ULUSAL ANLATI İDDİASINDAN ULUSAL KADRAJA SIĞMAYAN TEMSİLLERE: YAKIN DÖNEM TÜRK SİNEMASININ “EN İYİ ULUSAL FİLMLERİ”

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 2, 78 - 93, 30.06.2021

Hakan Aşkan

Öz

Bu çalışma, Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Ulusal Film” ödülü verilen yapımların ne ölçüde Türk sineması kategorisinde değerlendirilebileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada ele alınan Çoğunluk, Güzelliğin On Par’Etmez ve Cennetten Kovulmak adlı yapımlar, ulusal sinema paradigmasının belirlenen temel parametreleri çerçevesinde betimsel analiz yöntemiyle ele alınmıştır. Bu parametreler; üretim kaynakları ve içerik kodlarıdır. Çoğunluk adlı yapımın üretim kaynaklarının genellikle ulusal nitelikler sergilediği ancak içerik kodları için aynı durumun geçerli olmadığı ortaya çıkmıştır. Cennetten Kovulmak adlı yapımın ise hem üretim kaynakları hem de içerik kodları bakımından ulusal olan nitelikler kadar ulusal olmayan niteliklere de sahip olduğu belirlenmiştir. Güzelliğin On Par’Etmez adlı yapımın ise ne üretim kaynakları ne de içerik kodları bakımından ulusal bir niteliğe sahip olduğu bulgulanmıştır. Bu sonuçlar, Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin “En İyi Ulusal Film” kategorisini tartışmalı hale getirdiği gibi, ulusal sinema paradigmasının günümüzde anlamsızlaştığı sonucunu da beraberinde getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ulusal Sinema, Ulus-devlet, Ulusal Kimlik, Ulusal Kültür, Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali

Kaynakça

• Anderson, B. (1996). Introduction. G. Balakrishnan, (Ed.), Mapping the nation içinde (s. 1-16). London: Verso.
• Anderson, B. (2004). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması (3. baskı). (İ. Savaşır, Çev.). İstanbul: Metis.
• Aşkan, H. (2019). Ulusötesi sinema: Kavramlar yaklaşımlar ve film okumaları. Ankara: Akademisyen.
• Bhabha, H. K. (2006). Introduction: Narrating the nation. H. K. Bhabha, (Ed.), Nation and Narration içinde (s. 1-7). Oxon: Routledge.
• Butler, A. M. ( 2011). Film çalışmaları. (A. Toprak, Çev.). İstanbul: Kalkedon.
• O’Regan, T. (1996). Australian national cinema. London: Routledge.
• Eagleton, T. (2016). Kültür yorumları. (3. baskı). (Ö. Çelik, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Erikson, T. H. (2010). Ethnicity and nationalism: Anthropological perspectives. (3. baskı). London: Pluto.
• Gellner, E. (1983). Nations and nationalism. Oxford: Blackwell.
• Guibernau, M. (1997). Milliyetçilikler: 20. yüzyılda ulusal devlet ve milliyetçilikler. (N. N. Domaniç, Çev.). İstanbul: Sarman.
• Hayward, S. (2000). Framing national cinemas. M. Hjort ve S. Mackenzie (Ed.), Cinema and nation içinde (s. 81-94). London and Newyork: Roudledge.
• Higson, A. (1989). The concept of national cinema. Screen, 30(4), 36-46.
• Hobsbawm, E. (1990). Nations and nationalism since 1780. Cambridge University Press.
• Hobsbawm, E. ve Ranger, T. (2000). The Invention of tradition. (15. baskı). Cambridge University Press.
• Karahan, F. (2014). Cennetten kovulmak [Sinema filmi].
• Kayalı, K. (2004). Metin Erksan sinemasını okumayı denemek. Ankara: Dost.
• Milli Türk Talebe Birliği Sinema Kulübü (1973). Milli sinema açık oturum. İstanbul: Fatih Gençlik Vakfı Matbaası.
• Ozankaya, Ö. (2000). Türkiye’de laiklik. İstanbul: Cem.
• Refiğ, H. (2013). Ulusal sinema kavgası. (3. baskı). İstanbul: Dergah.
• Robins, K. ve Aksoy, A. (2000). Deep nation: The national question and Turkish cinema culture. M. Hjort ve S. Mackenzie, (Ed.), Cinema and nation içinde (s. 191-208). London and Newyork: Roudledge.
• Rosen, P. (1984). History, textuality, nation: Kracauer, Burch, and some problems. The Study of National Cinemas, 2(2). 69-84.
• Smith, A. D. (1991). National identity. Reno: University of Nevada.
• Steger, M. B. (2006). Küreselleşme. (A. Ersoy, Çev). Ankara: Dost.
• Tabak, H. (2012). Güzelliğin on par’etmez [Sinema filmi].
• Yurdigül, Y. (2007). Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde ulusal kimlik olgusu ve ulusal kimliğin televizyon haberlerinde sunumu. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Yüce, S. (2010). Çoğunluk [Sinema filmi].