin Elhüseyni, İstanbul: AFA Yayınları.
• Merril J. (1997). Journalism Ethics: Philosopichal Fundations for News Media, New York: t. Martin’s Press.
• Miller W. (1993). Anlatı Filmleri ve Televizyon için Senaryo Yazımı, Çev: Y. Büyükerşen, Y. Demir, N. Esen, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Nichols B. (1981). Ideology and the Image: Social Representation in The Cinema and Other Media, Bloomington: Indiana University Press.
• Özden Z. (2010). Film Eleştirisi (Film Eleştirisinde Temel Yaklaşımlar ve Tür Filmi Eleştirisi), Ankara: İmge Kitabevi.
• Parkan M. (2002). Brech Estetiği ve Sinema, İstanbul: Don Kişot Yayınları.
• Portelli, H. (1982). Gramsci ve Tarihsel Blok, Çev: Kenan Somer, Savaş Yayınları.
• Rigel N. (1991). Medya Ninnileri (der.), İstanbul: Sistem Yayınevi.
• Ryan M. ve Kellner D. (1997). Politik Kamera: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası, Çev: E. Özsayar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sancar S. (1997). İdeolojinin Serüveni, Yanlış Bilinç ve Hegemonyadan Söyleme, İstanbul: İmge Kitabevi.
• Schatz T. (1983). Old Hollywood/New Hollywood: Ritual, Art, and Industry, Michigan: Uni Research Press.
• T. (2005). Felsefi İzlenimler. Sarte, Althusser, Foucault, Derrrida, Ankara: İmge Kitabevi.
• Üşür, S. S. (1997). İdeolojinin Serüveni, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Vincenti G. (1993). Sinema’nın Yüzyılı, Çev: Engin Ayça, İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Wach J. (1995). Din Sosyolojisi, Çev: Ünver Günay, İstanbul: MÜİFVY.
• Wasco, J. (2003). Dissin’ the Distribs: Hollywood’s Questionable Distribution Policies. Film International 1 (4): 2003
• Wood R. (2004). Hitchcock Sineması, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yılmaz E. (2008). Sinema ve İdeoloji İlişkileri Üzerine (der.), Sinema, İdeoloji, Politika içinde, Ankara: Orient Yayıncılık.